Non-stress test là gì và khi nào mẹ bầu cần làm?

Trong những tháng cuối của thai kỳ, sức khỏe của thai nhi luôn là mối quan tâm hàng đầu của mẹ bầu và gia đình. Bên cạnh siêu âm định kỳ, nhiều mẹ được bác sĩ chỉ định thực hiện Non-stress test (NST) để theo dõi tim thai và đánh giá tình trạng của bé trong bụng mẹ. Tuy nhiên, không ít mẹ bầu còn băn khoăn Non-stress test là gì, có ảnh hưởng đến thai nhi hay không và khi nào thì cần thực hiện xét nghiệm này. Bài viết sau sẽ giúp mẹ hiểu rõ hơn để yên tâm trong quá trình theo dõi thai kỳ.

Non stress test là gì và khi nào mẹ bầu cần làm?

Xét nghiệm Non-stress test (NST), còn gọi là xét nghiệm không gắng sức, là một phương pháp theo dõi tim thai phổ biến trong 3 tháng cuối thai kỳ, thường được thực hiện từ tuần thai thứ 28 trở đi. Mục đích chính của NST là đánh giá sức khỏe và tình trạng oxy của thai nhi thông qua việc ghi nhận nhịp tim thai và sự thay đổi nhịp tim khi thai cử động.

Trong quá trình thực hiện, mẹ bầu sẽ được gắn các đầu dò lên bụng để ghi lại nhịp tim thai và cơn gò tử cung (nếu có). Khi thai nhi cử động, nhịp tim sẽ tăng lên phản xạ, cho thấy hệ thần kinh và hệ tuần hoàn của thai đang hoạt động tốt. Vì xét nghiệm không gây đau, không xâm lấn và không làm thai nhi phải “gắng sức”, NST được đánh giá là an toàn cho cả mẹ và bé, có thể lặp lại nhiều lần khi cần theo dõi sát.

Bác sĩ thường chỉ định xét nghiệm NST trong những trường hợp thai kỳ có yếu tố nguy cơ hoặc cần theo dõi chặt chẽ hơn. Cụ thể, mẹ bầu nên thực hiện NST nếu mắc tiểu đường thai kỳ, tiền sản giật, hoặc sau khi trải qua các thủ thuật can thiệp như chọc ối. Ngoài ra, những trường hợp thai máy ít, quá ngày dự sinh nhưng chưa chuyển dạ, hoặc thai nhi đã được chẩn đoán có bất thường, dị tật bẩm sinh cũng cần làm NST định kỳ để đánh giá tình trạng thai.

Bên cạnh đó, mẹ bầu bị đa ối hoặc thiểu ối cũng thường được chỉ định xét nghiệm này nhằm phát hiện sớm dấu hiệu suy thai và có hướng xử trí kịp thời. Nhờ khả năng cung cấp thông tin nhanh chóng và chính xác, xét nghiệm Non-stress test đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi thai nhi những tuần cuối, giúp bác sĩ đưa ra quyết định phù hợp để đảm bảo thai kỳ an toàn và cuộc sinh diễn ra thuận lợi.

Quy trình thực hiện xét nghiệm Non-stress test (NST)

Xét nghiệm Non-stress test là một thủ thuật theo dõi tim thai đơn giản, không xâm lấn và an toàn, thường được chỉ định trong những tuần cuối thai kỳ. Quy trình thực hiện khá nhẹ nhàng, giúp đánh giá nhanh tình trạng sức khỏe của thai nhi thông qua nhịp tim và phản ứng của tim thai với các cử động tự nhiên.

Trước khi bắt đầu, sản phụ sẽ được hướng dẫn nằm ở tư thế thoải mái, thường là nằm ngửa hơi nghiêng hoặc nghiêng trái để tránh chèn ép mạch máu. Bác sĩ hoặc nữ hộ sinh sẽ gắn hai đầu dò lên vùng bụng của mẹ bằng dây đai co giãn. Một đầu dò có nhiệm vụ ghi nhận nhịp tim thai, đầu còn lại theo dõi trương lực và cơn co tử cung. Các đầu dò này được kết nối với máy theo dõi, hiển thị kết quả dưới dạng biểu đồ trực quan.

