Đau bụng buồn đi ngoài nhưng không đi được: Nguyên do và những điều cần lưu ý

Trong đời sống hằng ngày, không ít người gặp phải tình trạng đau bụng, mót rặn nhưng không thể đi ngoài được. Triệu chứng này gây ảnh hưởng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống, đồng thời tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe. Việc nhận diện nguyên nhân cũng như lưu ý quan trọng khi gặp tình trạng này là điều cần thiết để tránh biến chứng và có biện pháp khắc phục kịp thời.

Tại sao đau bụng buồn đi ngoài nhưng không đi được?

Đau bụng kèm cảm giác buồn đi ngoài nhưng không đi được là tình trạng khiến nhiều người lo lắng và mệt mỏi. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp gây ra tình trạng này:

Táo bón

Táo bón là nguyên nhân phổ biến nhất. Người bệnh thường đi ngoài ra phân khô cứng, sau đó lại có cảm giác muốn đi tiếp nhưng không đi được. Tình trạng này thường do:

• Chế độ ăn: Thay đổi chế độ ăn uống đột ngột hoặc bổ sung chất xơ quá ít cũng có thể gây rối loạn tiêu hóa vì chất xơ giúp làm mềm phân và thúc đẩy nhu động ruột.
• Uống ít nước: Nước giúp phân di chuyển dễ dàng hơn.
• Thói quen đi tiêu không đều đặn.
• Thuốc: Như thuốc kháng axit chứa nhôm, thuốc lợi tiểu, thuốc giảm đau nhóm opioid, thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc chẹn kênh canxi có thể gây táo bón.
• Thực phẩm bổ sung sắt và canxi: Có thể làm tình trạng táo bón nặng hơn.
• Lối sống ít vận động: Khiến nhu động ruột yếu đi, dẫn đến táo bón và đau bụng.
• Cơ sàn chậu yếu: Cơ sàn chậu đóng vai trò hỗ trợ ruột và kiểm soát đại tiện. Khi các cơ này yếu (do tuổi tác, mang thai, béo phì hoặc rặn lâu ngày), người bệnh có thể khó đi ngoài, thậm chí kèm theo rối loạn tiết niệu.

Căng thẳng và lo lắng

Hệ tiêu hóa và hệ thần kinh có mối liên hệ chặt chẽ qua trục não ruột. Căng thẳng, lo âu hoặc trầm cảm có thể làm thay đổi hệ vi khuẩn đường ruột, gây ra tình trạng đau bụng, táo bón hoặc rối loạn tiêu hóa khác.

Bệnh Celiac

Đây là bệnh lý do phản ứng miễn dịch khi ăn gluten. Người mắc bệnh có thể bị tổn thương ruột non, gây đau bụng, tiêu chảy, táo bón, đầy hơi, buồn nôn và mệt mỏi. Bệnh thường xuất hiện ở những người có yếu tố gia đình mắc celiac.

Hội chứng ruột kích thích (IBS)

Hội chứng ruột kích thích là rối loạn mạn tính gây ra nhiều triệu chứng như đau bụng, táo bón, tiêu chảy, đầy hơi hoặc chất nhầy trong phân. Căng thẳng, rối loạn nội tiết và dị ứng thực phẩm có thể làm bệnh nặng hơn.

Bệnh viêm ruột

Các bệnh lý viêm ruột như Crohn hoặc viêm loét đại tràng có thể gây tiêu chảy lẫn máu, đôi khi táo bón, kèm theo đau bụng, mệt mỏi, chán ăn và sụt cân. Đây là tình trạng mạn tính, tái phát theo từng đợt.

Ung thư đại trực tràng

Ung thư đại tràng và ung thư trực tràng là những nguyên nhân nghiêm trọng, biểu hiện bằng thay đổi thói quen đại tiện (táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài), đau bụng, phân có máu hoặc nhầy, cảm giác đi ngoài không hết, mệt mỏi, sụt cân bất thường.

Các bệnh lý khác

Ngoài ra, một số tình trạng khác cũng có thể gây đau bụng và khó đi ngoài, như: 

• Nứt hậu môn.
• Tắc ruột.
• Viêm túi thừa.
• Chấn thương hoặc bệnh lý ở não/tủy sống (Parkinson, đột quỵ, đa xơ cứng). 

Những bệnh này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng kiểm soát đại tiện.

Làm sao để giảm tình trạng đau bụng nhưng không đi ngoài được?

Để giảm tình trạng đau bụng nhưng không đi ngoài được, cần xác định rõ nguyên nhân để lựa chọn cách xử trí phù hợp. Tuy nhiên, trong đa số trường hợp, việc thay đổi lối sống, chế độ ăn uống và sử dụng thuốc hỗ trợ có thể giúp cải thiện đáng kể.

Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống

Điều chỉnh lối sống và chế độ ăn là phương pháp cơ bản, cụ thể:

• Bổ sung các thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt, bánh mì nguyên cám để giúp làm mềm phân và kích thích nhu động ruột.
• Uống đủ nước mỗi ngày để hỗ trợ quá trình tiêu hóa, giúp phân dễ di chuyển hơn.
• Duy trì hoạt động thể chất thường xuyên, bởi vận động giúp tăng cường co bóp cơ ruột, rút ngắn thời gian thức ăn đi qua đường tiêu hóa.
• Tập thói quen đi vệ sinh đều đặn, không nhịn khi buồn và không vội vàng, để ruột có đủ thời gian đào thải phân.
• Tập luyện cơ sàn chậu để kiểm soát và hỗ trợ quá trình đại tiện tốt hơn.

Sử dụng thuốc và hỗ trợ y tế

Để tăng hiệu quả, có thể kết hợp với các phương pháp như:

• Thuốc nhuận tràng, thuốc làm mềm phân hoặc thuốc kích thích nhu động ruột có thể giúp đi ngoài dễ dàng hơn.
• Dầu khoáng, thuốc bôi trơn hoặc thuốc thụt tháo hỗ trợ làm mềm phân, tạo điều kiện cho phân dễ ra ngoài hơn.
• Thực phẩm bổ sung chất xơ hoặc thuốc đặt trực tràng cũng có thể được chỉ định.
• Trong những trường hợp nặng hoặc không đáp ứng với các biện pháp trên, bác sĩ có thể kê thuốc chuyên biệt giúp hút nước vào ruột, tăng cường co bóp ruột.
• Phẫu thuật có thể cần thiết nếu nguyên nhân là tắc nghẽn, khối u, rách hậu môn hoặc các bất thường cấu trúc của ruột.

Nhìn chung, việc kết hợp chế độ ăn lành mạnh, sinh hoạt khoa học với điều trị y tế khi cần thiết sẽ giúp kiểm soát và cải thiện tình trạng đau bụng nhưng không đi ngoài được.

Lưu ý khi gặp triệu chứng đau bụng khó đi ngoài

Trong nhiều trường hợp, táo bón và đau bụng có thể cải thiện nhờ thay đổi lối sống, chế độ ăn uống hoặc sử dụng thuốc không kê đơn. Tuy nhiên, nếu các biện pháp này không hiệu quả, người bệnh cần đi khám để tìm nguyên nhân và được hướng dẫn điều trị phù hợp.

Các dấu hiệu cảnh báo tình trạng nghiêm trọng hơn bao gồm:

• Chảy máu trực tràng.
• Có máu trong phân.
• Kiệt sức kéo dài.
• Sụt cân không rõ nguyên nhân.
• Táo bón mạn tính (kéo dài từ hai đến ba tháng).
• Thay đổi thói quen đại tiện đột ngột và không rõ nguyên nhân.
• Đau bụng dữ dội.
• Bụng cứng, ấn đau, hoặc có phản ứng dội khi khám.

Như vậy, không phải lúc nào đau bụng đi ngoài cũng nguy hiểm, nhưng nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường kể trên, bạn nên thăm khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Tóm lại, đau bụng buồn đi ngoài nhưng không đi được có thể xuất phát từ những rối loạn tiêu hóa nhẹ cho đến bệnh lý đường ruột nghiêm trọng hơn. Chủ động theo dõi cơ thể, xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, giữ thói quen sinh hoạt khoa học và thăm khám khi triệu chứng kéo dài chính là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe đường tiêu hóa.