Dấu hiệu sỏi bàng quang ở nữ là gì? Nguyên nhân hình thành sỏi

Sỏi bàng quang ở nữ là tình trạng các khoáng chất tích tụ trong bàng quang và kết lại thành sỏi, gây đau bụng dưới, tiểu buốt hoặc tiểu có máu. Đây là vấn đề sức khỏe không hiếm gặp và có thể ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hằng ngày nếu không được phát hiện sớm.

Dấu hiệu sỏi bàng quang ở nữ là gì?

Sỏi bàng quang ở nữ xảy ra khi các khoáng chất trong nước tiểu dần lắng đọng và kết tinh ngay trong lòng bàng quang. Ban đầu, chúng chỉ là những tinh thể nhỏ, gần như không gây cảm giác bất thường. Tuy nhiên, theo thời gian, tinh thể lớn dần thành viên sỏi có kích thước khác nhau và bắt đầu gây triệu chứng khó chịu.

Dấu hiệu thường gặp của sỏi bàng quang ở nữ

Khi sỏi di chuyển trong bàng quang hoặc tăng kích thước, các triệu chứng bắt đầu xuất hiện rõ rệt. Một số biểu hiện phổ biến gồm:

• Tiểu buốt và tiểu rát. Cảm giác nóng rát lan dọc niệu đạo khiến người bệnh e ngại đi tiểu, vô tình làm cho nước tiểu ứ đọng nhiều hơn.
• Đau bụng dưới hoặc đau vùng chậu. Cơn đau có thể âm ỉ suốt ngày, tăng lên khi vận động mạnh hoặc thay đổi tư thế. Một số trường hợp đau lan xuống háng hoặc ra sau lưng.
• Dòng tiểu yếu, tiểu ngắt quãng. Người bệnh phải rặn nhiều nhưng nước tiểu vẫn ra chậm và ít. Nhiều người cảm thấy bàng quang không được làm trống hoàn toàn sau mỗi lần đi tiểu.
• Tiểu đục hoặc tiểu có máu. Sỏi cọ xát vào niêm mạc bàng quang khiến máu lẫn vào nước tiểu. Màu sắc có thể đỏ nhạt hoặc sẫm hơn tùy mức độ tổn thương.
• Tăng số lần đi tiểu, đặc biệt vào ban đêm. Điều này làm gián đoạn giấc ngủ, khiến cơ thể mệt mỏi, khó tập trung vào ban ngày.

Biến chứng nếu không điều trị kịp thời

Mức độ nguy hiểm của sỏi bàng quang ở nữ không chỉ nằm ở triệu chứng mà còn ở các biến chứng sau:

• Tắc nghẽn niệu đạo. Sỏi lớn có thể chặn đường thoát nước tiểu, gây bí tiểu cấp tính và đau đớn dữ dội.
• Viêm đường tiết niệu tái phát. Bề mặt sỏi thô ráp làm tổn thương niêm mạc, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công.
• Viêm bàng quang mãn tính hoặc áp xe bàng quang.
• Suy thận trong trường hợp ứ đọng kéo dài và viêm nhiễm lan ngược dòng.

Chị em nên đến cơ sở y tế ngay khi tình trạng tiểu buốt kéo dài hơn vài ngày mà không thuyên giảm. Sự xuất hiện của máu trong nước tiểu, dù chỉ một lần, cũng là dấu hiệu cảnh báo cần được kiểm tra kỹ lưỡng. Đau vùng bụng dưới kèm theo sốt, người mệt mỏi, ớn lạnh có thể là biểu hiện của nhiễm trùng nặng. Việc thăm khám sớm không chỉ giúp phát hiện sỏi bàng quang ở nữ ở giai đoạn đầu mà còn ngăn chặn biến chứng nguy hiểm, bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Nguyên nhân hình thành sỏi bàng quang ở nữ và các yếu tố nguy cơ

Sỏi bàng quang hình thành chủ yếu do nước tiểu ứ đọng quá lâu, tạo điều kiện cho khoáng chất lắng đọng và kết tinh. Ở phụ nữ, đặc điểm cấu trúc hệ tiết niệu khiến nguy cơ này tăng cao hơn.

