Rạn da khi mang thai: Nguyên nhân và cách hạn chế rạn da

Trong suốt thai kỳ, cơ thể mẹ bầu thay đổi rất nhiều để thích nghi với sự phát triển của em bé. Một trong những thay đổi khiến nhiều mẹ lo lắng chính là rạn da. Đây là phản ứng thường gặp khi da bị kéo giãn quá mức, nhưng mức độ và thời điểm xuất hiện lại khác nhau ở từng mẹ bầu. Hiểu rõ nguyên nhân, nhóm nguy cơ và cách chăm sóc da đúng cách sẽ giúp mẹ hạn chế rạn da và cảm thấy tự tin hơn trong hành trình mang thai.

Rạn da khi mang thai thường xuất hiện vào thời điểm nào?

Nhiều mẹ bầu khó nhận ra chính xác thời điểm các vết rạn bắt đầu hình thành. Ở một số người, rạn da có thể xuất hiện khá sớm, thậm chí ngay trong giai đoạn đầu của thai kỳ. Ngược lại, cũng có mẹ chỉ thấy rạn khi bước sang tháng thứ 8 - 9, lúc bụng căng giãn mạnh nhất. Thậm chí có trường hợp suốt quá trình mang thai không hề thấy vết rạn nào, nhưng sau sinh da mới bắt đầu xuất hiện những đường rạn mờ.

Có thể thấy, thời điểm xuất hiện vết rạn ở mỗi người sẽ khác nhau tùy thuộc vào cơ địa, độ đàn hồi da, tốc độ tăng cân và sự phát triển của thai nhi. Rạn da xuất hiện chủ yếu ở những vùng da căng giãn mạnh như:

• Bụng;
• Ngực;
• Đùi;
• Mông;
• Hông;
• Bắp tay.

Ban đầu, các vết rạn thường có màu đỏ, hồng hoặc tím. Sau khi sinh, chúng dần nhạt màu thành trắng bạc hoặc nâu tùy vào sắc tố da. Dù rạn da không nguy hiểm, nhưng việc hiểu rõ thời điểm xuất hiện sẽ giúp mẹ chủ động chăm sóc da từ sớm để hạn chế mức độ rạn.

Nguyên nhân gây rạn da khi mang thai

Rạn da hình thành khi lớp trung bì bị kéo giãn quá mức, làm đứt gãy sợi collagen và elastin, những thành phần quyết định độ đàn hồi của da. Khi các sợi này tổn thương, bề mặt da sẽ xuất hiện những đường sọc dài màu hồng hoặc tím. Các nguyên nhân phổ biến gồm:

• Da bị kéo giãn quá nhanh: Khi thai nhi lớn lên và cân nặng mẹ tăng nhanh, vùng da bụng, đùi hoặc ngực phải căng ra liên tục. Da không kịp thích ứng sẽ dễ xuất hiện các vết rạn.
• Thay đổi hormone trong thai kỳ: Sự thay đổi nội tiết tố khi mang thai ảnh hưởng đến cấu trúc da. Một số hormone khiến da giữ nước kém, làm giảm độ đàn hồi và khiến da dễ bị tổn thương khi kéo giãn.
• Cân nặng tăng đột ngột: Nếu mẹ bầu tăng cân quá nhanh trong thời gian ngắn, áp lực lên da càng lớn, khiến các sợi mô liên kết dễ bị đứt.
• Cơ địa và yếu tố di truyền: Những người có làn da mỏng, đàn hồi kém hoặc trong gia đình có mẹ, chị gái từng bị rạn thì nguy cơ rạn da cao hơn.
• Da thiếu ẩm và dưỡng chất: Khi da bị khô hoặc thiếu các dưỡng chất quan trọng như vitamin E, C, omega-3… lớp đàn hồi yếu đi và dễ bị rạn hơn.

Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp mẹ chủ động phòng tránh từ sớm thay vì chỉ xử lý khi rạn đã xuất hiện.

Mẹ bầu nào có nguy cơ bị rạn da cao?

Mặc dù rạn da có thể xảy ra ở bất kỳ mẹ bầu nào, một số đối tượng dưới đây sẽ có nguy cơ cao hơn. Mỗi yếu tố đều ảnh hưởng đến độ đàn hồi và khả năng thích ứng của da khi mang thai. Một số yếu tố nguy cơ cao gây rạn da như:

Do di truyền

Nếu mẹ ruột hoặc chị gái đã từng bị rạn trong thai kỳ, khả năng bạn gặp tình trạng tương tự khá cao. Đây là yếu tố có liên quan đến cơ địa và cấu trúc đàn hồi tự nhiên của da.

Tuổi mang thai quá nhỏ hoặc quá lớn

Những mẹ mang thai dưới 20 tuổi hoặc trên 35 tuổi có nguy cơ rạn cao hơn.

• Ở tuổi quá trẻ, cấu trúc da chưa ổn định, độ đàn hồi chưa hoàn thiện.
• Ở tuổi lớn hơn, da bắt đầu lão hóa, collagen giảm, khả năng phục hồi kém.

