Men gan cao không nên ăn gì​? Làm sao để cải thiện chỉ số men gan?

Men gan cao thường xảy ra khi mỡ tích tụ quá nhiều trong gan, làm suy giảm khả năng hoạt động và gây áp lực cho cơ quan này. Trong giai đoạn này, việc tuân thủ một chế độ ăn uống hợp lý đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ và hỗ trợ gan hồi phục. Nhiều người thắc mắc men gan cao không nên ăn gì và nên bổ sung thực phẩm nào để giúp hạ men gan, đồng thời cải thiện chức năng gan một cách hiệu quả.

Ảnh hưởng của dinh dưỡng đối với chỉ số men gan

Trước khi tìm hiểu men gan cao không nên ăn gì, hãy cùng điểm qua những thông tin cơ bản về mối liên hệ giữa dinh dưỡng và chỉ số men gan. Gan là cơ quan trọng yếu đảm nhiệm chức năng lọc và loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể. Đồng thời, đây còn là “nhà máy” sản xuất mật để hỗ trợ tiêu hóa chất béo, dự trữ glucose và cung cấp năng lượng khi cần thiết. Một chế độ ăn uống hợp lý sẽ giúp gan hoạt động hiệu quả, ngược lại, thói quen ăn uống thiếu lành mạnh có thể khiến chỉ số men gan tăng cao và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Trong các chỉ số đánh giá chức năng gan, men gan là một thông số quan trọng phản ánh tình trạng hoạt động của cơ quan này. Khi men gan vượt ngưỡng bình thường, đó là dấu hiệu cho thấy gan đang gặp vấn đề. Nguyên nhân có thể đến từ viêm gan virus, gan nhiễm mỡ, lạm dụng bia rượu, và đặc biệt là chế độ ăn uống.

Thói quen ăn uống không lành mạnh khiến gan phải làm việc quá tải để xử lý độc tố, đồng thời làm tăng nguy cơ béo phì, gan nhiễm mỡ... Lâu dần, các tế bào gan bị tổn thương, giải phóng enzyme vào máu và khiến chỉ số men gan tăng cao.

Vì vậy, để duy trì sức khỏe cho gan và cơ thể nói chung, việc cân đối chế độ dinh dưỡng và nắm rõ những thực phẩm cần kiêng khi men gan cao là vô cùng cần thiết.

Men gan cao không nên ăn gì​? Những thực phẩm và món ăn tuyệt đối nên tránh

“Men gan cao không nên ăn gì?” là thắc mắc chung của nhiều người đang gặp vấn đề về chức năng gan. Dưới đây là những nhóm thực phẩm và đồ uống bạn cần loại bỏ hoặc hạn chế tối đa nếu không muốn tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn:

Đồ uống có cồn, cà phê và trà đặc

Rượu, bia là “đối thủ” nguy hiểm nhất đối với gan bởi chúng có khả năng gây tổn thương nghiêm trọng. Khi cơ thể tiếp nhận rượu, gan sẽ chuyển hóa ethanol thành acetaldehyde - một hợp chất độc hại phá hủy tế bào gan, khiến chức năng gan suy yếu theo thời gian, đồng thời làm tăng nguy cơ viêm gan, gan nhiễm mỡ, xơ gan và kéo theo men gan tăng cao.

Bên cạnh đó, các loại đồ uống như cà phê đặc, trà đặc hay nước tăng lực cũng không thân thiện với gan và nên hạn chế tiêu thụ. Dù lượng caffeine vừa phải thường không gây hại, nhưng nếu sử dụng thường xuyên, gan sẽ phải làm việc liên tục để chuyển hóa, từ đó dễ dẫn đến tình trạng men gan tăng.

Thực phẩm chứa nhiều đường

Đường không chỉ ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tổng thể mà còn là “tác nhân” khiến tình trạng men gan cao trở nên nghiêm trọng hơn. Khi hấp thu quá nhiều đường, phần dư thừa không được sử dụng để tạo năng lượng sẽ chuyển hóa thành mỡ và tích trữ tại gan.

Việc thường xuyên tiêu thụ các món ngọt như bánh kẹo, nước giải khát có đường… là nguyên nhân phổ biến dẫn đến gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), đồng thời khiến chỉ số men gan tăng cao hơn mức bình thường.

Các món ăn mặn, cay, nóng

Một nhóm thực phẩm khác cần tránh khi men gan cao là các món chứa nhiều muối hoặc gia vị cay, nóng như tiêu, ớt, tỏi sống… Những thành phần này có thể gây kích ứng gan và làm tình trạng men gan xấu đi. Ngoài ra, ăn quá mặn còn làm cơ thể giữ nước, gây áp lực lên cả gan và thận, từ đó ảnh hưởng đến chức năng của hai cơ quan này.

Thực phẩm giàu chất béo có hại

Chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, thường gặp trong đồ chiên rán, bánh ngọt, xúc xích…, là “gánh nặng” lớn cho gan. Khi tiêu thụ quá nhiều, gan phải tăng cường xử lý, quá trình oxy hóa mỡ diễn ra mạnh mẽ, dẫn đến tổn thương tế bào gan và khiến men gan tăng cao.