Trong suốt thời gian thực hiện xét nghiệm, sản phụ cần chú ý cảm nhận cử động của thai nhi. Mẹ sẽ được cầm một nút bấm nhỏ và bấm mỗi khi cảm thấy bé đạp hoặc xoay người. Những lần bấm này sẽ được ghi lại trên biểu đồ để bác sĩ so sánh với sự thay đổi của nhịp tim thai. Nếu trong quá trình theo dõi thai ít cử động, rất có thể bé đang ngủ. Khi đó, bác sĩ có thể khuyến khích mẹ uống một ít nước, ăn nhẹ hoặc xoa nhẹ bụng để kích thích thai nhi tỉnh giấc và cử động trở lại.

Thời gian thực hiện xét nghiệm Non-stress test thường kéo dài khoảng 20 - 40 phút, tùy mức độ hợp tác của thai nhi. Kết quả thu được bao gồm nhịp tim thai, tần suất cử động, trương lực tử cung và cơn co (nếu có), từ đó giúp bác sĩ đánh giá tình trạng oxy và sức khỏe của bé.

NST không yêu cầu nhịn ăn hay chuẩn bị phức tạp. Tuy nhiên, mẹ bầu nên đi vệ sinh trước khi đo và ăn uống đầy đủ để tránh mệt mỏi do thời gian theo dõi kéo dài. Trước hoặc sau khi thực hiện, bác sĩ thường kiểm tra thêm huyết áp và các chỉ số sinh tồn để đảm bảo tình trạng sức khỏe của mẹ ổn định trong suốt quá trình theo dõi thai.

Kết quả NST có ý nghĩa gì đối với sức khỏe thai nhi?

Kết quả xét nghiệm Non-stress test (NST) đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá tình trạng sức khỏe của thai nhi, đặc biệt trong 3 tháng cuối thai kỳ. Thông qua việc theo dõi nhịp tim thai và phản ứng của tim thai khi bé cử động, bác sĩ có thể nhận định bước đầu về khả năng cung cấp oxy cũng như mức độ hoạt động của hệ thần kinh thai nhi.

Kết quả NST bình thường (Reactive NST)

NST được xem là bình thường khi trong thời gian theo dõi ghi nhận ít nhất 2 cử động của thai nhi và sau mỗi cử động, nhịp tim thai tăng lên tối thiểu 15 nhịp/phút, duy trì trong khoảng 15 giây. Đây là dấu hiệu cho thấy thai nhi đang phản ứng tốt với các kích thích tự nhiên, hệ thần kinh trung ương hoạt động ổn định và lượng oxy cung cấp cho thai là đầy đủ. Với kết quả Reactive NST, mẹ bầu có thể yên tâm hơn về tình trạng sức khỏe hiện tại của em bé và tiếp tục theo dõi thai kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ.

Kết quả NST bất thường (Non-reactive NST)

NST được đánh giá là bất thường khi trong suốt thời gian theo dõi, nhịp tim thai không tăng đủ theo tiêu chuẩn hoặc thai nhi ít hoặc không có cử động rõ rệt. Tuy nhiên, kết quả Non-reactive NST không đồng nghĩa ngay với việc thai nhi đang gặp nguy hiểm. Trong nhiều trường hợp, thai có thể đang ngủ, mẹ bầu mệt mỏi hoặc chưa ăn uống đầy đủ trước khi làm xét nghiệm, dẫn đến phản ứng của tim thai kém hơn.

Khi gặp kết quả này, bác sĩ thường sẽ chỉ định theo dõi thêm, kéo dài thời gian đo NST hoặc thực hiện các phương pháp kiểm tra chuyên sâu hơn như siêu âm Doppler, siêu âm sinh trắc học, hoặc các test đánh giá sức khỏe thai khác. Việc phối hợp nhiều phương pháp giúp bác sĩ đưa ra kết luận chính xác hơn và quyết định hướng xử trí phù hợp, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

Nhìn chung, kết quả NST là công cụ sàng lọc quan trọng, giúp phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường để kịp thời theo dõi và can thiệp khi cần thiết, góp phần bảo vệ thai kỳ an toàn đến ngày sinh.

Non-stress test là gì? Đây là phương pháp theo dõi tim thai đơn giản nhưng mang lại nhiều giá trị trong việc đánh giá sức khỏe thai nhi ở những tuần cuối thai kỳ. Việc thực hiện xét nghiệm đúng thời điểm giúp bác sĩ sớm phát hiện các dấu hiệu bất thường, từ đó có hướng theo dõi và xử trí kịp thời, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé. Nếu được bác sĩ chỉ định làm NST, mẹ bầu nên tuân thủ lịch hẹn và giữ tâm lý thoải mái để quá trình theo dõi thai kỳ diễn ra thuận lợi, an toàn cho đến ngày sinh.