Bài test trẻ tự kỷ từ 16 - 36 tháng tuổi giúp đánh giá nguy cơ

Tự kỷ có thể ảnh hưởng đến bất kỳ trẻ em nào, không phân biệt giới tính hay hoàn cảnh sống. Việc phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường thông qua bài test trẻ tự kỷ là điều rất quan trọng giúp gia đình chủ động trong việc chăm sóc và hỗ trợ trẻ, góp phần cải thiện chất lượng sống và khả năng hòa nhập của con trong tương lai.

Khi nào cần thực hiện bài test trẻ tự kỷ?

Tự kỷ là một rối loạn phát triển thần kinh xuất hiện sớm, thường trước ba tuổi. Trẻ bị tự kỷ có thể gặp khó khăn về giao tiếp, tương tác xã hội và hành vi. Trong một số trường hợp, trẻ cũng có thể phát triển chậm ngôn ngữ, thiếu khả năng biểu lộ cảm xúc hoặc có những hành vi lặp đi lặp lại. Đáng nói là, các triệu chứng này đôi khi không dễ nhận ra ở giai đoạn đầu.

Hiện nay, nguyên nhân gây ra chứng tự kỷ vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên các nghiên cứu cho thấy yếu tố di truyền, bất thường sinh học trong quá trình phát triển thai nhi có thể là những yếu tố liên quan. Tự kỷ không phải do cách nuôi dạy, không liên quan đến các yếu tố tâm lý xã hội như nhiều người lầm tưởng.

Nếu không phát hiện sớm và can thiệp kịp thời, trẻ có thể dần mất khả năng giao tiếp, không thể xây dựng mối quan hệ xã hội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình học tập và phát triển toàn diện.

Vì vậy, việc áp dụng bài test trẻ tự kỷ tại nhà khi thấy con có dấu hiệu nghi ngờ là bước đầu quan trọng trong việc phát hiện sớm chứng rối loạn này. Một số dấu hiệu cảnh báo sớm như:

• Trẻ không cười hoặc bập bẹ khi 9 tháng tuổi;
• Không chỉ tay khi 12 tháng;
• Không nói từ đơn khi 16 tháng;
• Không nói được cụm từ hai từ khi 24 tháng;
• Không giao tiếp bằng ánh mắt hoặc cử chỉ;
• Mất kỹ năng xã hội hoặc ngôn ngữ đã từng có;
• Hành vi lặp đi lặp lại hoặc bất thường.

Việc quan sát kỹ lưỡng hành vi và sự phát triển của trẻ sẽ giúp bố mẹ chủ động hơn trong việc lựa chọn thời điểm thực hiện bài test trẻ tự kỷ, nhằm có định hướng can thiệp phù hợp.

Bài test trẻ tự trẻ nhanh tại nhà

Hiện nay, bài test trẻ tự kỷ phổ biến nhất cho trẻ từ 16 - 36 tháng tuổi là bài sàng lọc M-CHAT-R/F (Modified Checklist for Autism in Toddlers, Revised with Follow-up). Bài kiểm tra này gồm 20 câu hỏi đơn giản, dễ hiểu, giúp phụ huynh có thể tự đánh giá nguy cơ trẻ mắc chứng phổ tự kỷ tại nhà.

Mỗi câu hỏi đều yêu cầu trả lời CÓ hoặc KHÔNG dựa trên hành vi thường ngày của trẻ. Với mỗi câu trả lời KHÔNG, phụ huynh sẽ ghi 1 điểm. Nếu câu trả lời là CÓ, điểm số là 0.

Một số câu hỏi trong bài test trẻ tự kỷ gồm:

1. Trẻ có nhìn theo hướng tay bạn chỉ không?
2. Trẻ có phản ứng với âm thanh lớn không?
3. Trẻ có chơi các trò chơi tưởng tượng như chơi đồ hàng không?
4. Trẻ có thích leo trèo như lên cầu thang, ghế hay không?
5. Trẻ có các động tác tay bất thường như xoay ngón tay trước mắt không?
6. Trẻ có biết dùng ngón tay để chỉ vào món đồ mình muốn không?
7. Trẻ có chia sẻ sự quan tâm bằng cách chỉ vào thứ mình thích không?
8. Trẻ có quan tâm đến những đứa trẻ khác không?
9. Trẻ có khoe món đồ mình thích cho người lớn không?
10. Trẻ có phản ứng khi được gọi tên không?
11. Trẻ có phản ứng như mỉm cười lại khi bạn cười với trẻ không?
12. Trẻ có biểu hiện khó chịu hoặc nhạy cảm với tiếng ồn xung quanh không?
13. Trẻ đã có khả năng tự bước đi hoặc cố gắng tìm cách để di chuyển chưa?
14. Khi chơi hoặc trò chuyện, trẻ có thường xuyên nhìn vào mắt người đối diện không?
15. Trẻ có bắt chước hành động hoặc lời nói của người lớn xung quanh không?
16. Khi bạn đột ngột thay đổi hướng nhìn, trẻ có quan sát theo để xem bạn đang nhìn gì không?
17. Trẻ có chủ động tìm kiếm ánh nhìn hoặc muốn được bạn chú ý không?
18. Trẻ có làm theo chỉ dẫn bằng lời nói đơn giản từ người lớn không?
19. Khi xảy ra điều gì đó mới lạ, trẻ có nhìn vào bạn để quan sát phản ứng không?
20. Trẻ có thích thú hoặc tham gia tích cực vào các trò chơi vận động không?

