Viêm màng não là bệnh lý nghiêm trọng, cần được phát hiện và điều trị sớm để tránh biến chứng. Các xét nghiệm chẩn đoán giúp xác định nguyên nhân và hướng điều trị phù hợp. Bên cạnh đó, các biện pháp phòng ngừa như tiêm vắc xin và vệ sinh cá nhân đúng cách cũng rất quan trọng trong việc giảm nguy cơ mắc bệnh. Hãy cùng tìm hiểu về các xét nghiệm viêm màng não và phương pháp phòng bệnh viêm màng não trong bài viết dưới đây.
Các xét nghiệm viêm màng não
Các xét nghiệm viêm màng não thường dùng để chẩn đoán bao gồm:
Xét nghiệm dịch não tủy
Chẩn đoán viêm màng não xác định thường yêu cầu chọc dò tủy sống để lấy mẫu dịch não tủy để phân tích. Trong trường hợp viêm màng não mủ, lượng glucose trong dịch não tủy sẽ giảm, trong khi số lượng bạch cầu và protein sẽ tăng. Đối với các nguyên nhân do virus, dịch não tủy có thể bình thường hoặc chỉ thay đổi nhẹ.
Xét nghiệm dịch não tủy cũng giúp xác định loại vi khuẩn gây bệnh viêm màng não thông qua các phương pháp như nhuộm soi, nuôi cấy hoặc PCR.
Nuôi cấy máu tìm vi khuẩn
Mẫu máu được đặt trong một đĩa đặc biệt để kiểm tra sự phát triển của vi khuẩn. Mẫu máu cũng có thể được nhuộm và quan sát dưới kính hiển vi để tìm kiếm sự hiện diện của vi khuẩn.

Chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc cộng hưởng từ (MRI) sọ não
Đây là phương pháp hình ảnh học giúp quan sát tình trạng của não và xác định các dấu hiệu của viêm màng não.
Chụp X-quang hoặc CT ngực hoặc xoang
Các phương pháp này giúp phát hiện các nhiễm trùng có thể liên quan đến viêm màng não, từ đó cung cấp thông tin về nguồn gốc nhiễm khuẩn.
Điều trị viêm màng não như thế nào?
Phương pháp điều trị viêm màng não sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, bao gồm viêm màng não do vi khuẩn, virus, nấm, hoặc các nguyên nhân khác như dị ứng hoặc bệnh tự miễn.
Điều trị viêm màng não do vi khuẩn
Viêm màng não cấp tính do vi khuẩn cần được điều trị ngay lập tức bằng kháng sinh tiêm tĩnh mạch kết hợp với corticosteroid để giảm phù não trong những ngày đầu. Điều này giúp tăng khả năng hồi phục và giảm thiểu nguy cơ biến chứng như phù não và co giật.
Kháng sinh hoặc các phác đồ kháng sinh phối hợp sẽ được sử dụng tùy theo loại vi khuẩn gây bệnh. Ban đầu, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng kháng sinh phổ rộng cho đến khi xác định được tác nhân gây bệnh cụ thể.

Điều trị viêm màng não do virus
Đối với viêm màng não do virus, các thuốc kháng virus sẽ được sử dụng nếu có thuốc điều trị đặc hiệu cho các căn nguyên như virus Herpes, thủy đậu, v.v. Trong trường hợp viêm màng não do các loại virus khác, việc điều trị chủ yếu là hỗ trợ và phòng ngừa các biến chứng. Điều trị cho viêm màng não do virus nhẹ bao gồm:
- Nghỉ ngơi đầy đủ.
- Uống nhiều nước, ăn thức ăn mềm.
- Dùng thuốc hạ sốt và giảm đau.
- Bác sĩ có thể chỉ định corticosteroid để giảm phù nề ở màng não và thuốc chống động kinh nếu cần.
Điều trị viêm màng não do nguyên nhân khác
Nếu nguyên nhân viêm màng não chưa xác định, người bệnh có thể được điều trị ban đầu bằng kháng sinh và thuốc kháng virus.
Đối với viêm màng não do nấm, thuốc kháng nấm sẽ được sử dụng. Trong trường hợp viêm màng não lao, các loại kháng sinh chuyên biệt sẽ được chỉ định. Tuy nhiên, những loại thuốc này có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng, vì vậy việc điều trị có thể phải hoãn lại cho đến khi có kết quả xét nghiệm chính xác.
Viêm màng não do dị ứng hoặc bệnh tự miễn có thể được điều trị bằng corticosteroid, và trong một số trường hợp, không cần điều trị vì bệnh có thể tự khỏi.
Viêm màng não liên quan đến ung thư cần được điều trị theo liệu pháp ung thư phù hợp.

