Sau đại dịch, nhiều người đã quen với việc sử dụng test nhanh Covid-19 tại nhà như một cách kiểm tra sức khỏe đơn giản và tiện lợi. Tuy nhiên, nếu không thực hiện đúng thao tác, kết quả có thể không phản ánh chính xác tình trạng thực tế. Vì vậy, nắm rõ cách test đúng chuẩn là điều rất cần thiết, nhất là khi bạn cần kiểm tra nhanh trước khi đi làm, đi học hay tiếp xúc với người khác. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn cách test Covid-19 tại nhà sao cho an toàn và cho kết quả đáng tin cậy nhất.
Cách test Covid-19 tại nhà
Xét nghiệm nhanh kháng nguyên Covid-19 hiện được sử dụng rộng rãi tại nhà, cơ quan và cơ sở y tế nhờ thao tác đơn giản, cho kết quả nhanh. Bộ Y tế cũng đã cho phép dùng kết quả test nhanh để xác định ca mắc Covid-19 trong một số trường hợp nhất định, như người có triệu chứng, người tiếp xúc gần F0 hoặc test dương tính hai lần liên tiếp trong 8 giờ. Tuy nhiên, để đảm bảo độ chính xác, bộ test cần nằm trong danh mục được cấp phép và thao tác lấy mẫu phải đúng kỹ thuật. Sau đây là cách test Covid-19 tại nhà chính xác nhất:
Trước khi thực hiện
Trước khi tiến hành xét nghiệm nhanh Covid-19, bạn cần chuẩn bị đầy đủ bộ kit test kháng nguyên SARS-CoV-2, bao gồm các thành phần sau:
- Que lấy mẫu dịch mũi (dịch tỵ hầu) đã được tiệt trùng.
- Ống nhựa chứa sẵn dung dịch đệm.
- Nắp lọc nhỏ giọt dùng để nhỏ mẫu lên khay thử.
- Thanh thử (hoặc khay test).
- Giá đỡ để giữ ống chiết mẫu.
- Tờ hướng dẫn sử dụng đi kèm sản phẩm.
Bên cạnh đó, nên chuẩn bị thêm một số vật dụng hỗ trợ như: Kéo nhỏ để cắt đầu que lấy mẫu nếu cần, bình xịt sát khuẩn, khăn giấy hoặc giấy thấm, đồng hồ đếm giờ và túi rác y tế (ưu tiên loại màu vàng) để xử lý rác thải đúng cách, tránh nguy cơ lây nhiễm.

Tiến trình thực hiện
Quy trình test nhanh Covid-19 gồm các bước cơ bản như sau:
- Chuẩn bị trước khi lấy mẫu: Trước hết, bạn cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng của bộ kit test nhanh do nhà sản xuất cung cấp. Trước khi thao tác, hãy vệ sinh tay sạch sẽ bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn để đảm bảo an toàn.
- Chuẩn bị dụng cụ lấy mẫu: Lấy khay/thanh thử ra khỏi bao bì và sử dụng trong vòng 1 giờ để đảm bảo độ nhạy. Đặt khay thử trên mặt phẳng sạch, ổn định. Sau đó, lấy que ngoáy tỵ hầu (hoặc que lấy mẫu dịch mũi) ra khỏi túi và sẵn sàng tiến hành lấy mẫu.
- Lấy mẫu bệnh phẩm: Với mẫu dịch tỵ hầu, bạn cầm que lấy mẫu ở phần cuối, ngửa cổ người lấy mẫu khoảng 70 độ và thở bằng miệng, nhẹ nhàng đưa que sâu vào mũi đến khi tay cầm chạm mũi, giữ que trong 8 - 15 giây rồi xoay nhẹ và rút ra nhanh. Trẻ nhỏ nên được ngồi trên đùi cha mẹ, giữ chặt người và ngửa đầu ra sau trước khi lấy mẫu. Nếu gặp lực cản trước khi que đi sâu đến nửa khoảng cách từ cánh mũi đến dái tai, hãy thử lấy mẫu ở bên mũi còn lại. Khi que chạm thành sau họng mũi thì dừng lại, xoay rồi rút ra. Với mẫu dịch mũi, tư thế lấy mẫu tương tự, que được đưa vào sâu khoảng 2 cm trong lỗ mũi, xoay trong 5 - 8 giây rồi lấy mẫu ở bên mũi còn lại bằng cùng một que, sau đó nhẹ nhàng rút que ra và cho vào ống đệm.
- Chiết mẫu: Nhúng đầu que vào ống chứa dung dịch đệm, xoay và miết đầu que vào thành ống khoảng 10 lần để hòa tan mẫu. Giữ đầu que ngâm trong dung dịch khoảng 1 phút. Bóp nhẹ hai bên ống để ép dịch ra khỏi đầu que, vừa xoay que vừa rút ra để lấy đủ mẫu. Đậy kín ống bằng nắp nhỏ giọt. Lắc nhẹ ống theo chiều ngang khoảng 10 lần để trộn đều dung dịch, tránh để dung dịch tiếp xúc với phần đầu lọc trên nắp nhỏ giọt. Nhỏ 3 giọt dung dịch chiết vào ô nhận mẫu (S) trên khay thử và bắt đầu đếm thời gian theo hướng dẫn.
Đặc biệt lưu ý, việc lấy mẫu không đúng kỹ thuật sẽ ảnh hưởng đến kết quả.