Ngoài ra, bài test còn kiểm tra các yếu tố như phản ứng với nụ cười, khả năng bắt chước, hiểu chỉ dẫn bằng lời, mong muốn được người khác chú ý và khả năng tham gia các trò chơi vận động.

Lưu ý rằng bài test trẻ tự kỷ tại nhà không phải là phương pháp chẩn đoán chính thức, nhưng là công cụ sàng lọc ban đầu hiệu quả. Nếu kết quả đánh giá có nguy cơ cao, phụ huynh cần đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa để được khám và chẩn đoán chính xác.

Cách chấm điểm và phân loại nguy cơ

Sau khi hoàn thành 20 câu hỏi trong bài test sàng lọc trẻ tự kỷ, phụ huynh hãy cộng tổng số điểm dựa trên cách tính đã hướng dẫn. Dựa vào kết quả tổng điểm, trẻ sẽ được phân loại theo ba mức nguy cơ khác nhau:

Từ 8 - 20 điểm

Trẻ có nguy cơ rất cao mắc rối loạn phổ tự kỷ. Trong trường hợp này, phụ huynh cần chủ động đưa trẻ đến khám sớm tại các cơ sở y tế chuyên khoa về phát triển tâm thần kinh hoặc tâm lý trẻ em, để được đánh giá chuyên sâu và can thiệp đúng cách. Can thiệp càng sớm, hiệu quả phục hồi và thích nghi của trẻ càng cao.

Từ 3 - 7 điểm

Đây là mức nguy cơ trung bình. Trẻ có thể có một số biểu hiện đáng lưu ý trong hành vi hoặc giao tiếp. Phụ huynh nên đưa trẻ đi khám sàng lọc chuyên sâu để xác định rõ liệu các biểu hiện đó có liên quan đến rối loạn phổ tự kỷ hay chỉ là đặc điểm phát triển cá nhân.

Dưới 2 điểm

Trẻ nguy cơ thấp, tạm thời có thể yên tâm. Tuy nhiên, đối với trẻ dưới 24 tháng tuổi, vẫn nên lặp lại sàng lọc định kỳ vì các biểu hiện tự kỷ đôi khi chỉ xuất hiện rõ ràng khi trẻ lớn hơn. Với trẻ từ 24 tháng trở lên và không có dấu hiệu bất thường, không cần làm lại test nếu không có biểu hiện nghi ngờ.

Việc thực hiện bài test trẻ tự kỷ và đọc kết quả một cách chính xác, khách quan sẽ giúp cha mẹ hiểu rõ tình trạng phát triển của con và đưa ra quyết định đúng đắn cho bước tiếp theo. Quan trọng hơn, nếu kết quả báo hiệu nguy cơ cao, phụ huynh không nên quá hoang mang mà cần giữ thái độ tích cực, chủ động tìm đến các chuyên gia để được tư vấn hướng can thiệp phù hợp theo độ tuổi và khả năng của trẻ.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín, chuyên cung cấp dịch vụ tiêm vắc xin an toàn và chất lượng cho mọi lứa tuổi. Với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại và nguồn vắc xin chính hãng, Long Châu cam kết mang đến sự an tâm tuyệt đối cho khách hàng. Phụ huynh có thể liên hệ ngay Trung tâm để được tư vấn lịch tiêm chủng phòng ngừa cho trẻ, bao gồm vắc xin phòng ngừa cúm, viêm gan, vắc xin thủy đậu, vắc xin nhóm bạch hầu - ho gà - uốn ván, viêm gan, vắc xin viêm não mô cầu... giúp bảo vệ trẻ khỏi các loại bệnh nguy hiểm.