Nguyên nhân và cách phòng tránh loãng xương ở người trẻ bạn cần biết

Nhiều người thường nghĩ loãng xương chỉ gặp ở người cao tuổi, nhưng thực tế căn bệnh này ngày càng xuất hiện nhiều ở giới trẻ. Loãng xương ở giới trẻ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, mà còn làm tăng nguy cơ gãy xương, giảm năng suất học tập và làm việc.

Loãng xương ở người trẻ là gì?

Loãng xương ở giới trẻ là tình trạng mật độ xương giảm hoặc cấu trúc xương suy yếu khi chưa đến tuổi lão hóa. Bình thường, xương đạt mật độ cao nhất ở khoảng tuổi 25 - 30 tuổi, sau đó mới bắt đầu thoái hóa dần. Tuy nhiên, khi các yếu tố như dinh dưỡng kém, ít vận động, hút thuốc lá, uống rượu bia hoặc căng thẳng kéo dài tác động sớm, xương có thể suy yếu ngay từ khi còn trẻ.

Điều đáng lo ngại là bệnh thường tiến triển âm thầm, không gây ra triệu chứng rõ ràng cho đến khi xương dễ gãy, thậm chí gãy chỉ vì va chạm nhẹ. Loãng xương ở độ tuổi này không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe hiện tại mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống, gây khó khăn cho học tập, công việc và sinh hoạt hàng ngày.

Việc hiểu rõ nguyên nhân và có chiến lược phòng ngừa từ sớm sẽ giúp bảo vệ xương chắc khỏe, hạn chế rủi ro lâu dài.

Nguyên nhân gây loãng xương ở giới trẻ hiện nay

Loãng xương không chỉ gây đau nhức, hạn chế vận động mà còn làm tăng nguy cơ gãy xương khi gặp chấn thương nhẹ. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến loãng xương ở độ tuổi này, trong đó phổ biến nhất gồm:

• Chế độ ăn uống thiếu khoa học: Thiếu canxi, vitamin D và protein là nguyên nhân hàng đầu khiến xương yếu đi. Thói quen ăn uống nhiều đồ ngọt, nước ngọt có gas cũng làm giảm khả năng hấp thu canxi.
• Ít vận động: Ngồi nhiều, lười tập luyện khiến xương không được kích thích tái tạo, làm giảm mật độ xương.
• Thói quen xấu: Hút thuốc lá, uống rượu bia làm ức chế quá trình tạo xương và tăng nguy cơ mất xương.
• Căng thẳng, mất ngủ: Stress kéo dài và rối loạn giấc ngủ có thể ảnh hưởng đến hormone, trong đó có hormone giúp duy trì sức khỏe xương.
• Bệnh lý nền và thuốc: Một số bệnh như cường giáp, tiểu đường, hoặc việc lạm dụng corticoid cũng làm xương yếu sớm.

Nguyên nhân có thể đến từ sự kết hợp của nhiều yếu tố. Vì vậy, thay đổi lối sống lành mạnh, chế độ dinh dưỡng khoa học và tập luyện thường xuyên là cách hiệu quả để phòng ngừa bệnh.

Dấu hiệu nhận biết loãng xương 

Các dấu hiệu loãng xương ở giới trẻ thường khó phát hiện sớm, nhưng có một số dấu hiệu cảnh báo sau:

• Đau nhức xương khớp: Xuất hiện âm ỉ ở lưng, hông hoặc chân tay, đặc biệt khi vận động hoặc thay đổi thời tiết.
• Giảm chiều cao: Một số trường hợp có thể nhận thấy giảm nhẹ chiều cao do xương cột sống bị lún hoặc cong.
• Gãy xương bất thường: Dễ gãy khi va chạm nhẹ, thậm chí khi ngã nhẹ hoặc vận động bình thường.
• Mệt mỏi, yếu cơ: Cảm thấy sức bền kém, cơ bắp thiếu linh hoạt.
• Rối loạn dáng đi hoặc cong vẹo cột sống: Nếu tình trạng kéo dài, có thể xuất hiện biến dạng cột sống.

Khi có những dấu hiệu này, việc thăm khám sớm và đo mật độ xương bằng phương pháp DEXA scan sẽ giúp chẩn đoán chính xác, từ đó có hướng điều trị phù hợp.

Cách phòng tránh loãng xương 

Phòng ngừa loãng xương từ sớm là cách bảo vệ sức khỏe xương hiệu quả và lâu dài. Một số phương pháp được các chuyên gia khuyến nghị gồm:

• Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ: Tăng cường canxi (sữa, hải sản, rau xanh đậm màu), vitamin D (ánh nắng, cá béo, trứng) và protein chất lượng cao.
• Tập luyện thể dục thường xuyên: Các bài tập chịu sức nặng như đi bộ, chạy bộ, nhảy dây hoặc tập tạ nhẹ giúp kích thích tạo xương.
• Hạn chế thói quen có hại: Tránh hút thuốc lá, giảm rượu bia, hạn chế nước ngọt có gas và thức ăn nhanh.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Cân nặng quá thấp hoặc béo phì đều làm tăng nguy cơ loãng xương.
• Quản lý căng thẳng: Ngủ đủ giấc, tập thiền, yoga hoặc các hoạt động thư giãn để cân bằng hormone.

Việc duy trì thói quen này không chỉ giúp phòng ngừa loãng xương mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể, giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh mạn tính khác.

Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Dù còn trẻ, bạn vẫn nên đi khám khi có những dấu hiệu bất thường liên quan đến sức khỏe xương khớp. Một số trường hợp cần thăm khám sớm:

• Đau nhức xương khớp kéo dài không rõ nguyên nhân.
• Tiền sử gãy xương khi va chạm nhẹ.
• Gia đình có người từng bị loãng xương.
• Phụ nữ trẻ bị rối loạn kinh nguyệt, suy buồng trứng sớm hoặc sau khi cắt buồng trứng.

Khám sớm và đo mật độ xương sẽ giúp bác sĩ đánh giá nguy cơ, từ đó xây dựng kế hoạch phòng ngừa hoặc điều trị kịp thời. Điều này đặc biệt quan trọng để ngăn bệnh tiến triển nặng và gây biến chứng.

Loãng xương ở người trẻ không còn là tình trạng hiếm gặp. Sự kết hợp của lối sống hiện đại ít vận động, dinh dưỡng thiếu khoa học và thói quen xấu khiến bệnh ngày càng phổ biến. Việc chủ động phòng ngừa bằng chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện thường xuyên, hạn chế thói quen có hại và khám sức khỏe định kỳ là chìa khóa để giữ cho xương chắc khỏe.