Thừa cân, béo phì hoặc tăng cân nhanh

Khi trọng lượng cơ thể tăng nhiều trong thời gian ngắn, làn da bị kéo giãn liên tục. Điều này khiến các sợi collagen ở trung bì dễ bị đứt gãy, tạo thành vết rạn.

Từng bị rạn ở tuổi dậy thì

Nếu trước đây mẹ từng có rạn ở đùi, ngực, mông do tăng trưởng nhanh, nguy cơ tái diễn trong thai kỳ rất cao.

Thai nhi quá lớn hoặc mang đa thai

Thai càng lớn, da bụng càng bị kéo giãn. Đặc biệt, khi mẹ mang song thai hoặc đa thai, áp lực giãn da tăng mạnh và dễ gây rạn hơn.

Da thiếu dưỡng chất

Da không được chăm sóc, thiếu độ ẩm, ít được bổ sung dưỡng chất phục hồi sẽ nhanh lão hóa và kém đàn hồi. Điều này làm da dễ bị rạn khi mang thai.

Ít vận động hoặc không tập thể dục

Tập luyện nhẹ nhàng giúp kích thích lưu thông máu, tăng độ đàn hồi da. Những mẹ ít vận động trước và trong thai kỳ thường dễ xuất hiện rạn hơn.

Nhận biết nhóm nguy cơ cao giúp mẹ chủ động chăm sóc da từ sớm để hạn chế mức độ rạn.

Làm thế nào để hạn chế sự xuất hiện của các vết rạn da?

Rạn da khi mang bầu không thể ngăn ngừa tuyệt đối, nhưng mẹ hoàn toàn có thể giảm mức độ rạn bằng những biện pháp an toàn, dễ thực hiện dưới đây.

Duy trì cân nặng hợp lý

Tăng cân từ từ và theo đúng hướng dẫn của bác sĩ là cách giúp hạn chế tình trạng da bị kéo giãn quá mức. Mỗi mẹ bầu sẽ có mức tăng cân phù hợp tùy theo thể trạng và cân nặng trước khi mang thai. Việc giữ cân nặng ổn định trong suốt thai kỳ giúp làn da có thời gian thích nghi, nhờ đó giảm nguy cơ xuất hiện rạn da do căng giãn đột ngột.

Bổ sung nước và chế độ dinh dưỡng tốt cho da

Dinh dưỡng có ảnh hưởng lớn đến độ đàn hồi. Mẹ nên bổ sung:

• Nước lọc 1,5 - 2 lít mỗi ngày;
• Thực phẩm giàu vitamin C giúp tăng sinh collagen;
• Thực phẩm chứa vitamin E giúp bảo vệ màng tế bào;
• Omega-3 từ cá hồi, quả óc chó giúp da mềm và ẩm.

Một chế độ ăn đầy đủ giúp da khỏe mạnh và chống rạn tốt hơn.

Dưỡng ẩm da hằng ngày

Dưỡng ẩm vùng bụng, đùi, ngực và hông mỗi ngày giúp da mềm và đàn hồi tốt. Mẹ có thể chọn kem dưỡng dành riêng cho bà bầu, dầu dừa hoặc dầu oliu. Việc thoa kem đều đặn từ sớm (từ 3 tháng đầu) cho đến sau sinh sẽ mang lại hiệu quả rõ rệt.

Tập luyện nhẹ nhàng

Những bài tập như đi bộ, yoga bầu, bơi lội giúp tăng tuần hoàn máu, cải thiện độ đàn hồi da và hạn chế rạn. Tập luyện cũng giúp kiểm soát cân nặng và giảm căng thẳng.

Tắm nước ấm và hạn chế tắm nước quá nóng

Nước quá nóng làm khô da, khiến da dễ nứt và kém đàn hồi. Mẹ nên tắm nước ấm nhẹ và dùng thêm sữa tắm dịu nhẹ để giữ ẩm.

Mặc quần áo thoải mái

Trang phục quá chật làm tăng ma sát lên da, khiến vùng da dễ bị căng tổn thương. Mẹ nên chọn quần áo rộng rãi, vải mềm thoáng khí.

Kiên trì chăm sóc da sau sinh

Các vết rạn sẽ nhạt màu dần sau sinh. Tuy nhiên, nếu mẹ tiếp tục dưỡng ẩm, massage nhẹ nhàng và duy trì thói quen lành mạnh, quá trình mờ rạn sẽ nhanh hơn.

Rạn da khi mang thai là tình trạng phổ biến nhưng không đáng lo nếu mẹ hiểu rõ nguyên nhân, thời điểm xuất hiện và biết cách chăm sóc da đúng cách. Việc kiểm soát cân nặng, dưỡng ẩm đều đặn, ăn uống đầy đủ dưỡng chất và duy trì luyện tập nhẹ nhàng sẽ giúp mẹ hạn chế tối đa mức độ rạn. Khi chủ động phòng ngừa từ sớm, những vết rạn da sẽ không còn là nỗi lo quá lớn, giúp mẹ an tâm hơn trong suốt hành trình mang thai.