Chụp MRI có hại không? Những lưu ý quan trọng cần biết

Trong y học hiện đại, các phương pháp chẩn đoán hình ảnh đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện bệnh sớm và theo dõi hiệu quả điều trị. Trong số đó, chụp cộng hưởng từ (MRI) ngày càng được sử dụng rộng rãi nhờ khả năng cho hình ảnh chi tiết của não, cột sống, khớp và nhiều cơ quan khác. Tuy nhiên, việc phải nằm trong một thiết bị lớn, phát ra tiếng ồn và sử dụng từ trường mạnh khiến không ít người lo lắng liệu phương pháp này có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe hay không. Hiểu đúng bản chất của MRI sẽ giúp người bệnh chủ động và an tâm hơn khi được bác sĩ chỉ định.

Chụp MRI có hại không?

Chụp MRI không gây hại cho sức khỏe nếu được thực hiện đúng chỉ định y khoa và tuân thủ quy trình an toàn. MRI không sử dụng tia X hay bức xạ ion hóa, vì vậy không gây nhiễm xạ như một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác.

Điều quan trọng cần hiểu là MRI dựa trên từ trường mạnh và sóng radio để tạo hình ảnh. Những yếu tố này không phá hủy tế bào và không làm biến đổi cấu trúc gen. Vì lý do đó, MRI được đánh giá là phương pháp chẩn đoán an toàn cho phần lớn người bệnh, kể cả khi cần chụp nhiều lần theo chỉ định theo dõi bệnh.

MRI được đánh giá là một phương pháp hỗ trợ chẩn đoán bệnh an toàn và cho hiệu quả cao. Theo chuyên gia, MRI sử dụng từ trường mạnh để sắp xếp lại các proton trong cơ thể, sau đó dùng sóng radio để thu nhận tín hiệu và tạo hình ảnh. Quá trình này không gây tổn thương mô và không để lại dư lượng trong cơ thể sau khi chụp.

Ngoài ra, MRI không can thiệp xâm lấn, không gây đau và không cần phẫu thuật. Sau khi chụp, người bệnh có thể sinh hoạt bình thường mà không cần thời gian hồi phục. Chính vì vậy, MRI được sử dụng rộng rãi trong chẩn đoán các bệnh lý thần kinh, cơ xương khớp, tim mạch và ổ bụng.

Chụp cộng hưởng từ MRI có ảnh hưởng gì đến cơ thể không?

Mặc dù được đánh giá là an toàn, nhưng trải nghiệm khi chụp MRI có thể khiến nhiều người cảm thấy lo lắng. Việc hiểu trước những cảm giác có thể gặp sẽ giúp người bệnh chuẩn bị tâm lý tốt hơn.

Những cảm giác thường gặp khi chụp MRI

Trong quá trình chụp MRI, người bệnh thường phải nằm yên trong một khoang máy tương đối kín. Máy phát ra tiếng ồn lớn theo từng nhịp, điều này có thể gây khó chịu hoặc căng thẳng với một số người, đặc biệt là những ai sợ không gian hẹp.

Ngoài ra, một số người có thể cảm thấy hơi nóng nhẹ ở vùng được chụp. Đây là hiện tượng bình thường do tác động của sóng radio lên mô cơ thể và thường không gây nguy hiểm. Cảm giác này sẽ hết ngay sau khi kết thúc quá trình chụp.

Các tác dụng không mong muốn có thể gặp

Trong đa số trường hợp, MRI không gây tác dụng phụ nghiêm trọng. Tuy nhiên, với những trường hợp có sử dụng thuốc đối quang từ (tiêm để tăng độ rõ hình ảnh), một số người có thể gặp phản ứng nhẹ như buồn nôn, chóng mặt hoặc ngứa.

Các phản ứng nghiêm trọng rất hiếm gặp và thường xảy ra ở người có tiền sử dị ứng. Vì vậy, việc khai báo đầy đủ tiền sử bệnh, dị ứng thuốc và các vấn đề sức khỏe trước khi chụp là yếu tố then chốt giúp đảm bảo an toàn.

