Biến chứng do phế cầu ở phụ nữ mang thai

Khi mang thai, hệ miễn dịch của người phụ nữ sẽ có những thay đổi tự nhiên nhằm bảo vệ thai nhi khỏi bị đào thải. Tuy nhiên, sự điều chỉnh này cũng đồng nghĩa với việc mẹ bầu trở nên nhạy cảm hơn với các tác nhân gây bệnh, đặc biệt là vi khuẩn phế cầu một trong những thủ phạm gây ra các bệnh lý hô hấp và nhiễm trùng nguy hiểm. Với khả năng lây lan nhanh chóng và tấn công nhiều cơ quan trọng yếu, phế cầu không chỉ khiến mẹ bầu gặp biến chứng nặng nề mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển và tính mạng của thai nhi. 

Phế cầu khuẩn nguy hiểm như thế nào đối với thai kỳ

Phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae) là tác nhân gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm, đặc biệt là ở phụ nữ mang thai, nhóm đối tượng có hệ miễn dịch nhạy cảm và dễ tổn thương. Phế cầu có thể gây nên các bệnh lý xâm lấn nghiêm trọng như viêm phổi kèm nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não, nhiễm trùng máu, với diễn tiến nhanh và nguy cơ tử vong cao nếu không được can thiệp kịp thời.

Ngoài ra, vi khuẩn này còn có thể gây ra các tình trạng nhiễm trùng không xâm lấn như viêm phổi, viêm tai giữa, viêm xoang, viêm mũi họng, tuy không nguy hiểm tức thì nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi. Phế cầu khuẩn lây truyền chủ yếu qua giọt bắn từ người bệnh, đặc biệt dễ lan trong môi trường đông người như bệnh viện, trường học hay phương tiện công cộng. Ở phụ nữ mang thai, hệ miễn dịch bị điều chỉnh xuống mức thấp tự nhiên để bảo vệ thai nhi, lại càng khiến cơ thể dễ bị vi khuẩn tấn công. Khi đã xâm nhập, phế cầu có thể nhanh chóng lan rộng và gây tổn thương đa cơ quan nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng lúc.

Hệ miễn dịch của phụ nữ mang thai không đủ mạnh để phản ứng hiệu quả trước sự tấn công của phế cầu. Điều này làm tăng nguy cơ biến chứng như suy hô hấp, nhiễm trùng huyết hoặc sốc nhiễm trùng, thậm chí tử vong. Một nghiên cứu tại Anh cho thấy nguy cơ mắc bệnh phế cầu xâm lấn ở phụ nữ mang thai cao gấp 2,27 lần, đặc biệt tăng mạnh trong tam cá nguyệt thứ ba. Ở phụ nữ sau sinh, nguy cơ này còn cao hơn lên tới 3,49 lần. Đáng lo ngại, phế cầu không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe người mẹ mà còn làm tăng nguy cơ sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non. Cụ thể, trong tam cá nguyệt đầu, có tới 41,7% phụ nữ nhiễm phế cầu bị sảy thai, trong khi 16,7% phải chấm dứt thai kỳ. Ở tam cá nguyệt thứ hai, tỷ lệ sảy thai vẫn lên đến 22,2%.

Giải thích cơ chế gây hại, bác sĩ Ngọc cho biết phế cầu kích hoạt phản ứng viêm làm tổn thương nhau thai, làm giảm lượng oxy và dưỡng chất cung cấp cho thai nhi. Độc tố của vi khuẩn như pneumolysin còn gây phá hủy mô tế bào, khiến nguy cơ biến chứng nghiêm trọng càng cao hơn.

Trong số các bệnh do phế cầu gây ra, viêm phổi là biến chứng phổ biến nhất ở mẹ bầu, với diễn tiến nhanh và dễ dẫn đến suy hô hấp một tình trạng đe dọa trực tiếp đến cả mẹ và thai nhi.

5 biến chứng do phế cầu ở phụ nữ mang thai

Các biến chứng do phế cầu ở phụ nữ mang thai thường gặp:

Viêm phổi do phế cầu

Viêm phổi do phế cầu là một dạng nhiễm trùng hô hấp cấp tính, rất dễ gây biến chứng nặng ở phụ nữ mang thai. Khi mắc bệnh, mẹ bầu có thể bị suy hô hấp, dẫn đến giảm cung cấp oxy cho thai nhi, gây nguy cơ sinh non, thai nhẹ cân hoặc chậm phát triển trong bụng mẹ. Đặc biệt, diễn tiến bệnh thường nghiêm trọng hơn so với người bình thường và có thể đe dọa đến tính mạng. Đối với trẻ sơ sinh, hệ miễn dịch và hô hấp còn yếu khiến bệnh càng dễ diễn biến nặng, có thể dẫn đến tử vong nếu không điều trị kịp thời.

Nhiễm trùng máu

Nhiễm trùng máu do phế cầu khuẩn xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào dòng máu, gây viêm lan rộng toàn cơ thể. Ở mẹ bầu, biến chứng này có thể khiến tim, phổi, gan, thận suy giảm chức năng nhanh chóng. Ngoài việc đe dọa tính mạng người mẹ, nhiễm trùng máu còn làm giảm lượng oxy đến thai nhi, có thể dẫn đến sảy thai, thai lưu hoặc sinh non. Trong trường hợp nặng, người mẹ còn đối mặt với rối loạn đông máu và nguy cơ băng huyết nguy hiểm khi chuyển dạ.

