Siêu âm gan mật là gì? Các bệnh tiềm ẩn nào có thể được phát hiện?

Phương pháp siêu âm gan mật được ứng dụng nhằm hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán và điều trị các bệnh lý về gan và mật, bằng cách phát hiện sớm những triệu chứng bất thường và giúp bác sĩ đưa ra phương án điều trị phù hợp cho người bệnh. Nếu bạn cũng đang quan tâm đến kỹ thuật này, mời bạn đọc cùng Trung tâm Tiêm chủng Long Châu khám phá trong bài viết sau nhé.

Những thông tin cần biết về siêu âm gan mật

Để hiểu rõ hơn về phương pháp siêu âm gan mật trong việc hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán bệnh lý gan mật, chúng ta hãy bắt đầu bằng việc tìm hiểu định nghĩa cơ bản dưới đây:

Siêu âm gan mật là gì?

Có thể bạn đã biết siêu âm là kỹ thuật chẩn đoán bệnh qua việc định hình và tái tạo hình ảnh cấu trúc bên trong cơ thể nhờ sóng siêu âm - sóng âm có tần số cao.

Tương tự nhờ có kỹ thuật siêu âm gan mật mà các cấu trúc bên trong cơ thể như cấu trúc thùy gan, đường dẫn mật, hạ phân thùy, tĩnh mạch cửa, động mạch chủ, tĩnh mạch chủ dưới,... cũng được tầm soát và phát hiện sớm những triệu chứng bất thường.

Những bệnh lý có thể được phát hiện nhờ siêu âm gan mật

Thực tế khi ứng dụng siêu âm gan mật trong đời sống, có thể phát hiện được bệnh lý liên quan đến 2 cơ quan này nhiều hơn bạn nghĩ, cụ thể:

• Ung thư gan: Siêu âm gan có thể phát hiện sớm các khối u ác tính hoặc lành tính có kích thước nhỏ hơn 1cm.

• Viêm gan: Siêu âm gan có thể giúp bác sĩ phát hiện những tổn thương và sưng viêm ở gan. 

• Xơ gan: Dựa vào việc siêu âm gan có thể hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán được mức độ xơ hóa gan bằng cách đo độ cứng nhu mô gan, từ đó bác sĩ sẽ đưa chỉ định điều trị nếu có và dự đoán các biến chứng có thể xuất hiện của xơ gan.

• Vôi hóa gan: Cũng là một dạng tổn thương gan mãn tính, nhưng cũng không phải bệnh lý mà chỉ là vết sẹo do tổn thương gan gây ra, từ đó làm tăng nguy cơ nhiễm ký sinh trùng hoặc áp xe gan.

• Gan nhiễm mỡ: Người có tiền sử gan nhiễm mỡ sẽ có nguy cơ cao bị xơ gan, viêm gan mỡ và ung thư gan.

• Sỏi túi mật: Sẽ có các thành phần như sỏi hỗn hợp, sỏi cholesterol, sỏi carbonate calcium và sỏi sắc tố mật.

• Ung thư túi mật: Hình thành từ các tế bào ở túi mật.

• Polyp túi mật: Bao gồm polyp ác tính hoặc polyp lành tính, do các tế bào niêm mạc túi mật phát triển bất thường tạo ra qua hình dạng u nhú lồi vào trong lòng túi mật.

• U cơ tuyến: Là một bệnh lành tính hiếm gặp, hay xuất hiện trong trường hợp mổ cắt túi mật.

• Giun chui ống mật: Lý giải tên gọi là do đường mật bị giãn và trong ống mật chủ có nhiều hình ảnh tăng âm theo một vệt dài có hình dáng giống con giun.

Các lát cắt cơ bản của khi thực hiện siêu âm gan mật

Dưới đây là các mặt cắt cơ bản trong quy trình siêu âm gan mật để bác sĩ có thể quan sát được các cấu trúc bên trong cơ quan này, cụ thể:

Lát cắt dọc gan

Đầu dò siêu âm sẽ di chuyển theo chiều ngang qua động mạch chủ và đi từ trước ra sau, giúp bác sĩ dễ dàng quan sát thùy gan trái, thùy đuôi, tĩnh mạch gan trái, túi mật, hạ phân thùy 2 - 3, hạ phân thùy IV, tĩnh mạch chủ, tĩnh mạch cửa, tĩnh mạch gan giữa, tĩnh mạch gan phải, dây chằng tròn, thùy vuông và khoang Morison.