Những trường hợp cần thận trọng khi chụp MRI

Dù MRI an toàn với đa số người bệnh, vẫn có một số đối tượng cần được đánh giá kỹ trước khi thực hiện để tránh rủi ro không mong muốn.

Người có thiết bị kim loại hoặc cấy ghép trong cơ thể

MRI sử dụng từ trường rất mạnh, vì vậy những người có thiết bị kim loại trong cơ thể cần đặc biệt thận trọng. Các thiết bị như máy tạo nhịp tim, máy khử rung, ốc vít kim loại, kẹp phẫu thuật hoặc thiết bị cấy ghép điện tử có thể bị ảnh hưởng bởi từ trường.

Trong những trường hợp này, bác sĩ sẽ đánh giá loại vật liệu, vị trí cấy ghép và mức độ tương thích với MRI trước khi quyết định có nên chụp hay không. Việc tự ý che giấu thông tin có thể dẫn đến rủi ro nghiêm trọng.

Phụ nữ mang thai và trẻ em

Với phụ nữ mang thai, đặc biệt trong ba tháng đầu, MRI thường chỉ được chỉ định khi thật sự cần thiết. Dù chưa có bằng chứng cho thấy MRI gây hại cho thai nhi, nhưng nguyên tắc an toàn y khoa luôn đặt việc hạn chế can thiệp không cần thiết lên hàng đầu.

Đối với trẻ em, MRI được xem là phương pháp phù hợp vì không sử dụng tia xạ. Tuy nhiên, trẻ cần được chuẩn bị tâm lý tốt hoặc hỗ trợ đặc biệt để đảm bảo nằm yên trong suốt quá trình chụp, giúp hình ảnh đạt chất lượng chính xác.

Chụp MRI nhiều lần có ảnh hưởng lâu dài không?

Một trong những lo lắng phổ biến khác là việc phải chụp MRI nhiều lần trong quá trình theo dõi bệnh có gây ảnh hưởng tích lũy hay không.

Có giới hạn số lần chụp MRI không?

Hiện nay, y học chưa ghi nhận ngưỡng giới hạn cụ thể về số lần chụp MRI trong đời. Do không sử dụng bức xạ ion hóa, MRI không gây nguy cơ tích lũy như một số phương pháp khác. Việc chụp bao nhiêu lần hoàn toàn phụ thuộc vào tình trạng bệnh lý và chỉ định của bác sĩ.

Trong nhiều trường hợp, chụp MRI định kỳ là cần thiết để theo dõi tiến triển bệnh hoặc đánh giá hiệu quả điều trị. Khi có chỉ định rõ ràng, lợi ích của việc chẩn đoán chính xác thường vượt xa những bất tiện trong quá trình chụp.

Khi nào không nên lạm dụng chụp MRI?

Dù an toàn, MRI không nên được sử dụng một cách tùy tiện. Việc chụp khi không có chỉ định y khoa rõ ràng không mang lại giá trị chẩn đoán và có thể gây tốn kém, lo lắng không cần thiết cho người bệnh.

Người bệnh nên trao đổi kỹ với bác sĩ về mục đích chụp, lợi ích dự kiến và các phương án thay thế (nếu có) để đưa ra quyết định phù hợp, tránh tâm lý “chụp cho yên tâm”.

Chụp MRI có hại không là mối quan tâm hoàn toàn chính đáng, tuy nhiên theo y học hiện đại, đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh an toàn, không sử dụng tia xạ và ít nguy cơ ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe. Điều quan trọng là người bệnh cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ, khai báo trung thực tình trạng sức khỏe và chuẩn bị tâm lý tốt trước khi chụp. Khi được thực hiện đúng cách, MRI mang lại giá trị lớn trong chẩn đoán và theo dõi bệnh mà không gây hại cho cơ thể.