Giải mã “kẻ thù giấu mặt” gây tiêu chảy cấp ở trẻ - Vắc xin Rota có đủ sức bảo vệ?

Virus Rota - “kẻ thù giấu mặt” gây tiêu chảy cấp đã để lại hậu quả và biến chứng đến sức khỏe của trẻ em. Trước sự tấn công này, cần phải có biện pháp để bảo vệ trẻ và ngăn ngừa bệnh lây lan. Vậy kẻ thù giấu mặt đó có tác động như thế nào và có cách nào giúp trẻ phòng tránh căn bệnh này hay không?

Virus Rota là nguyên nhân phổ biến nhất gây nên tình trạng bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ trên toàn thế giới, đồng thời đây cũng là đối tượng có thể lây lan virus này cho người khác nếu tiếp xúc gần.

Virus Rota - “Hung thần” gây tiêu chảy cấp ở trẻ

Tiêu chảy cấp do virus Rota gây ra ở trẻ là một bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa nguy hiểm, dễ lây lan và có khả năng bùng phát thành dịch và dẫn đến tử vong ở trẻ nhỏ. Virus này được thải qua phân người bệnh và có thể lây lan qua tiếp xúc tay – miệng, nước hoặc thực phẩm nhiễm virus.

Theo UNICEF Việt Nam, tại nước ta ghi nhận tình trạng tiêu chảy cấp do virus Rota đã gây ra cho khoảng 20 - 50% trẻ nhỏ trong giai đoạn 2016 - 2023. Ước tính mỗi năm có hàng trăm nghìn ca nhập viện và hàng nghìn trẻ phải cấp cứu do nhiễm virus Rota.

Ngoài ra, hệ thống y tế, gánh nặng tài chính gia đình và sức khỏe của trẻ cũng chịu áp lực không nhỏ, đặc biệt đối với các đối tượng sinh sống ở vùng sâu vùng xa, những địa phương chưa có điều kiện tiếp cận với các phương pháp phòng bệnh đủ tốt.

Triệu chứng trẻ bị nhiễm Rota

Những triệu chứng thường thấy ở trẻ khi bị nhiễm virus Rota mà phụ huynh cần lưu ý là:

• Nôn;
• Sốt kèm đau bụng;
• Tiêu chảy.

Mất nước nghiêm trọng là biến chứng nguy hiểm nhất của tiêu chảy cấp ở trẻ. Các triệu chứng sốt, tiêu chảy đều gây mất nước, đặc biệt tình trạng nôn mửa liên tục sẽ khiến biến chứng này khó đối phó hơn do khó để có thể bù dịch đường tiêu hóa. Tình trạng mất nước có thể gây co giật, tổn thương não, thậm chí dẫn đến tử vong nếu quá nghiêm trọng.

Nhằm bảo vệ trẻ khỏi sự tấn công của virus Rota, vắc xin Rota là một lá chắn phòng thủ cần thiết để phòng bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ. 

Vắc xin Rota là loại vắc xin phòng tiêu chảy cấp đã được đưa vào Chương trình Tiêm chủng mở rộng từ năm 2024. Các nghiên cứu cho thấy vắc xin này đã chứng minh được hiệu quả vượt trội trong việc ngăn chặn tiêu chảy nặng khoảng 85 - 98% và từ 74 - 87% trong việc phòng ngừa tiêu chảy cấp ở trẻ do virus Rota ở mọi mức độ trong năm đầu tiên sau khi uống.

Nhờ có việc triển khai rộng rãi và an toàn vắc xin Rota đến hơn 120 quốc gia mà số ca tử vong và nhập viện do tiêu chảy cấp ở trẻ đã giảm đáng kể.

Với vắc xin Rota, trẻ sẽ có được một lá chắn phòng thủ tốt cho cơ thể để phòng ngừa tiêu chảy cấp ở trẻ. Tuy nhiên, cần phải tuân thủ lịch uống vắc xin để đảm bảo trẻ được bảo vệ một cách tối ưu.

Thời điểm tốt nhất để uống vắc xin Rota là khi nào?

Tại Việt Nam hiện có 3 loại vắc xin phòng tiêu chảy cấp được khuyến nghị cho trẻ từ 6 tuần tuổi đến 6 tháng. Dưới đây là lịch uống vắc xin Rota chuẩn nhằm đảm bảo đạt hiệu quả tối đa khi trẻ sử dụng vắc xin này.  

Đối với vắc xin Rotavin - M1 và vắc xin Rotarix:

• Liều 1: Uống lần đầu khi trẻ đủ tuổi.
• Liều 2: 1 tháng sau liều thứ nhất. 

Đối với vắc xin Rotateq:

• Liều 1: Khi trẻ được 6 - 12 tuần tuổi.
• Liều 2: Sau liều thứ nhất 1 tháng.
• Liều 3: Sau liều thứ hai 1 tháng.
• Trường hợp bất khả kháng: Cần cho uống từ 32 tuần đến khi tròn 8 tháng (theo US CDC).

