Men gan cao ở trẻ em: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Tình trạng men gan cao ở trẻ em là một vấn đề sức khỏe đáng quan tâm, thường khiến nhiều bậc phụ huynh lo lắng. Gan giữ vai trò thiết yếu trong việc chuyển hóa chất dinh dưỡng và loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể. Khi nồng độ men gan tăng bất thường, trẻ có nguy cơ đối mặt với nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời. Mục tiêu của bài viết là cung cấp cho phụ huynh và người chăm sóc trẻ những kiến thức hữu ích, giúp chủ động phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe gan cho trẻ.

Nguyên nhân gây men gan cao ở trẻ em

Men gan cao ở trẻ nhỏ có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt hàng ngày, hoặc các bệnh lý bẩm sinh.

Yếu tố bẩm sinh

Nếu trong gia đình có người từng bị men gan cao, trẻ cũng có nguy cơ mắc tình trạng này cao hơn. Trường hợp bố hoặc mẹ mắc các bệnh về gan như viêm gan, gan nhiễm mỡ… khả năng truyền sang con trong quá trình mang thai là khá lớn. Ngoài ra, trẻ bị rối loạn chuyển hóa bẩm sinh cũng dễ dẫn đến tăng men gan.

Tác động từ môi trường sống

Trẻ sống trong môi trường ô nhiễm, nhiều khói bụi, hóa chất hoặc thực phẩm chứa độc tố sẽ khiến gan phải hoạt động quá tải để đào thải chất độc. Do gan của trẻ chưa phát triển hoàn thiện, áp lực này dễ dẫn đến tình trạng men gan tăng cao.

Mắc bệnh viêm gan

Nếu người mẹ bị viêm gan A, viêm gan B hoặc viêm gan C trong thời kỳ mang thai, nguy cơ lây truyền virus sang thai nhi là rất cao. Đặc biệt, với những trẻ chưa được tiêm phòng vắc xin viêm gan mà đã nhiễm bệnh, tình trạng men gan tăng cao gần như khó tránh khỏi.

Vì vậy, khi phát hiện mình mắc viêm gan A, B hoặc C trong thai kỳ, mẹ bầu cần nhanh chóng đi khám để được bác sĩ tư vấn phương án xử lý phù hợp, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm cho con. Ngoài ra, trẻ cần được tiêm phòng viêm gan trong vòng 24 giờ đầu sau khi chào đời.

Lạm dụng thuốc kháng sinh

Một số loại thuốc kháng sinh có thể gây tác dụng phụ làm tăng men gan ở trẻ. Do đó, khi trẻ bị bệnh, cha mẹ cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý cho trẻ uống thuốc.

Thừa cân, béo phì

Trẻ em thừa cân hoặc béo phì thường tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu đạm và chất béo, dẫn đến gan nhiễm mỡ và kéo theo tình trạng men gan cao.

Sử dụng sữa công thức

Mặc dù sữa công thức được nghiên cứu kỹ lưỡng, nhưng một số loại có thể làm giảm lượng antitrypsin - dưỡng chất giúp cơ thể chuyển hóa hoàn toàn các thành phần dinh dưỡng trong sữa. Khi chất dinh dưỡng tồn đọng tại gan và thận, gan phải làm việc nhiều hơn, từ đó dễ dẫn đến tăng men gan ở trẻ.

Triệu chứng men gan cao ở trẻ

Triệu chứng men gan cao ở trẻ em có thể rất phong phú và không giống nhau giữa các trường hợp, tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ tổn thương gan. Một số biểu hiện thường gặp mà cha mẹ và người chăm sóc cần chú ý gồm:

• Mệt mỏi, uể oải: Trẻ dễ rơi vào trạng thái thiếu năng lượng, hay buồn ngủ hơn bình thường và cần nhiều thời gian nghỉ ngơi.
• Chán ăn, tiêu hóa kém: Trẻ giảm hứng thú với bữa ăn, ăn ít hoặc khó tiêu hóa thức ăn.
• Đau hoặc khó chịu vùng bụng: Có thể xuất hiện cảm giác đau âm ỉ hoặc khó chịu ở vùng gan.
• Vàng da, vàng mắt: Màu da và tròng trắng mắt ngả vàng do lượng bilirubin trong máu tăng cao.
• Rối loạn giấc ngủ: Trẻ ngủ không sâu, hay thức giấc giữa đêm hoặc thời gian ngủ thất thường.
• Biến đổi tâm trạng và hành vi: Có thể trở nên cáu gắt, khó chịu hoặc ít linh hoạt hơn.
• Tiểu nhiều: Dù ít được chú ý, nhưng tình trạng tăng lượng nước tiểu cũng có thể gặp ở trẻ bị men gan cao.

Khi cha mẹ nhận thấy con có một trong các dấu hiệu trên, cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và xử trí kịp thời.

Bên cạnh đó, nếu trong gia đình - đặc biệt là cha hoặc mẹ - có tiền sử bệnh lý về gan mật, phụ huynh cần chú ý hơn đến sức khỏe của trẻ. Ngay từ trước và trong thai kỳ, cũng như sau khi trẻ chào đời, cha mẹ nên chủ động đến bệnh viện kiểm tra và trao đổi với bác sĩ để nhận được những tư vấn cần thiết, góp phần giúp trẻ chào đời khỏe mạnh và phát triển an toàn.

Cách điều trị men gan cao ở trẻ em

Điều trị men gan cao ở trẻ em cần dựa trên nguyên nhân gây bệnh và mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Một số hướng can thiệp phổ biến gồm:

• Xử lý nguyên nhân nhiễm trùng: Nếu tình trạng men gan tăng cao xuất phát từ nhiễm trùng, bác sĩ có thể kê đơn kháng sinh hoặc thuốc kháng vi khuẩn phù hợp.
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Bổ sung cho trẻ khẩu phần ăn đầy đủ dinh dưỡng, cân đối, giàu vitamin và khoáng chất để hỗ trợ chức năng gan.
• Theo dõi định kỳ chức năng gan: Kiểm tra gan thường xuyên giúp đánh giá hiệu quả điều trị và kịp thời điều chỉnh phác đồ nếu cần.
• Chăm sóc tại nhà: Với các trường hợp nhẹ, có thể chăm sóc bằng cách cho trẻ uống đủ nước, nghỉ ngơi nhiều và ở trong môi trường thoáng mát, dễ chịu.
• Loại bỏ yếu tố gây hại cho gan: Nếu nguyên nhân là dị ứng thực phẩm hoặc tiếp xúc với chất độc hại, cần hạn chế hoặc tránh hoàn toàn để ngăn men gan tăng trở lại.

Phòng ngừa men gan cao ở trẻ em

Phòng ngừa men gan cao ở trẻ em đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe gan và sức khỏe tổng thể của trẻ. Phụ huynh có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Tiêm phòng đầy đủ: Bảo đảm trẻ được tiêm đầy đủ các loại vắc xin, đặc biệt là vắc xin phòng viêm gan, nhằm ngăn chặn nguy cơ nhiễm virus và vi khuẩn gây bệnh.
• Chế độ dinh dưỡng khoa học: Xây dựng khẩu phần ăn cân đối, giàu vitamin, khoáng chất và chất xơ để hỗ trợ gan hoạt động hiệu quả.
• Giữ gìn vệ sinh: Đảm bảo vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ, giảm nguy cơ lây nhiễm mầm bệnh.

Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp dịch vụ tiêm phòng cho trẻ với quy trình an toàn, đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm và hệ thống theo dõi sức khỏe sau tiêm. Đây là địa chỉ uy tín giúp bảo vệ toàn diện sức khỏe cho trẻ, góp phần phòng ngừa hiệu quả các bệnh lý liên quan đến gan, trong đó có men gan cao.

Mặc dù men gan cao ở trẻ em là một tình trạng đáng lưu ý, nhưng nếu cha mẹ nắm rõ nguyên nhân, dấu hiệu và biện pháp phòng ngừa, kết hợp tiêm chủng đầy đủ, trẻ sẽ được bảo vệ tốt hơn, duy trì sức khỏe lâu dài.