Bệnh nhân hay bị nhiệt miệng là dấu hiệu của bệnh gì?

Nhiệt miệng là hiện tượng những vết loét nhỏ xuất hiện trong miệng, gây đau rát và khó chịu khi ăn uống. Hay bị nhiệt miệng có thể là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang thiếu hụt vitamin, rối loạn nội tiết, hoặc gặp phải các bệnh lý về tiêu hóa, gan mật và hệ miễn dịch.

Bệnh nhân hay bị nhiệt miệng là dấu hiệu của bệnh gì?

Có nhiều nguyên nhân khiến bạn hay bị nhiệt miệng:

Thiếu hụt các vitamin và khoáng chất

Nguyên nhân phổ biến nhất khiến bạn hay bị nhiệt miệng là do cơ thể thiếu hụt các vitamin và khoáng chất cần thiết. Những vitamin nhóm B như B2, B6, cùng vitamin C, acid folic và kẽm (Zn) đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe niêm mạc miệng và hệ miễn dịch. Khi cơ thể thiếu các dưỡng chất này, niêm mạc miệng trở nên yếu ớt, dễ tổn thương, dẫn đến các vết loét đau rát.

Rối loạn nội tiết tố

Ngoài ra, rối loạn nội tiết tố cũng là nguyên nhân thường gặp. Phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt, mang thai hoặc những người trải qua giai đoạn căng thẳng, stress kéo dài đều có nguy cơ bị nhiệt miệng cao hơn.

Nhiễm vi khuẩn

Một nguyên nhân khác là nhiễm vi khuẩn hoặc tổn thương cơ học tại khoang miệng. Việc đánh răng quá mạnh, vô tình cắn vào má, môi hoặc niêm mạc lưỡi đều tạo ra những vết thương nhỏ, là môi trường thuận lợi để vi khuẩn tấn công và gây loét. Rối loạn tiêu hóa, hệ thống tiêu hóa kém, hoặc ăn uống không cân đối cũng làm gia tăng nguy cơ nhiệt miệng.

Bệnh lý khác

Ngoài các nguyên nhân phổ biến, một số tình trạng bệnh lý hiếm gặp cũng có thể khiến nhiệt miệng xuất hiện thường xuyên, chẳng hạn như mắc các bệnh về hệ miễn dịch như Celiac, viêm loét đại tràng, viêm ruột, hoặc virus HIV/AIDS. Những trường hợp này thường cần được bác sĩ thăm khám để xác định nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp.

Từ góc nhìn y học phương Đông, nhiệt miệng thường liên quan đến tình trạng cơ thể bị quá tải, đặc biệt là quá trình đào thải độc tố qua gan, mật, tụy, thận bị suy giảm hoặc hoạt động không hiệu quả. Khi cơ thể không thể loại bỏ các chất độc tích tụ, niêm mạc miệng sẽ phản ứng bằng cách hình thành các vết loét.

Đối tượng nào dễ bị nhiệt miệng?

Một số nhóm đối tượng lại có nguy cơ dễ bị nhiệt miệng:

Di truyền: Đầu tiên, những người có tiền sử gia đình bị nhiệt miệng thường dễ gặp tình trạng này hơn. Di truyền đóng một vai trò quan trọng, khiến hệ miễn dịch hoặc cơ chế phản ứng của niêm mạc miệng nhạy cảm hơn với các yếu tố kích thích, dẫn đến sự xuất hiện thường xuyên của các vết loét.

Căng thẳng, stress: Bên cạnh đó, những người chịu áp lực tâm lý lớn hoặc thường xuyên căng thẳng cũng là đối tượng dễ bị nhiệt miệng. Stress kéo dài không chỉ làm giảm sức đề kháng mà còn làm rối loạn hormone trong cơ thể, khiến niêm mạc miệng trở nên nhạy cảm, dễ bị tổn thương và loét. Hệ miễn dịch suy yếu do bệnh lý, thiếu ngủ, mệt mỏi kéo dài cũng tạo điều kiện thuận lợi cho nhiệt miệng xuất hiện. Thậm chí, sự thay đổi nội tiết tố, ví dụ như trong chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ hay thời kỳ mang thai, cũng làm tăng khả năng hình thành các vết loét trong miệng.

Thiếu hụt vitamin và khoáng chất: Những người thiếu sắt, kẽm, axit folic, vitamin nhóm B hoặc vitamin D có hệ miễn dịch kém và niêm mạc miệng dễ tổn thương. Đây là lý do tại sao trẻ em và người cao tuổi, những nhóm thường gặp tình trạng thiếu dinh dưỡng, lại dễ bị nhiệt miệng.

Sử dụng thuốc thường xuyên: Ngoài ra, việc sử dụng một số loại thuốc cũng có thể gây ra hoặc làm nặng thêm tình trạng nhiệt miệng. Các thuốc NSAID, thuốc chẹn beta, nicorandil hay một số loại thuốc điều trị bệnh mãn tính khác có thể gây kích ứng niêm mạc, dẫn đến loét miệng. Thậm chí, những người đang trong quá trình cai thuốc lá đôi khi cũng bị nhiệt miệng trong lần đầu ngừng hút, do cơ thể phản ứng với sự thay đổi hóa chất trong máu.

Cách điều trị và phòng ngừa nhiệt miệng hiệu quả

Để giảm đau và thúc đẩy quá trình lành vết loét, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp tại nhà. Trước hết, nên tránh ăn các thực phẩm cay, mặn hoặc chua cho đến khi vết loét hồi phục hoàn toàn. Uống đủ nước mỗi ngày cũng giúp duy trì độ ẩm cho niêm mạc miệng, đồng thời hỗ trợ cơ thể đào thải độc tố. Việc giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ bằng cách chải răng nhẹ nhàng, sử dụng nước súc miệng ấm hoặc nước muối sinh lý sẽ giảm nguy cơ nhiễm khuẩn và kích thích vết loét nhanh lành.

Trong trường hợp cần thiết, có thể thoa trực tiếp gel sát trùng hoặc thuốc mỡ chứa steroid lên vết loét. Những sản phẩm này thường được bác sĩ chuyên khoa kê đơn và giúp giảm viêm, giảm đau hiệu quả. Nếu vết loét nặng hoặc kéo dài, bác sĩ có thể chỉ định thuốc uống phù hợp nhằm kiểm soát tình trạng viêm và hỗ trợ hệ miễn dịch.

Mặc dù không có cách nào ngăn ngừa nhiệt miệng hoàn toàn, nhưng có thể giảm nguy cơ tái phát bằng các biện pháp đơn giản. Hãy sử dụng bàn chải mềm và đánh răng nhẹ nhàng, cẩn thận để tránh làm trầy xước niêm mạc. Duy trì chế độ ăn cân bằng, giàu vitamin và khoáng chất, hạn chế thực phẩm quá cay, mặn hoặc chiên rán. Kiểm soát tốt các bệnh lý tiềm ẩn và giảm căng thẳng tinh thần cũng là yếu tố quan trọng giúp ngăn ngừa nhiệt miệng tái phát.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin về hay bị nhiệt miệng là dấu hiệu của bệnh gì? Nếu bạn hay bị nhiệt miệng thì nên quan tâm theo dõi, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, duy trì lối sống lành mạnh và chủ động thăm khám bác sĩ khi cần thiết để kịp thời chẩn đoán và điều trị, tránh nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm.