Những mũi vắc xin nào có thể bảo vệ trẻ khỏi bệnh truyền nhiễm?

Mời ba mẹ cùng xem giải đáp chi tiết từ Tiến sĩ - Bác sĩ Đặng Lê Như Nguyệt - Nguyên Trưởng khoa Sức khoẻ trẻ em - Bệnh viện Nhi Đồng Thành phố nhé!

Việc dự phòng bệnh tật thông qua tiêm vắc xin cần được nhìn nhận ở góc độ rộng hơn, không chỉ tập trung vào một đối tượng cụ thể mà bao gồm cả gia đình. Dù có sự ưu tiên cho những đối tượng yếu thế như trẻ nhỏ và người già, nhưng nếu cả gia đình cùng được bảo vệ bằng vắc xin, mức độ bao phủ vắc xin sẽ tăng cao và mang lại hiệu quả phòng ngừa tốt nhất.

Để loại trừ một căn bệnh trong cộng đồng, tỷ lệ bao phủ vắc xin trong toàn dân số cần đạt mức rất cao, ví dụ như đối với bệnh sởi là từ 95% đến 98%. Khi tỷ lệ bao phủ vắc xin tăng cao, nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm sẽ giảm thiểu đáng kể. Do đó, việc tiêm chủng cần sự đồng hành của không chỉ trẻ nhỏ mà còn cả người lớn và tất cả thành viên trong gia đình.

Hiện tại, có hơn 20 căn bệnh có thể dự phòng được bằng vắc xin. Trong số đó, 10 đến 11 bệnh đã nằm trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng. Các vắc xin này có thể bảo vệ cả gia đình, bao gồm cha mẹ, ông bà và trẻ em.

Các bệnh lý có thể dự phòng bằng vắc xin bao gồm:

• Ở trẻ sơ sinh: Lao, viêm gan B.
• Ở trẻ nhỏ và lớn hơn: Bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm màng não do Hib, Rota, sởi, cúm, thủy đậu, rubella, viêm gan A, phế cầu, nhiễm trùng huyết do não mô cầu, viêm não do não mô cầu, viêm não Nhật Bản.
• Ở trẻ gái và trẻ trai: Vắc xin HPV (Human Papillomavirus) có thể phòng ngừa ung thư cổ tử cung ở trẻ gái và ung thư hậu môn, mụn cóc sinh dục ở trẻ trai.

Với tỷ lệ tiêm chủng cao, các vắc xin này có thể tạo ra một sự bảo vệ rộng khắp cho cả gia đình. Tại các quốc gia phát triển như Hoa Kỳ, một chiến dịch gọi là "chiến dịch cái kén" (cocooning strategy) đã được áp dụng. Mục tiêu của chiến dịch này là bảo vệ những em bé dưới 12 tháng tuổi, những người có hệ miễn dịch yếu hoặc chưa đủ tuổi để tiêm một số loại vắc xin nhất định. Cái kén bảo vệ chính là những người thân trong gia đình đã được tiêm chủng đầy đủ, giúp họ không mang mầm bệnh và không lây truyền cho những trẻ chưa đủ điều kiện tiêm chủng.