Vắc xin phế cầu 13 và 15 khác nhau như thế nào?

Vắc xin phế cầu là "lá chắn" quan trọng giúp phòng ngừa nhiều bệnh nguy hiểm do phế cầu khuẩn gây ra như viêm phổi, viêm tai giữa, viêm màng não… Hiện nay, hai loại vắc xin phổ biến được sử dụng rộng rãi là phế cầu 13 (PCV13) và phế cầu 15 (PCV15). Cả hai đều mang lại hiệu quả cao, tuy nhiên vẫn có những điểm khác biệt nhất định. Vậy, phế cầu 13 và 15 khác nhau như thế nào và đâu là lựa chọn phù hợp cho con bạn? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây nhé!

Tìm hiểu về vắc xin phế cầu 13 và vắc xin phế cầu 15

Trong những năm qua, y học hiện đại đã ghi nhận nhiều bước tiến vượt bậc trong việc phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt là những bệnh do phế cầu khuẩn gây ra. Phế cầu khuẩn là một loại vi khuẩn thường trú trong đường hô hấp, có thể gây ra nhiều bệnh nghiêm trọng như viêm phổi, viêm tai giữa, viêm màng não và nhiễm khuẩn huyết. Để phòng ngừa hiệu quả, vắc xin là biện pháp chủ động được khuyến cáo hàng đầu.

Vào tháng 2 năm 2010, Công ty Dược phẩm Wyeth Pharmaceuticals hiện đã hợp nhất với Tập đoàn Pfizer (Mỹ) đã được cấp phép triển khai vắc xin phế cầu 13 hóa trị (PCV 13). Đây là phiên bản nâng cấp từ loại vắc xin PCV 7 trước đó, với khả năng bảo vệ trước 13 chủng phế cầu khuẩn gây bệnh, bao gồm: 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19A, 19F và 23F. Vắc xin Prevenar 13 được sản xuất tại Bỉ, có chỉ định tiêm cho trẻ từ 6 tuần tuổi trở lên và cả người lớn, giúp phòng ngừa các bệnh phế cầu khuẩn xâm lấn.

Đến tháng 7 năm 2021, một bước tiến mới tiếp tục được ghi nhận khi Hãng Dược phẩm MSD (Merck) chính thức được phê duyệt sử dụng vắc xin phế cầu 15 hóa trị (PCV 15), mang tên thương mại Vaxneuvance. Loại vắc xin thế hệ mới này giúp tăng cường khả năng phòng ngừa với tổng cộng 15 chủng phế cầu, bao gồm cả 2 chủng mới là 22F và 33F, bên cạnh các chủng đã có trong PCV 13. PCV 15 được chỉ định tiêm cho cả trẻ nhỏ từ 6 tuần tuổi và người trưởng thành.

Đặc biệt, Vaxneuvance đã được Bộ Y tế Việt Nam phê duyệt lưu hành từ tháng 1/2025. Hiện nay, Hệ thống Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đã triển khai tiêm chủng vắc xin này tại hàng trăm trung tâm trên toàn quốc. Sự xuất hiện của vắc xin PCV 15 không chỉ mở rộng khả năng bảo vệ mà còn mang lại thêm lựa chọn phòng ngừa tối ưu cho trẻ em và người lớn, góp phần xây dựng lá chắn miễn dịch vững chắc cho cộng đồng.

Vắc xin phế cầu 13 và 15 khác nhau như thế nào?

Vắc xin phế cầu 13 (PCV13) và vắc xin phế cầu 15 (PCV15) mặc dù đều có tác dụng bảo vệ trước nhiều chủng vi khuẩn phế cầu, nhưng vẫn có một số điểm khác biệt quan trọng mà các bậc phụ huynh cần nắm rõ để đưa ra lựa chọn phù hợp cho con.