Thực phẩm chứa tinh bột tinh chế

Tinh bột tinh chế thường xuất hiện trong các sản phẩm làm từ bột mì trắng. Khi vào cơ thể, chúng nhanh chóng chuyển hóa thành đường trong máu. Việc tiêu thụ quá nhiều loại tinh bột này sẽ tạo áp lực cho gan trong quá trình xử lý, buộc gan phải hoạt động liên tục để chuyển hóa lượng glucose dư thừa. Hậu quả là mỡ dễ tích tụ trong gan, từ đó làm chỉ số men gan tăng cao.

Thịt đỏ và các loại thịt chế biến sẵn

Các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt cừu, thịt dê chứa hàm lượng protein và chất béo bão hòa đáng kể, khiến gan phải nỗ lực nhiều hơn để chuyển hóa. Ngoài ra, các sản phẩm thịt chế biến sẵn như xúc xích, thịt nguội thường chứa chất bảo quản và natri nitrit - những hợp chất có khả năng gây hại trực tiếp đến tế bào gan. Vì vậy, nhóm thực phẩm này cũng cần được hạn chế trong khẩu phần ăn của người bị men gan cao.

Lưu ý quan trọng giúp hỗ trợ cải thiện chỉ số men gan

Để đưa chỉ số men gan về mức ổn định, ngoài việc nắm rõ những thực phẩm cần tránh, bạn cũng nên chú ý thêm một số yếu tố quan trọng dưới đây:

Bổ sung thực phẩm tốt cho gan

Việc biết rõ “men gan cao nên kiêng gì” mới chỉ là một phần của quá trình chăm sóc gan. Song song đó, bạn cần ghi nhớ và ưu tiên những thực phẩm lành mạnh, giàu dinh dưỡng, có lợi cho chức năng gan cũng như sức khỏe tổng thể như: Rau xanh, trái cây tươi, các loại hạt dinh dưỡng, thịt trắng,…

Duy trì thói quen vận động và rèn luyện thể chất

Tập luyện thường xuyên giúp cải thiện tuần hoàn máu, thúc đẩy quá trình trao đổi chất và hỗ trợ gan đào thải độc tố hiệu quả hơn. Bạn nên ưu tiên các hình thức vận động nhẹ nhàng, phù hợp thể trạng như đi bộ, chạy chậm, bơi lội, yoga… Sau đó có thể tăng dần cường độ theo hướng dẫn của huấn luyện viên hoặc chuyên gia.

Giữ tinh thần lạc quan, thư thái

Tình trạng mệt mỏi, áp lực hay căng thẳng kéo dài đều có thể tác động tiêu cực đến chức năng gan. Vì vậy, hãy tìm cho mình những phương pháp thư giãn như nghe nhạc, đọc sách, thiền, hít thở sâu… Đồng thời, đảm bảo ngủ đủ 7 - 8 giờ mỗi đêm để cơ thể được nghỉ ngơi, phục hồi và tái tạo tế bào, góp phần nâng cao sức khỏe của gan.

Khám sức khỏe định kỳ

Một trong những yếu tố then chốt giúp bảo vệ gan là duy trì thói quen khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là theo dõi chỉ số men gan thường xuyên. Việc phát hiện sớm những bất thường sẽ giúp quá trình điều trị hiệu quả hơn và hạn chế tối đa biến chứng.

Phòng ngừa viêm gan

Phòng ngừa đặc hiệu

Tiêm vắc xin viêm gan A và B hiện là biện pháp chủ động, an toàn và mang lại hiệu quả bảo vệ cao nhất. Vắc xin giúp cơ thể hình thành kháng thể chống lại virus, từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh cũng như ngăn ngừa những biến chứng nghiêm trọng liên quan đến gan.

Trẻ em cần được tiêm đầy đủ theo lịch tiêm chủng mở rộng quốc gia, bắt đầu ngay từ khi chào đời. Người lớn chưa từng được tiêm hoặc thuộc nhóm nguy cơ cao cũng nên tiến hành xét nghiệm và tiêm bổ sung kịp thời.

Phòng ngừa không đặc hiệu

Để hạn chế lây truyền virus viêm gan qua đường máu và dịch tiết, cần duy trì các thói quen sinh hoạt an toàn:

Quan hệ tình dục an toàn, sử dụng bao cao su để giảm nguy cơ lây qua đường tình dục.

• Không dùng chung các vật dụng cá nhân như dao cạo râu, bàn chải đánh răng, kim tiêm… vì đây là những vật dễ dính máu và tiềm ẩn nguy cơ truyền virus.
• Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm: Ăn chín, uống sôi, rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Tránh tiếp xúc trực tiếp với máu hoặc dịch cơ thể khi không có trang bị bảo hộ như găng tay, khẩu trang; đặc biệt lưu ý với nhân viên y tế hoặc người chăm sóc bệnh.

Viêm gan là một bệnh lý phổ biến nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả. Việc chủ động nâng cao nhận thức, khám sức khỏe định kỳ và tiêm phòng đầy đủ sẽ giúp bảo vệ gan cũng như duy trì sức khỏe tổng thể.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có thêm thông tin hữu ích về men gan cao không nên ăn gì và cách bảo vệ gan hiệu quả. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, quy trình tiêm an toàn - nhanh chóng, cùng nguồn vắc xin chính hãng được bảo quản đúng chuẩn, cam kết đồng hành cùng bạn và gia đình trong hành trình chăm sóc sức khỏe.