Lát cắt ngang gan trái

Đầu dò sẽ di chuyển từ trên xuống dưới theo trục của nhánh tĩnh mạch trái tĩnh mạch cửa và cắt quặt ngược từ dưới bờ sườn phải qua nhánh phải tĩnh mạch cửa, lúc này bác sĩ có thể quan sát được thùy đuôi, thùy gan trái, hạ phân thùy III, tim, dây chằng tròn, đường mật, tĩnh mạch gan trái.

Lát cắt ngang giữa gan

Đầu dò tịnh tiến di chuyển từ trên xuống hoặc dưới lên qua gan phải, túi mật, thận phải và bác sĩ sẽ thấy được hình ảnh của khu vực túi mật, bờ dưới gan, thận, thùy đuôi, phần khởi đầu tĩnh mạch cửa, phân khu giữa và trước gan, nhánh trái tĩnh mạch cửa, nhánh phải và trái tĩnh mạch cửa, dây chằng tròn và dây chằng túi mật. 

Lát cắt ngang gan phải

Đầu dò đi từ trên xuống dưới có thể quan sát phân thùy dưới của gan, thận và tĩnh mạch cửa.

Lát cắt ngang túi mật

Lát cắt ngang túi mật sẽ giúp bác sĩ kiểm tra hình ảnh khu vực cổ túi mật, vị trí tiếp giáp cổ và thân túi mật, dây chằng tĩnh mạch, nhánh phải tĩnh mạch cửa, thân túi mật và đáy túi mật.

Lát cắt dọc túi mật

Cuối cùng là lát cắt dọc túi mật sẽ giúp bác sĩ quan sát phần tĩnh mạch chủ, nhánh phải tĩnh mạch cửa, thận phải, thân túi mật, phân nhánh tĩnh mạch cửa và tá tràng.

Các trường hợp cần phải siêu âm gan mật

Siêu âm gan mật là kỹ thuật thường được chỉ định trong khám tổng quát khi có chỉ số bất thường liên quan đến gan và mật, từ đó có thể phát hiện bệnh kịp thời trong các trường hợp dưới đây:

• Trẻ nhỏ có dấu hiệu vàng da nặng kéo dài từ 2 tuần trở lên mặc dù đã trải qua giai đoạn vàng da ở trẻ sơ sinh, ba mẹ nên nhanh chóng đưa trẻ đi siêu âm đường mật để có chẩn đoán chính xác nhất và điều trị kịp thời.
• Nước tiểu sẫm màu bất thường và phân bị bạc màu mặc dù vẫn có chế độ sinh hoạt và ăn uống điều độ, bạn cần đi kiểm tra sức khỏe sớm để điều trị nếu có vì nếu không may mắc bệnh lý về túi mật càng nặng, mức độ bạc màu càng rõ hơn.
• Trẻ nhỏ có biểu hiện chậm lớn, thiếu máu và suy dinh dưỡng hơn mức độ bình thường, ba mẹ cũng không nên chủ quan và cần đưa bé đi khám ngay vì có thể đây là triệu chứng bất thường về mật.
• Cuối cùng là các bệnh nhân xuất hiện những triệu chứng như cổ trướng, chảy máu ngoài da do cơ thể không hấp thụ vitamin K, phù nề nghiêm trọng, suy gan,... tuy không liên quan trực tiếp đến mật nhưng cũng cần được gia đình theo dõi.

Qua những thông tin về phương pháp siêu âm gan mật, bạn đọc có thể biết thêm về một số bệnh lý nguy hiểm liên quan đến gan do virus - một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương gan và các biến chứng xơ gan, ung thư gan như vắc xin viêm gan, vắc xin viêm gan A và viêm gan B với phác đồ tiêm tương ứng với từng đối tượng cụ thể, nếu bạn cũng đang quan tâm vấn đề này đừng ngần ngại hãy liên hệ ngay với Trung tâm Tiêm chủng Long Châu qua hotline 1800 6928 để nhận hỗ trợ nhanh nhất nhé.

Mong rằng những thông tin về phương pháp siêu âm gan mật trong bài viết sẽ là cẩm nang hữu ích giúp bạn đọc hiểu rõ về kỹ thuật này cũng như các bệnh lý về gan, từ đó mọi người có thêm kiến thức để yêu thương và chăm sóc lá gan của mình tốt hơn mỗi ngày.