Hướng dẫn cách đọc kết quả
Thời gian đọc kết quả test kháng nguyên tùy thuộc vào hướng dẫn của từng loại sinh phẩm, thường dao động từ 15 đến 30 phút. Bạn cần tuân thủ chính xác khoảng thời gian quy định, không được xem kết quả sớm hơn hoặc trễ hơn. Ví dụ, nếu hướng dẫn yêu cầu đọc kết quả sau 15 phút, thì khoảng thời gian chính xác để xem kết quả là từ 13 đến 15 phút, tương tự, với test có thời gian 30 phút, kết quả chỉ được đọc trong khoảng từ 28 đến 30 phút. Việc đọc kết quả ngoài khung thời gian này có thể dẫn đến sai lệch.
Cách nhận biết kết quả test nhanh kháng nguyên:
- Âm tính: Chỉ có vạch chứng C (vạch màu đỏ) xuất hiện.
- Dương tính: Cả vạch chứng C và vạch kết quả T đều hiện lên.
- Không hợp lệ: Vạch chứng C không hiện hoặc chỉ xuất hiện vạch T. Trong trường hợp này, có thể do thiếu mẫu hoặc que thử bị hỏng, cần thực hiện lại xét nghiệm hoặc liên hệ cơ quan y tế để được hỗ trợ.
Tất cả vật liệu xét nghiệm đã sử dụng là chất thải lây nhiễm và phải được thu gom, xử lý đúng quy định. Cho vào túi màu vàng chuyên dụng, phun cồn 70° bên trong và ngoài túi, buộc kín và cho vào túi vàng khác để đảm bảo an toàn. Túi rác y tế cần dán nhãn "CHẤT THẢI CÓ NGUY CƠ CHỨA SARS-CoV-2", đặt ở nơi cố định và báo cơ quan chức năng địa phương thu gom, không được bỏ chung với rác sinh hoạt.

Một số lưu ý khi thực hiện để đảm bảo độ chính xác
Sau đây là những lưu ý khi sử dụng test nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2:
- Nhiệt độ bảo quản bộ test thường nằm trong khoảng từ 2 đến 30°C.
- Tránh để test tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời khi sử dụng.
- Luôn kiểm tra ngày hết hạn trước khi dùng, không dùng bộ test đã quá hạn.
- Thực hiện đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất, bao gồm cách bảo quản, lấy mẫu và sử dụng dung dịch đệm một cách chính xác. Đảm bảo dụng cụ xét nghiệm và gói hút ẩm còn nguyên vẹn, không bị hỏng hay mất hiệu lực.
Ngoài ra, nên chọn mua các loại test nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2 nằm trong danh sách 16 sản phẩm được Bộ Y tế cấp phép để đảm bảo độ chính xác và an toàn.

Cách test Covid-19 tại nhà chính xác nhất chính là thực hiện đầy đủ các bước hướng dẫn, lựa chọn bộ test được cấp phép và bảo quản đúng quy cách. Việc này không chỉ giúp bạn nhanh chóng biết được tình trạng sức khỏe mà còn góp phần bảo vệ cộng đồng khỏi sự lây lan của Covid-19. Hãy luôn cẩn trọng và làm đúng theo hướng dẫn để kết quả xét nghiệm tại nhà trở nên đáng tin cậy nhất.