Giá trị C và T trong test Covid-19 là gì? Hướng dẫn cách đọc kết quả chính xác

Trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp, test Covid-19 tại nhà trở thành một trong những biện pháp hữu hiệu giúp người dân sớm phát hiện nguy cơ lây nhiễm, từ đó chủ động cách ly và điều trị. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ ý nghĩa của các vạch hiển thị trên bộ kit test, đặc biệt là hai ký hiệu C và T. Việc nắm vững cách đọc đúng kết quả không chỉ giúp bạn tránh hoang mang mà còn đảm bảo việc xử lý kịp thời nếu có nguy cơ nhiễm bệnh.

Ý nghĩa của các vạch C và T trên que test nhanh Covid-19 là gì?

Trên bất kỳ bộ kit test nhanh Covid-19 nào của các hãng sản xuất, bạn sẽ thấy xuất hiện hai ký hiệu là C và T. Vậy, hai ký tự này biểu thị điều gì? Và cách đọc kết quả đúng ra sao?

Vạch C là gì?

Vạch C (Control line) còn được gọi là vạch kiểm soát. Khi bạn nhỏ mẫu dịch vào ô nhận mẫu (thường ký hiệu là S), nếu vạch C hiển thị vạch đỏ thì chứng tỏ bộ test đang hoạt động bình thường. Miễn là lượng mẫu dịch đủ để thấm qua khay thử, vạch C sẽ luôn xuất hiện. Trường hợp que thử chỉ xuất hiện duy nhất vạch C thì có thể kết luận bạn đang âm tính với Covid-19 tại thời điểm kiểm tra.

Trong một số trường hợp, nếu vạch C hiện lên rất mờ, nguyên nhân có thể là do bạn nhỏ không đủ lượng dung dịch mẫu vào ô S. Khi đó, kết quả tại vị trí vạch T có thể không chính xác, do lượng dịch không đủ để phản ứng và tạo vạch.

Vạch T là gì?

Vạch T (Test line) chính là vạch phản ứng. Nếu sau khi nhỏ mẫu, vạch T không hiện ra màu đỏ, điều đó cho thấy bạn không bị nhiễm Covid-19 tại thời điểm thực hiện. Tuy nhiên, cũng có khả năng bạn đang ở giai đoạn đầu của bệnh, khi tải lượng virus còn thấp và chưa vượt ngưỡng phát hiện. Trong trường hợp này, bạn nên tiếp tục theo dõi tình trạng sức khỏe và cân nhắc làm lại xét nghiệm sau một thời gian.

Ngược lại, nếu sau khi nhỏ mẫu mà vạch T hiện rõ màu đỏ, bạn được xem là dương tính - nghĩa là có nhiễm virus SARS-CoV-2. Dù vạch T đậm hay nhạt thì vẫn được xem là kết quả dương tính. Tuy nhiên, mức độ đậm nhạt này không phản ánh lượng virus trong cơ thể - điều mà chỉ xét nghiệm PCR mới có thể xác định chính xác.

Lưu ý quan trọng: Nếu que thử không hiện vạch nào, hoặc chỉ xuất hiện vạch T mà không có vạch C, thì kết quả không hợp lệ. Lúc này, bạn cần thực hiện lại bằng một bộ test mới, vì có thể bộ test bị lỗi hoặc quy trình thao tác có sai sót.

Hướng dẫn đọc kết quả test nhanh Covid-19: Âm tính hay dương tính?

Sau khi nhỏ mẫu dịch vào khay thử, bạn cần đợi khoảng 10 - 15 phút (theo đúng hướng dẫn từ nhà sản xuất) rồi mới tiến hành đọc kết quả. Dưới đây là các trường hợp có thể xảy ra:

• Chỉ xuất hiện vạch C màu đỏ: Kết quả cho thấy bạn âm tính với Covid-19 tại thời điểm kiểm tra.
• Xuất hiện đồng thời cả hai vạch C và T màu đỏ: Đây là dấu hiệu cho thấy bạn dương tính với Covid-19.
• Chỉ xuất hiện vạch T mà không có vạch C: Kết quả không hợp lệ. Trường hợp này có thể do lỗi thao tác hoặc kit test bị hỏng, bạn cần tiến hành test lại bằng một bộ mới.

Lưu ý: Kết quả từ que test nhanh chỉ phản ánh tình trạng nhiễm virus SARS-CoV-2 tại thời điểm làm xét nghiệm. Vì vậy, không hiếm trường hợp một người test vào buổi sáng cho kết quả âm tính, nhưng đến chiều cùng ngày lại chuyển sang dương tính. Điều này phụ thuộc vào tốc độ nhân lên của virus và nồng độ virus trong mẫu dịch.

Phương pháp test nhanh Covid-19 có đáng tin cậy không?

Test nhanh Covid-19 là phương pháp kiểm tra có chi phí thấp, phù hợp với túi tiền của đa số người dân. Cách thực hiện đơn giản, thời gian cho kết quả nhanh chóng, nên đã được hàng triệu người tại Việt Nam và trên thế giới lựa chọn để phát hiện sớm nguy cơ nhiễm bệnh.

Tuy vậy, độ chính xác của phương pháp này vẫn còn hạn chế, đặc biệt là khi sử dụng những bộ kit không đạt tiêu chuẩn. Các vạch C và T trên khay test chỉ phản ánh kết quả tại thời điểm thực hiện. Trong khi đó, phương pháp PCR có độ nhạy cao hơn, có thể phát hiện virus SARS-CoV-2 ngay cả khi tải lượng virus trong mẫu bệnh phẩm rất thấp. 

Ngược lại, test nhanh có thể không cho ra kết quả dương tính nếu lượng virus trong cơ thể chưa đủ ngưỡng phát hiện. Hơn nữa, độ chính xác của kết quả test nhanh còn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố. Cụ thể gồm:

• Thời điểm thực hiện: Nếu test được thực hiện vào giai đoạn đầu sau khi tiếp xúc với mầm bệnh, kết quả thường sẽ âm tính do virus chưa phát triển đủ để được phát hiện.
• Kỹ thuật lấy mẫu và thao tác: Quá trình thực hiện không đúng cách sẽ dễ dẫn đến kết quả sai lệch. Vì vậy, cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất và tuân thủ đúng quy trình. Thời điểm đọc kết quả tốt nhất là sau khi nhỏ mẫu từ 15 đến 30 phút.
• Chất lượng bộ kit: Những bộ test đã quá hạn, kém chất lượng hoặc hàng giả có thể cho kết quả không đáng tin cậy, đặc biệt là khi đối mặt với các biến thể mới như Omicron.

Tóm lại, test nhanh là công cụ hỗ trợ phát hiện Covid-19 ban đầu, nhưng không thể thay thế hoàn toàn các phương pháp xét nghiệm chuyên sâu như PCR.

Hướng dẫn thực hiện test nhanh Covid-19 tại nhà đúng cách và cho kết quả chính xác

Test nhanh là phương pháp đơn giản, tiện lợi để xác định bạn có đang nhiễm Covid-19 hay không. Khi đã nắm rõ ý nghĩa của các vạch C và T trên que thử, bạn hoàn toàn có thể tự kiểm tra tại nhà một cách dễ dàng. Dưới đây là quy trình thực hiện test nhanh đúng chuẩn:

Bước 1: Chuẩn bị

Trước tiên, bạn cần có một bộ test nhanh Covid-19 từ thương hiệu uy tín và đảm bảo còn hạn sử dụng. Đọc kỹ hướng dẫn kèm theo trước khi bắt đầu. Để đảm bảo vệ sinh, hãy mang khẩu trang, rửa tay sạch hoặc sát khuẩn trước khi thao tác.

Một bộ kit test nhanh thường bao gồm:

• Khay thử;
• Ống chứa dung dịch đệm;
• Que lấy mẫu.

Bước 2: Trước khi lấy mẫu

Lấy khay thử ra khỏi túi bao bì và đặt trên mặt phẳng khô ráo. Chỉ sử dụng khay trong vòng 1 giờ kể từ khi mở bao bì. Nếu bạn test cho nhiều người cùng lúc, hãy ghi tên mỗi người lên khay để tránh nhầm lẫn. Sau đó, lấy que lấy mẫu ra khỏi bao bì và sẵn sàng cho bước tiếp theo.

Bước 3: Lấy mẫu

Đối với bộ test sử dụng mẫu dịch tỵ hầu:

• Ngồi thẳng, đầu hơi ngả ra sau khoảng 70 độ. Với trẻ nhỏ, nên cho bé ngồi lên đùi người lớn, giữ chắc tay và đầu bé để tránh cử động.
• Đưa que lấy mẫu nhẹ nhàng vào lỗ mũi đến khi chạm đến vạch chỉ định sẵn trên que, vừa đẩy vừa xoay nhẹ.
• Xoay que 3 vòng và giữ nguyên trong 5 giây để thu đủ dịch.
• Rút que ra nhẹ nhàng, rồi cho ngay vào ống chứa dung dịch đệm.

Đối với bộ test lấy mẫu dịch mũi:

• Cũng ngồi với tư thế đầu nghiêng khoảng 70 độ.
• Đưa que vào mũi đầu tiên khoảng 2cm, xoay nhẹ 3 vòng và giữ trong 10 giây.
• Dùng que đó tiếp tục lấy mẫu ở mũi còn lại, rồi cho vào ống dung dịch đệm.

Bước 4: Chiết mẫu

• Sau khi cho que vào dung dịch, xoay nhẹ và ép đầu que vào thành, đáy ống nhiều lần.
• Ngâm que trong 1 phút, sau đó bóp nhẹ hai bên ống để lấy được lượng dịch tối đa.
• Đóng nắp nhỏ giọt, lắc đều ống rồi nhỏ vài giọt (theo hướng dẫn) vào ô nhận mẫu ký hiệu S trên khay thử.
• Chờ khoảng 15 - 30 phút, sau đó đọc kết quả.

Bước 5: Đọc kết quả

Khi bạn đã hiểu rõ ý nghĩa của vạch C và T trên kit test:

• Nếu chỉ có vạch C xuất hiện: Âm tính.
• Nếu cả hai vạch C và T cùng hiện rõ: Dương tính.
• Nếu chỉ có vạch T xuất hiện hoặc không có vạch nào: Test không hợp lệ, cần thực hiện lại.

Thực hiện đúng quy trình sẽ giúp bạn đảm bảo kết quả test nhanh là đáng tin cậy nhất có thể tại thời điểm thực hiện.

Hiểu rõ ý nghĩa của giá trị C và T trong test Covid-19 là điều cần thiết để mỗi người có thể chủ động kiểm tra sức khỏe cho bản thân và người thân tại nhà. Dù test nhanh mang tính hỗ trợ bước đầu, nhưng nếu sử dụng đúng cách và đọc kết quả chính xác, bạn sẽ góp phần quan trọng trong việc phát hiện và ngăn chặn dịch bệnh lây lan trong cộng đồng. Khi nghi ngờ kết quả không chính xác, hãy chủ động liên hệ cơ sở y tế để được xét nghiệm chuyên sâu và tư vấn kịp thời.