Hướng dẫn chăm sóc mắt sau mổ đục thủy tinh thể đúng cách và an toàn

Đục thủy tinh thể là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa có thể phòng tránh được. Sau phẫu thuật, việc chăm sóc mắt đúng cách sẽ quyết định hiệu quả điều trị lâu dài. Tuy nhiên, nhiều người bệnh và người nhà vẫn còn mơ hồ, thiếu thông tin cụ thể. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ cách chăm sóc mắt sau mổ, những điều nên và không nên làm để đảm bảo phục hồi tối ưu.

Chăm sóc mắt sau mổ đục thủy tinh thể

Chăm sóc mắt sau mổ đục thủy tinh thể như thế nào cho đúng?

Giữ vệ sinh mắt tuyệt đối

• Không dụi, chà xát mắt dù cảm thấy ngứa hay cộm, vì có thể làm tổn thương vết mổ hoặc gây nhiễm trùng.
• Tránh để nước, xà phòng, dầu gội, mỹ phẩm rơi vào mắt trong ít nhất 2 tuần đầu. Khi tắm hoặc gội đầu, nên ngửa đầu ra sau và nhờ người hỗ trợ để tránh nước chảy vào mắt.
• Vệ sinh mắt hằng ngày: Rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi chạm vào vùng mắt. Dùng gạc vô khuẩn thấm nước muối sinh lý 0,9%. Lau nhẹ vùng mí mắt và da quanh mắt, không chạm vào nhãn cầu hoặc vết mổ.
• Mang kính bảo hộ hoặc kính râm bản lớn khi ra ngoài để tránh bụi, gió, ánh sáng mạnh và các vật nhỏ bay vào mắt.

Tuân thủ đúng hướng dẫn dùng thuốc

• Nhỏ thuốc đúng giờ, đúng số lần theo chỉ định của bác sĩ, thường là thuốc kháng sinh và kháng viêm.
• Không tự ý ngưng thuốc, đổi thuốc hay dùng thêm thuốc khác khi chưa có chỉ định.
• Nếu xuất hiện đỏ mắt nhiều, đau nhức, chảy dịch vàng xanh, nhìn mờ dần đi, cần đi khám ngay.

Nghỉ ngơi hợp lý, tránh hoạt động nặng

• Không cúi gập người, mang vác vật nặng hoặc tập thể dục mạnh trong vòng 2 tuần sau mổ.
• Tránh môi trường khói bụi, không tiếp xúc gần bếp lửa, khói thuốc lá, hoặc hóa chất xịt phòng.
• Khi ngủ nên nằm ngửa hoặc nghiêng về phía mắt chưa mổ. Nếu được, dùng gối mềm và đeo kính bảo hộ khi ngủ trong tuần đầu để tránh vô tình chạm vào mắt.

Dấu hiệu cần theo dõi sau phẫu thuật đục thủy tinh thể

Phẫu thuật đục thủy tinh thể có tỷ lệ thành công rất cao và ít rủi ro. Tuy nhiên, một số biến chứng hiếm gặp vẫn có thể xảy ra, đặc biệt trong vài tuần đầu sau mổ. Người bệnh và người nhà cần theo dõi sát các dấu hiệu sau:

• Viêm nội nhãn: Mắt đỏ nhiều, đau dữ dội, cộm rát liên tục, thị lực giảm đột ngột hoặc mờ nhanh so với sau mổ.
• Tăng nhãn áp: Đau nhức âm ỉ quanh mắt hoặc vùng đầu bên mắt mổ, nhìn mờ, cảm giác căng tức trong mắt.
• Bong võng mạc: Thấy chớp sáng liên tục, có cảm giác như rèm đen hoặc bóng tối che một phần tầm nhìn.

Nếu bạn xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào sau mổ, cần đến ngay bệnh viện chuyên khoa mắt để khám lại. Tuyệt đối không tự mua hoặc dùng thêm thuốc nhỏ mắt khi chưa có hướng dẫn của bác sĩ, vì có thể làm nặng thêm tình trạng mắt.

Thời gian phục hồi thị lực:

• Hầu hết bệnh nhân nhận thấy thị lực cải thiện rõ chỉ sau 1 đến 2 ngày sau mổ.
• Thị lực sẽ dần ổn định hoàn toàn sau 4 đến 6 tuần, tùy vào từng người và tình trạng mắt trước phẫu thuật.
• Cần tái khám đúng lịch để bác sĩ kiểm tra quá trình lành vết mổ, đo thị lực, điều chỉnh thuốc hoặc kính nếu cần.

