Cách điều trị nhân xơ tử cung đúng để bảo vệ sức khỏe sinh sản

Nhân xơ tử cung là một trong những bệnh lý phụ khoa phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Dù là u lành tính, nhưng nếu không được nhận biết và điều trị kịp thời, nhân xơ có thể gây ra những biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và chất lượng cuộc sống. Bài viết này cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp chẩn đoán và cách điều trị nhân xơ tử cung hiệu quả. 

Nhân xơ tử cung là gì?

Nhân xơ tử cung là khối u lành tính hình thành từ các tế bào cơ tử cung. Chúng có thể phát triển đơn lẻ hoặc thành nhiều khối, với kích thước và vị trí khác nhau. Nhân xơ thường được phân loại dựa trên vị trí trong tử cung:

• Nhân xơ dưới niêm mạc: Nằm dưới lớp niêm mạc tử cung, có thể gây chảy máu bất thường và ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.
• Nhân xơ trong cơ: Phát triển bên trong lớp cơ tử cung, thường gây đau bụng kinh và tử cung to ra bất thường.
• Nhân xơ dưới thanh mạc: Mọc bên ngoài tử cung, có thể chèn ép lên cơ quan khác gây rối loạn tiểu tiện hoặc tiêu hóa.

Mặc dù phần lớn nhân xơ là lành tính và không chuyển sang ung thư, nhưng sự phát triển về kích thước hoặc vị trí bất thường vẫn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của phụ nữ.

Nguyên nhân gây ra nhân xơ tử cung

Tình trạng nhân xơ tử cung có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có cả yếu tố di truyền và hormone. Dưới đây là các yếu tố nguy cơ chính:

• Di truyền: Nếu mẹ hoặc chị gái của bạn từng mắc nhân xơ tử cung, bạn sẽ có nguy cơ cao gặp phải tình trạng này.
• Hormone: Estrogen và progesterone là hai hormone sinh dục nữ, kích thích sự phát triển của mô cơ tử cung, đồng thời cũng thúc đẩy sự hình thành nhân xơ.
• Tuổi tác: Phụ nữ từ 30–50 tuổi có nguy cơ mắc cao hơn, đặc biệt là những người phụ nữ chưa sinh con.
• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Ăn nhiều thịt đỏ, ít rau xanh, sử dụng nhiều chất béo bão hòa dễ làm mất cân bằng hormone.
• Lối sống ít vận động: Thiếu vận động thể chất làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì, đây là những yếu tố gián tiếp thúc đẩy hình thành nhân xơ.
• Yếu tố tâm lý: Stress kéo dài cũng ảnh hưởng đến nội tiết tố, từ đó ảnh hưởng đến chức năng tử cung.

Triệu chứng khi mắc nhân xơ tử cung

Nhân xơ tử cung thường không có dấu hiệu rõ ràng, nhưng trong nhiều trường hợp, chúng vẫn gây ra những triệu chứng khó chịu ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt hằng ngày. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:

• Kinh nguyệt kéo dài hơn bình thường hoặc ra máu nhiều, rong kinh.
• Đau bụng kinh dữ dội.
• Cảm giác căng tức hoặc nặng vùng bụng dưới.
• Đi tiểu nhiều lần, tiểu khó do u chèn ép bàng quang.
• Táo bón do khối u đè lên trực tràng.
• Đau khi quan hệ tình dục.
• Khó mang thai hoặc dễ sảy thai liên tiếp.

Việc phát hiện sớm các triệu chứng này giúp tăng khả năng kiểm soát nhân xơ, hạn chế biến chứng nặng nề.

Phương pháp chẩn đoán nhân xơ tử cung

Khi nghi ngờ có nhân xơ tử cung, bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng kết hợp với các xét nghiệm hình ảnh để xác định vị trí và kích thước khối u. Các kỹ thuật phổ biến bao gồm:

• Siêu âm tử cung qua ngả bụng hoặc ngả âm đạo: Giúp xác định vị trí, số lượng và kích thước nhân xơ một cách chính xác.
• Nội soi tử cung: Sử dụng ống soi nhỏ đưa vào tử cung qua âm đạo để quan sát trực tiếp các nhân xơ dưới niêm mạc.
• Chụp MRI: Cung cấp hình ảnh chi tiết giúp lập kế hoạch điều trị hoặc phẫu thuật nếu cần.
• Xét nghiệm máu: Kiểm tra tình trạng thiếu máu (nếu có chảy máu kéo dài) hoặc loại trừ các bệnh lý khác.

Việc chẩn đoán chính xác là cơ sở quan trọng để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Cách điều trị nhân xơ tử cung

Việc lựa chọn cách điều trị nhân xơ tử cung phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi tác, mong muốn sinh con, kích thước – số lượng nhân xơ và mức độ triệu chứng. Bác sĩ sẽ căn cứ vào từng trường hợp cụ thể để đưa ra phác đồ phù hợp.

Điều trị nội khoa

Ở giai đoạn đầu hoặc khi nhân xơ chưa quá lớn, cách điều trị nhân xơ tử cung bằng thuốc thường được ưu tiên nhằm kiểm soát triệu chứng và hạn chế sự phát triển của khối u.

• Thuốc điều hòa hormone: Giúp ổn định chu kỳ kinh nguyệt và làm chậm sự phát triển của nhân xơ.
• Thuốc giảm đau hoặc kháng viêm không steroid (NSAIDs): Hỗ trợ giảm đau bụng kinh và khó chịu vùng chậu.
• Thuốc ức chế hormone GnRH: Thường được dùng ngắn hạn để thu nhỏ nhân xơ trước khi phẫu thuật.

Phương pháp phẫu thuật

Khi nhân xơ phát triển lớn, gây chảy máu nhiều hoặc chèn ép cơ quan lân cận, bác sĩ có thể chỉ định cách điều trị nhân xơ tử cung bằng phẫu thuật.

• Cắt nhân xơ (Myomectomy): Loại bỏ nhân xơ nhưng vẫn bảo tồn tử cung, phù hợp với phụ nữ còn mong muốn sinh con.
• Cắt tử cung toàn phần (Hysterectomy): Được chỉ định khi nhân xơ quá lớn, gây biến chứng nặng hoặc không còn nhu cầu sinh sản.
• Nút mạch tử cung (UAE): Can thiệp mạch máu nuôi nhân xơ, khiến khối u teo nhỏ dần theo thời gian.

Hỗ trợ điều trị bằng cách thay đổi lối sống

Ngoài thuốc và phẫu thuật, cách điều trị nhân xơ tử cung cũng bao gồm điều chỉnh chế độ sinh hoạt để hỗ trợ kiểm soát bệnh lâu dài.

• Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt.
• Hạn chế đường, chất béo bão hòa và thực phẩm chế biến sẵn.
• Tập thể dục tối thiểu 30 phút mỗi ngày để duy trì cân nặng hợp lý.
• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng kéo dài.

Làm thế nào để phòng ngừa nhân xơ tử cung?

Dù không thể phòng ngừa tuyệt đối, nhưng bạn vẫn có thể giảm nguy cơ mắc nhân xơ tử cung nhờ vào các thói quen sau:

• Duy trì cân nặng hợp lý: Tránh thừa cân, béo phì, đây là yếu tố làm rối loạn nội tiết.
• Tập luyện thể thao đều đặn: Giúp điều hòa hormone và tăng cường sức đề kháng.
• Chế độ ăn uống khoa học: Giảm chất béo, tăng cường rau xanh và các thực phẩm giàu phytoestrogen như đậu nành.
• Hạn chế stress: Thiền, yoga hoặc các hoạt động thư giãn giúp giảm căng thẳng.
• Khám phụ khoa định kỳ: Ít nhất 1–2 lần mỗi năm để phát hiện sớm bất thường.

Việc chủ động kiểm soát các yếu tố nguy cơ và theo dõi cơ thể thường xuyên sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe sinh sản một cách hiệu quả.

Nhân xơ tử cung là bệnh lý lành tính nhưng không nên xem nhẹ, bởi nó có thể gây ra những ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống và khả năng sinh sản nếu không được điều trị đúng cách. Việc hiểu rõ nguyên nhân, nhận diện triệu chứng, lựa chọn cách điều trị nhân xơ tử cung phù hợp và duy trì lối sống lành mạnh là những bước quan trọng trong hành trình chăm sóc sức khỏe phụ nữ. Đừng ngần ngại tìm đến sự tư vấn từ các chuyên gia y tế nếu bạn có dấu hiệu nghi ngờ.