Dính thắng lưỡi độ 1 có cần cắt không? Dấu hiệu nhận biết trẻ bị dính thắng lưỡi

Dính thắng lưỡi là dị tật bẩm sinh khiến lưỡi bị hạn chế vận động. Tình trạng này được chia thành nhiều mức độ khác nhau, trong đó dính thắng lưỡi độ 1 được xem là thể nhẹ nhất. Dù thường không gây trở ngại đáng kể trong việc bú mẹ hay phát âm, nhưng nếu không theo dõi, trẻ vẫn có nguy cơ gặp khó khăn trong sinh hoạt sau này. Tìm hiểu rõ hơn về dính thắng lưỡi độ 1 sẽ giúp cha mẹ yên tâm chăm sóc và có hướng xử trí phù hợp.

Dính thắng lưỡi là gì?

Dính thắng lưỡi là một dị tật bẩm sinh thường gặp, xảy ra khi dây thắng lưỡi (là lớp niêm mạc mỏng nằm dưới lưỡi) ngắn hoặc bám quá sát, khiến cử động lưỡi bị hạn chế. Tình trạng này chiếm khoảng 4 - 5% ở trẻ sơ sinh.

Thông thường, dính thắng lưỡi có thể được phát hiện trong lần khám sức khỏe định kỳ sau sinh hoặc khi tiêm chủng. Tuy nhiên, nhiều trường hợp chỉ được nhận biết muộn hơn, khi cha mẹ thấy trẻ bú khó, phát âm không rõ hoặc chậm tăng cân. Dính thắng lưỡi có thể ở dạng nhẹ hoặc nặng tùy theo mức độ ngắn và vị trí bám của dây thắng lưỡi.

Mức độ dính thắng lưỡi được đánh giá dựa trên khoảng cách từ điểm bám ở sàn miệng đến điểm bám trên lưỡi. Cụ thể:

• Độ 1 – Dính thắng lưỡi nhẹ: 12 – 16 mm;
• Độ 2 – Dính thắng lưỡi trung bình: 8 – 11 mm;
• Độ 3 – Dính thắng lưỡi nặng: 3 – 7 mm;
• Độ 4 – Dính thắng lưỡi hoàn toàn: < 3 mm.

Dính thắng lưỡi độ 1 có cần cắt không? 

Không phải mọi trường hợp dính thắng lưỡi đều cần can thiệp phẫu thuật. Việc cắt hay không phụ thuộc vào mức độ dính và ảnh hưởng của nó đến sinh hoạt hằng ngày của trẻ. 

Với những trường hợp dính thắng lưỡi mức độ nhẹ (độ 1), dây thắng lưỡi thường mỏng và không ảnh hưởng nhiều đến hoạt động bú hay sự phát triển của trẻ thì sẽ không cần cắt. Vì trong năm đầu đời, phần đầu lưỡi có thể tự tách dần nên đa số trường hợp không cần can thiệp phẫu thuật, cha mẹ chỉ cần theo dõi thêm để kịp thời phát hiện nếu có bất thường.

Trường hợp dính nhiều, gây khó khăn cho việc bú hoặc phát âm, bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định phẫu thuật. Quy trình cắt thắng lưỡi khác nhau tùy độ tuổi:

• Trẻ dưới 3 tháng tuổi: Chỉ cần gây tê tại chỗ, sau khi cắt có thể cho bú ngay.
• Trẻ lớn hơn: Có thể phải gây mê, dùng dao mổ hoặc dao điện để cắt, sau đó khâu lại. Vết thương thường lành trong vài tuần.

Dấu hiệu nhận biết trẻ bị dính thắng lưỡi

Trẻ mắc dính thắng lưỡi thường được phụ huynh đưa đi khám vì những biểu hiện bất thường như:

• Núm vú mẹ bị đau do trẻ ngậm bú không đúng cách.
• Trẻ bú lâu nhưng vẫn chậm tăng cân.
• Khó phát âm, nói ngọng khi bắt đầu tập nói.

Một số biểu hiện điển hình của dính thắng lưỡi:

• Thắng lưỡi ngắn, lưỡi khó di chuyển.
• Đầu lưỡi không đưa ra ngoài môi hoặc chạm vào vòm họng.
• Khi khóc, đầu lưỡi có hình trái tim.
• Lưỡi khi thè ra thường phẳng hoặc vuông thay vì nhọn.
• Răng cửa hàm dưới thưa hoặc mọc lệch.
• Gặp khó khăn khi bú sữa, nhai hoặc phát âm.

Thời điểm vàng để can thiệp cắt dính thắng lưỡi

Đối với những trường hợp dính thắng lưỡi nhẹ (độ 1, 2) với dây thắng lưỡi mỏng, phần đầu lưỡi có khả năng tự tách dần trong năm đầu đời. Vì vậy, phụ huynh chỉ cần theo dõi, đa số không cần phẫu thuật.

Ngược lại, với dính thắng lưỡi nặng (độ 3, 4), việc cắt thắng lưỡi nên được thực hiện càng sớm càng tốt, đặc biệt là trước khi trẻ tập nói. Các chuyên gia thường khuyến nghị hai “thời điểm vàng” sau:

Giai đoạn sơ sinh (0 – 6 tháng tuổi)

Ở giai đoạn này, mô thắng lưỡi mềm, ít mạch máu nên phẫu thuật đơn giản, ít gây đau và gần như không để lại biến chứng. Trẻ có thể bú mẹ dễ dàng hơn ngay sau khi cắt, giúp cải thiện khả năng hấp thu dinh dưỡng.

Trước khi trẻ học nói (6 tháng – 3 tuổi)

Đây là giai đoạn trẻ bắt đầu hình thành kỹ năng ngôn ngữ. Nếu xử lý dính thắng lưỡi trước thời điểm này sẽ hạn chế nguy cơ rối loạn phát âm sau này. Trường hợp phát hiện muộn hoặc không được can thiệp kịp thời, trẻ có thể phải trải qua các biện pháp bổ sung như luyện âm, chỉnh nha hoặc các phương pháp điều trị khác khi lớn hơn.

Để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả tốt nhất, khi nghi ngờ trẻ bị dính thắng lưỡi, cha mẹ nên đưa bé đến các cơ sở y tế chuyên khoa nhi. Tại đây, bác sĩ sẽ thăm khám, tư vấn và xác định thời điểm phù hợp để tiến hành cắt thắng lưỡi tùy theo tình trạng cụ thể. Đồng thời, phụ huynh cũng sẽ được hướng dẫn chi tiết cách chăm sóc sau thủ thuật nhằm hạn chế biến chứng có thể xảy ra.

Có thể thấy, dính thắng lưỡi độ 1 thường không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên, cha mẹ không nên chủ quan mà cần theo dõi kỹ những biểu hiện của con. Nếu nhận thấy trẻ bú khó, tăng cân chậm hoặc có dấu hiệu bất thường khi phát âm, hãy đưa bé đến cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn kịp thời. Việc phát hiện sớm và xử lý đúng cách sẽ giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và toàn diện.

Đừng để nỗi lo bệnh tật ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn và gia đình! Hãy đến Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn, lựa chọn đầy đủ các loại vắc xin cần thiết như vắc xin viêm gan B, vắc xin cúm, vắc xin sởi,... với quy trình an toàn, hiện đại. Đặt lịch tiêm ngay hôm nay để bảo vệ con yêu và người thân trọn vẹn mỗi ngày.