Điểm khác biệt lớn nhất giữa hai loại vắc xin nằm ở số lượng chủng vi khuẩn được phòng ngừa. Vắc xin PCV13 do hãng Pfizer (Mỹ) sản xuất, ra mắt từ tháng 2 năm 2010, có khả năng bảo vệ chống lại 13 chủng phế cầu khuẩn phổ biến. Trong khi đó, vắc xin PCV15 bổ sung thêm 2 chủng mới là 22F và 33F, nâng tổng số chủng được bảo vệ lên 15. Việc bổ sung này giúp tăng cường phạm vi phòng bệnh, đặc biệt trong bối cảnh các chủng mới có xu hướng ngày càng phổ biến hơn.

Về phản ứng sau tiêm, cả hai loại vắc xin đều có thể gây ra một số phản ứng nhẹ như đau tại chỗ tiêm, phát ban đỏ, mệt mỏi, đau đầu hoặc sưng nhẹ. Theo ghi nhận, tỷ lệ xuất hiện phản ứng sau tiêm PCV15 có xu hướng cao hơn đôi chút so với PCV13, nhưng nhìn chung sự khác biệt là không đáng kể và đều nằm trong ngưỡng an toàn cho người tiêm.

Tóm lại, cả hai vắc xin đều hiệu quả và an toàn, nhưng PCV15 với phạm vi bảo vệ rộng hơn có thể là lựa chọn ưu tiên nếu điều kiện cho phép. Cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn loại vắc xin phù hợp nhất cho con.

Những điều cần lưu ý khi tiêm vắc xin phế cầu để đảm bảo an toàn

Tiêm vắc xin phế cầu là biện pháp hiệu quả giúp bảo vệ cơ thể trước các bệnh lý nguy hiểm do phế cầu khuẩn gây ra, như viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa hay nhiễm khuẩn huyết. Tuy nhiên, để việc tiêm chủng đạt hiệu quả cao và đảm bảo an toàn, cả trẻ em và người lớn đều cần lưu ý một số điểm quan trọng dưới đây.

Kiểm tra sức khỏe trước khi tiêm

Trước khi tiêm, cần chắc chắn rằng người được tiêm đang trong tình trạng sức khỏe tốt, không bị sốt, không mắc bệnh cấp tính hay nhiễm trùng. Nếu đang sử dụng thuốc điều trị hoặc có tiền sử dị ứng, đặc biệt là với bất kỳ thành phần nào của vắc xin, cần thông báo đầy đủ cho bác sĩ để được tư vấn và đưa ra chỉ định phù hợp.

Theo dõi sau tiêm

Sau khi tiêm, nên ở lại cơ sở y tế ít nhất 30 phút để được theo dõi và xử lý kịp thời nếu có bất kỳ phản ứng nào xảy ra. Sau đó, tiếp tục quan sát trẻ hoặc người tiêm tại nhà trong 1 – 2 ngày. Các biểu hiện cần chú ý bao gồm sốt cao, mệt mỏi bất thường, phát ban hoặc sưng đỏ nghiêm trọng tại chỗ tiêm.

Vệ sinh vùng tiêm và chăm sóc đúng cách

Giữ vùng da quanh vết tiêm luôn sạch sẽ, không để trẻ gãi hay cọ xát làm trầy xước da. Nếu thấy sưng đau nhẹ, có thể chườm mát và theo dõi thêm.

Thông thường, vắc xin phế cầu có thể gây ra một số phản ứng nhẹ như đau, đỏ tại chỗ tiêm, sốt nhẹ, mệt mỏi hoặc chán ăn, đây là những phản ứng bình thường và sẽ tự hết sau vài ngày. Do đó, cha mẹ không cần quá lo lắng mà nên theo dõi sát sao và chăm sóc đúng cách để cơ thể bé thích nghi tốt với vắc xin.

Dù là vắc xin phế cầu 13 và 15, cả hai đều được chứng minh mang lại hiệu quả cao trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các chủng phế cầu khuẩn nguy hiểm. Việc lựa chọn loại vắc xin nào sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như độ tuổi, tình trạng sức khỏe, khả năng tiếp cận và chỉ định từ bác sĩ. Điều quan trọng nhất là bạn cần chủ động tiêm phòng đúng lịch và đúng loại vắc xin để đảm bảo an toàn cho con em mình cũng như cộng đồng. Hy vọng những so sánh trong bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về sự khác biệt giữa hai loại vắc xin này.