Cần lưu ý gì khi cho trẻ dùng vắc xin Rota?

Không phải tất cả trẻ em đều có thể sử dụng vắc xin Rota để phòng bệnh. Một số trường hợp sau không nên uống vắc xin Rota để phòng ngừa tiêu chảy cấp ở trẻ:

• Trẻ từng có phản ứng dị ứng nghiêm trọng với vắc xin Rota hoặc dị ứng thành phần vắc xin.
• Trẻ bị suy giảm miễn dịch, sốt cao hoặc có vấn đề về tiêu hóa
• Trẻ gặp tình trạng lồng ruột. 

Hầu hết trẻ sau uống vắc xin tiêu chảy cấp chỉ gặp triệu chứng nhẹ và tự khỏi. Tuy nhiên, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay nếu có dấu hiệu bất thường như quấy khóc liên tục, buồn ngủ li bì, khó thở, sốt cao >39°C, da tái xanh, nôn nhiều, bú kém, co giật, phát ban hoặc nghi ngờ lồng ruột (đau bụng dữ dội, nôn kéo dài, phân có máu).

Đối với trường hợp trẻ đã bị tiêu chảy cấp thì cần phải có cách điều trị tiêu chảy cấp tại nhà nhằm can thiệp kịp thời tránh tình trạng trở nặng.  

Cách xử lý tiêu chảy cấp ở trẻ tại nhà

Khi xảy ra tình trạng tiêu chảy cấp sẽ dẫn đến tình trạng mất nước và rối loạn điện giải. Dưới đây là một số lựa chọn để bù nước, bù điện giải cho trẻ:

• Cho trẻ uống nước từng ngụm nhỏ để tránh mất nước.
• Sử dụng các sản phẩm bù nước và chất điện giải khác như dung dịch oresol.
• Nếu trẻ bị nôn, có thể cho trẻ dùng kem que hoặc thạch. 

Nếu trẻ có dấu hiệu tiêu chảy ra máu, bỏ ăn kéo dài, mất nước, đau bụng dữ dội, lờ đờ, cáu kỉnh hoặc nôn liên tục, phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay.

Sai lầm khi chăm sóc trẻ bị tiêu chảy cấp

Chế độ ăn uống cũng là một vấn đề cần chú trọng khi chăm sóc trẻ bị tiêu chảy cấp.

Bên cạnh đó, thuốc kháng sinh sẽ gây hại cho trẻ bị tiêu chảy cấp do có thể làm thay đổi hệ vi khuẩn đường ruột và làm nặng hơn tình trạng tiêu chảy, từ đó dẫn đến các biến chứng như mất nước và mất cân bằng điện giải. Chính vì vậy, không nên tự ý dùng kháng sinh cho trẻ bị tiêu chảy cấp mà cần hỏi ý kiến của bác sĩ.

Trẻ không được uống vắc xin Rota sẽ có nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy cấp do virus Rota cao hơn và đi kèm với các biến chứng nguy hiểm. Để bảo vệ trẻ, các bậc phụ huynh hãy đưa trẻ uống đủ liều vắc xin phòng tiêu chảy cấp ngay khi trẻ vừa đủ tuổi quy định. Tuân thủ lịch uống vắc xin Rota đúng chuẩn giúp phòng bệnh tiêu chảy cấp ở trẻ, đồng thời hạn chế lây nhiễm bệnh từ người khác. 

Tiêu chảy cấp ở trẻ gây ra do virus Rota là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm lây qua đường tiêu hóa và có thể gây tử vong ở trẻ em. Trong công tác phòng ngừa bệnh, vắc xin Rota đóng vai trò quan trọng, hình thành lá chắn bảo vệ giúp ngăn ngừa hiệu quả bệnh tiêu chảy cấp và giúp trẻ phát triển khỏe mạnh. Chính vì vậy, các bậc cha mẹ nên cho trẻ đi uống đủ 2 liều vắc xin Rota và hoàn thành trước 6 tháng tuổi để đảm bảo sức khỏe cho bé.

Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp bảo vệ bé yêu khỏi virus Rota, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ đáng tin cậy cung cấp vắc xin Rota chính hãng, đảm bảo an toàn và hiệu quả. Đội ngũ bác sĩ và chuyên gia tại đây sẽ tư vấn tận tình, giúp phụ huynh hiểu rõ về lịch tiêm chủng và cách chăm sóc trẻ. Quy trình tiêm chủng được thực hiện nhanh chóng, chuyên nghiệp, giúp tiết kiệm thời gian. Hãy đặt lịch ngay hôm nay qua website hoặc gọi hotline 1800 6928 để được hỗ trợ.