Giải đáp thắc mắc thường gặp trong chăm sóc mắt sau mổ đục thủy tinh thể?

Một số thắc mắc bệnh nhân thường gặp trong chăm sóc mắt sau mổ đục thủy tinh thể?

Sau bao lâu có thể đọc sách, xem TV, dùng điện thoại?

• Thường có thể bắt đầu đọc sách, xem TV hoặc dùng điện thoại sau vài ngày, khi mắt đã cảm thấy thoải mái và thị lực tương đối ổn định.
• Nguyên tắc an toàn: Mỗi lần chỉ nên tập trung nhìn màn hình hoặc chữ trong khoảng 20 đến 30 phút, sau đó nghỉ để mắt thư giãn. Bạn cần đảm bảo ánh sáng tốt, tránh đọc trong môi trường thiếu sáng hoặc ánh sáng chói trực tiếp. Nếu thấy mỏi mắt, chảy nước mắt hoặc mờ tạm thời, hãy dừng lại và nghỉ ngơi.

Có cần kiêng ăn gì không?

Sau phẫu thuật, không cần kiêng khem tuyệt đối, nhưng chế độ ăn uống hợp lý sẽ giúp vết mổ mau lành, thị lực phục hồi tốt hơn và giảm nguy cơ biến chứng.

Những thực phẩm nên hạn chế hoặc tránh:

• Rượu, bia và thuốc lá: Có thể làm chậm quá trình lành vết mổ, gây khô mắt và ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân.
• Thức ăn quá cay, nhiều gia vị mạnh: Có thể gây cảm giác nóng rát, chảy nước mắt, làm mắt khó chịu.
• Thức ăn nhiều dầu mỡ, chiên rán: Dễ gây đầy bụng khó tiêu, không tốt cho sức khỏe tim mạch và tuần hoàn, gián tiếp ảnh hưởng đến quá trình hồi phục của mắt.

Những thực phẩm nên tăng cường:

• Rau xanh và trái cây tươi giàu vitamin A và C: Vitamin A từ cà rốt, bí đỏ, khoai lang, rau bina…, giúp tái tạo mô mắt và duy trì thị lực. Vitamin C từ cam, bưởi, kiwi, ớt chuông…, giúp chống oxy hóa, giảm nguy cơ viêm nhiễm.
• Thực phẩm giàu omega-3: Cá hồi, cá thu, cá trích, hạt chia, hạt lanh…, giúp bảo vệ võng mạc, giảm khô mắt và cải thiện chức năng thị giác.
• Nguồn đạm chất lượng cao: Thịt nạc, cá, trứng, sữa, các loại đậu hỗ trợ tái tạo mô và lành vết thương.
• Ngũ cốc nguyên hạt: Gạo lứt, yến mạch, bánh mì nguyên cám cung cấp năng lượng ổn định cho quá trình hồi phục.

Lưu ý về uống nước:

• Mỗi ngày nên uống 1,5 đến 2 lít nước, chia đều trong ngày.
• Có thể bổ sung bằng nước lọc, nước canh, nước ép trái cây tươi không đường.
• Tránh uống quá nhiều nước ngọt có gas hoặc nước tăng lực.

Mổ xong có cần đeo kính không?

• Sau khi mắt hồi phục vài tuần, bác sĩ sẽ đo thị lực và kê kính phù hợp nếu cần.
• Việc phải đeo kính sau mổ là bình thường, nhằm giúp nhìn rõ hơn ở các khoảng cách khác nhau đặc biệt là đọc sách hoặc nhìn xa.
• Đeo kính không có nghĩa là ca phẫu thuật thất bại, đây chỉ là bước hỗ trợ để thị lực đạt mức tối ưu.

Chăm sóc mắt sau mổ đục thủy tinh thể là một quá trình quan trọng, góp phần quyết định thành công của ca phẫu thuật. Việc tuân thủ các hướng dẫn vệ sinh, dùng thuốc, chế độ sinh hoạt hợp lý và theo dõi tái khám đầy đủ sẽ giúp người bệnh nhanh chóng lấy lại thị lực và chất lượng cuộc sống. Đừng ngần ngại hỏi bác sĩ nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào trong quá trình chăm sóc hậu phẫu.