Biện pháp phòng bệnh viêm màng não hiệu quả
Viêm màng não là một căn bệnh nghiêm trọng, tiến triển nhanh chóng và có thể để lại những di chứng lâu dài. Do đó, việc phòng ngừa bệnh ngay từ đầu là rất quan trọng. Dưới đây là một số biện pháp giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh:
Hạn chế tiếp xúc với người bệnh
Bệnh có thể lây lan qua giọt bắn khi ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Nếu trong gia đình có người mắc bệnh, hãy đảm bảo họ có không gian riêng biệt để sinh hoạt và tránh tiếp xúc trực tiếp.
Giữ gìn vệ sinh cá nhân
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng để hạn chế vi khuẩn lây lan.
- Vệ sinh mũi họng bằng dung dịch nước muối sinh lý NaCl 0,9%.
- Không dùng chung đồ cá nhân với người khác.
Thăm khám sức khỏe định kỳ
Để phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe, bao gồm viêm màng não, bạn nên đi khám sức khỏe định kỳ mỗi 1 – 2 năm một lần để kịp thời phát hiện và điều trị bệnh.

Duy trì lối sống lành mạnh
- Ăn uống cân đối, đủ dinh dưỡng để tăng cường hệ miễn dịch.
- Thực hiện luyện tập thể thao đều đặn với cường độ phù hợp.
- Ngủ đủ giấc và hạn chế căng thẳng để cơ thể luôn trong trạng thái khỏe mạnh.
Tiêm vắc xin phòng bệnh
Bên cạnh các biện pháp phòng ngừa trên, việc tiêm vắc xin là một phương pháp hiệu quả để bảo vệ khỏi viêm màng não do các tác nhân phổ biến, bao gồm:
- Vắc xin phòng bệnh Hib.
- Vắc xin phòng bệnh phế cầu.
- Vắc xin viêm não mô cầu A, C, Y, W.
- Vắc xin viêm màng não mô cầu B.
- Vắc xin viêm màng não mô cầu BC.
Các loại vắc xin này đã được triển khai rộng rãi trên toàn cầu và chứng minh hiệu quả cao trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Đừng chờ đợi đến khi bệnh tật gõ cửa – hãy chủ động tiêm phòng ngay hôm nay tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu! Việc tiêm vắc xin đầy đủ giúp bạn và gia đình bảo vệ sức khỏe, nâng cao hệ miễn dịch và an tâm tận hưởng cuộc sống. Với đội ngũ chuyên gia y tế giàu kinh nghiệm, vắc xin chính hãng và quy trình tiêm chủng an toàn, chúng tôi cam kết cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe tốt nhất. Đặt lịch tiêm phòng ngay hôm nay để nhận tư vấn và tiêm chủng kịp thời!
Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin hữu ích về các xét nghiệm viêm màng não. Đây là một bệnh lý nghiêm trọng có thể dẫn đến những biến chứng đe dọa tính mạng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc thực hiện các xét nghiệm viêm màng não giúp xác định chính xác nguyên nhân và hướng điều trị phù hợp. Bên cạnh đó, các biện pháp phòng ngừa như tiêm vắc xin, giữ vệ sinh cá nhân, tránh tiếp xúc với người bệnh và duy trì lối sống lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe. Chủ động phòng ngừa và điều trị sớm sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.