Viêm màng não

Viêm màng não do phế cầu là tình trạng viêm nhiễm lớp màng bao quanh não và tủy sống. Ở phụ nữ mang thai, triệu chứng ban đầu như sốt, mệt mỏi, đau đầu dễ bị nhầm lẫn với cảm cúm thông thường, dẫn đến bỏ sót bệnh. Tuy nhiên, nếu không phát hiện sớm, bệnh có thể gây lú lẫn, co giật, ảnh hưởng thần kinh, thậm chí tử vong. Thai nhi cũng có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng như dị tật thần kinh, sinh non hoặc thai lưu.

Viêm xoang, viêm tai giữa

Phế cầu khuẩn cũng có thể gây ra viêm xoang và viêm tai giữa, khiến mẹ bầu đau nhức, sốt và chảy dịch mủ. Nếu không được điều trị kịp thời, vi khuẩn có thể lan vào hộp sọ gây viêm màng não, áp xe não hoặc thậm chí huyết khối nguy hiểm đến tính mạng. Ngoài ra, tình trạng này còn làm giảm oxy đến thai nhi, dẫn đến sảy thai hoặc sinh non. Trẻ sơ sinh bị viêm tai kéo dài còn có nguy cơ chậm nói, kém phát triển trí tuệ.

Viêm xương tủy và viêm khớp

Dù không phổ biến, nhưng khi phế cầu khuẩn lan đến xương hoặc khớp, mẹ bầu có thể bị sưng đau, hạn chế vận động và sốt cao. Nếu không được điều trị sớm, bệnh có thể tiến triển thành nhiễm trùng huyết, gây suy đa cơ quan và đe dọa tính mạng cả mẹ lẫn thai nhi.

Biện pháp bảo vệ mẹ bầu khỏi biến chứng do phế cầu khi mang thai

Phế cầu khuẩn có thể gây ra hàng loạt biến chứng nghiêm trọng trong thai kỳ thông qua nhiều cơ chế khác nhau như: Xâm nhập trực tiếp vào máu, kích hoạt phản ứng viêm toàn thân và đặc biệt là gây tổn thương nhau thai, nơi cung cấp oxy và dưỡng chất thiết yếu cho thai nhi. Những tác động này có thể dẫn đến sảy thai, sinh non, thai lưu hoặc thai chậm phát triển.

Phụ nữ có dự định mang thai nên tiêm ngừa đầy đủ các loại vắc xin phòng phế cầu trước khi mang thai. Tiêm vắc xin phế cầu trước khi mang thai giúp:

• Giảm 46% nguy cơ viêm phổi do phế cầu
• Giảm 45% các trường hợp viêm phổi không kèm nhiễm khuẩn huyết
• Giảm tới 75% nguy cơ mắc các bệnh phế cầu xâm lấn như viêm màng não, nhiễm trùng huyết...

Việc tiêm vắc xin trước khi có thai không chỉ giúp cơ thể mẹ sản sinh kháng thể bảo vệ bản thân khỏi phế cầu khuẩn, mà còn gián tiếp truyền kháng thể sang thai nhi, góp phần bảo vệ trẻ trong những tháng đầu đời khi hệ miễn dịch còn yếu ớt. Tóm lại, tiêm ngừa phế cầu là bước chuẩn bị quan trọng và cần thiết trước thai kỳ, giúp mẹ bầu phòng tránh những biến chứng nặng nề và đảm bảo một thai kỳ an toàn, khỏe mạnh cho cả mẹ và bé.

Hãy chủ động bảo vệ bản thân và em bé tương lai ngay từ hôm nay bằng cách tiêm ngừa vắc xin phế cầu tại Trung tâm Tiêm Chủng Long Châu. Tại Trung tâm Tiêm Chủng Long Châu, bạn không chỉ được tư vấn tận tình về thời điểm tiêm phù hợp trước khi mang thai, mà còn được chăm sóc trong một môi trường chuyên nghiệp, an toàn và thân thiện. Đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm luôn đồng hành cùng bạn trong từng mũi tiêm vì một thai kỳ khỏe mạnh và hành trình làm mẹ trọn vẹn.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin về biến chứng do phế cầu ở phụ nữ mang thai. Phế cầu khuẩn có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng ở phụ nữ mang thai, từ viêm phổi, viêm màng não đến nhiễm trùng máu, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của mẹ và sự an toàn của thai nhi. Tuy nhiên, những rủi ro này hoàn toàn có thể giảm thiểu nếu mẹ bầu được trang bị đầy đủ kiến thức, chủ động thăm khám và tiêm ngừa đúng thời điểm. Chủ động bảo vệ bản thân khỏi phế cầu chính là cách thiết thực để mỗi mẹ bầu đảm bảo một thai kỳ an toàn, khỏe mạnh và trọn vẹn yêu thương dành cho con.