Nguyên nhân chính

Các nguyên nhân chính hình thành sỏi bàng quang ở nữ:

• Tiểu không hết nước tiểu sau mỗi lần đi vệ sinh. Tình trạng này thường gặp ở phụ nữ sau sinh, người có cơ sàn chậu yếu hoặc bị sa bàng quang.
• Viêm đường tiết niệu kéo dài. Vi khuẩn làm thay đổi môi trường nước tiểu, khiến khoáng chất dễ kết tủa.
• Ít uống nước khiến nước tiểu đậm đặc và tăng nguy cơ hình thành tinh thể.
• Thói quen nhịn tiểu thường xuyên làm nước tiểu lưu lại quá lâu trong bàng quang.
• Chế độ ăn nhiều muối, thực phẩm giàu oxalat hoặc quá nhiều đạm động vật.

Các yếu tố nguy cơ ở phụ nữ

Các yếu tố nguy cơ thành sỏi bàng quang ở nữ:

• Tuổi tác là một yếu tố nguy cơ không thể bỏ qua. Phụ nữ trên 40 tuổi thường gặp các vấn đề về hormon, làm giảm độ đàn hồi của bàng quang và niệu đạo. Thay đổi hormone sau tuổi bốn mươi làm niêm mạc đường tiết niệu mỏng, dễ viêm nhiễm.
• Mặc dù hiếm gặp nhưng phụ nữ mang thai dễ bị ứ nước tiểu do tử cung chèn ép bàng quang cũng là yếu tố nguy cơ gây nên sỏi bàng quang.
• Sa tử cung hoặc sa bàng quang khiến dòng nước tiểu yếu, tăng lượng nước tiểu tồn dư.
• Nhiễm khuẩn tiết niệu tái phát nhiều lần thay đổi pH nước tiểu và thúc đẩy kết tinh khoáng chất.
• Người ít vận động hoặc làm việc văn phòng nhiều giờ liền dễ hình thành thói quen nhịn tiểu.

Các nghiên cứu quốc tế cho thấy phụ nữ sau mãn kinh có nguy cơ mắc sỏi bàng quang cao hơn do giảm hormone estrogen, khiến đường tiết niệu dễ viêm và tổn thương hơn.

Cách điều trị sỏi bàng quang ở nữ an toàn, hiệu quả

Điều trị sỏi bàng quang phụ thuộc vào kích thước, số lượng và tình trạng sức khỏe của người bệnh.

Điều trị nội khoa và hỗ trợ

Điều trị nội khoa sỏi bàng quang ở nữ an toàn, hiệu quả

• Sỏi nhỏ: Với những viên sỏi nhỏ hoặc các tinh thể, bác sĩ thường khuyến khích uống nhiều nước, khoảng từ 2,5 đến 3 lít mỗi ngày. Kết hợp vận động nhẹ nhàng để thúc đẩy sỏi tự thoát ra ngoài theo dòng tiểu. Thay đổi thói quen tiểu tiện, không nhịn tiểu quá lâu cũng giúp cải thiện tình trạng đáng kể.
• Điều trị nhiễm trùng: Nếu sỏi gây nhiễm trùng, cần phải điều trị bằng kháng sinh. Tuy nhiên, việc loại bỏ sỏi mới là cách triệt để nhất để ngăn ngừa nhiễm trùng tái phát.

Can thiệp ngoại khoa

Bác sĩ có thể chỉ định can thiệp ngoại khoa điều trị sỏi bàng quang ở nữ:

• Tán sỏi qua nội soi niệu đạo: Đây là phương pháp ít xâm lấn được ưu tiên. Bác sĩ đưa thiết bị nội soi qua niệu đạo vào bàng quang, sau đó dùng laser hoặc sóng âm để phá vỡ sỏi. Lợi thế của phụ nữ là niệu đạo ngắn và thẳng, giúp việc tiếp cận sỏi dễ dàng hơn. Thời gian phục hồi nhanh chóng, người bệnh thường chỉ cần nằm viện từ 1 đến 2 ngày.
• Phẫu thuật mở bàng quang: Chỉ áp dụng cho các viên sỏi quá lớn, số lượng nhiều, hoặc khi sỏi đi kèm với sa bàng quang nghiêm trọng: Lúc này, phẫu thuật mở cho phép bác sĩ vừa lấy sỏi, vừa tiến hành phẫu thuật nâng hoặc sửa chữa bàng quang bị sa, giải quyết nguyên nhân gốc rễ gây ứ đọng.

Trên đây là lời giải đáp cho thắc mắc dấu hiệu sỏi bàng quang ở nữ là gì mà bạn có thể tham khảo. Sỏi bàng quang ở nữ là vấn đề thường gặp nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được phát hiện sớm. Việc duy trì lối sống lành mạnh, uống đủ nước, vệ sinh đúng cách và tránh nhịn tiểu sẽ giúp giảm nguy cơ tái phát, mang lại hệ tiết niệu khỏe mạnh và ổn định lâu dài.