Việc xét nghiệm nước tiểu là một phần quan trọng trong quá trình kiểm tra sức khỏe định kỳ. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn bối rối khi thấy các thuật ngữ chuyên môn như BLD trong kết quả xét nghiệm. Hiểu rõ chỉ số BLD sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc theo dõi sức khỏe và phòng ngừa các bệnh lý liên quan đến hệ tiết niệu hoặc máu.
Chỉ số BLD trong nước tiểu là gì?
BLD là viết tắt của Blood, nghĩa là máu. Trong xét nghiệm nước tiểu, chỉ số BLD dùng để xác định sự hiện diện của hồng cầu trong nước tiểu.

Thông thường, nước tiểu không chứa máu. Nếu chỉ số BLD dương tính hoặc vượt ngưỡng bình thường, điều này có thể là dấu hiệu cảnh báo:
- Viêm đường tiết niệu.
- Sỏi thận, sỏi bàng quang.
- Chấn thương thận hoặc bàng quang.
- Nhiễm trùng, bệnh lý tuyến tiền liệt ở nam.
- Kinh nguyệt ở nữ, nếu lấy mẫu không đúng thời điểm.
Kết quả xét nghiệm BLD:
- Âm tính (Negative): Không phát hiện máu, là bình thường.
- Dương tính (Positive): Có thể chia thành vết, 1+, 2+, 3+ tùy theo lượng máu, càng cao càng cần theo dõi kỹ.
Nguyên nhân khiến chỉ số BLD trong nước tiểu tăng cao
Chỉ số BLD trong xét nghiệm nước tiểu phản ánh sự hiện diện của hồng cầu hoặc hemoglobin, dấu hiệu cảnh báo có thể đang xảy ra chảy máu trong hệ tiết niệu. Khi chỉ số này dương tính, có thể do một số nguyên nhân phổ biến sau:
Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI)
Vi khuẩn gây viêm nhiễm tại niệu đạo, bàng quang hoặc thận có thể làm tổn thương lớp niêm mạc, dẫn đến hiện tượng rò rỉ máu vào nước tiểu. Đây là nguyên nhân thường gặp nhất làm tăng chỉ số BLD.
Sỏi thận hoặc sỏi bàng quang
Sự di chuyển của sỏi trong đường tiết niệu có thể gây trầy xước niêm mạc, dẫn đến chảy máu vi thể hoặc đại thể, khiến xét nghiệm nước tiểu cho kết quả dương tính với BLD.

Chấn thương vùng bụng, thận hoặc bàng quang
Tác động mạnh do tai nạn, té ngã, chơi thể thao cường độ cao như chạy đường dài có thể gây tổn thương cơ quan tiết niệu, làm rò rỉ máu vào nước tiểu, dù không có triệu chứng rõ rệt.
Rối loạn đông máu hoặc các bệnh lý huyết học
Các bệnh lý như giảm tiểu cầu, rối loạn đông máu bẩm sinh hoặc mắc phải, ví dụ như bệnh máu khó đông có thể gây chảy máu tự phát vào hệ tiết niệu, biểu hiện qua nước tiểu có máu.
Ảnh hưởng sinh lý hoặc sai lệch khi lấy mẫu ở nữ giới
Ở phụ nữ, nếu lấy mẫu nước tiểu trong thời gian có kinh nguyệt mà không vệ sinh đúng cách, máu kinh có thể lẫn vào mẫu và làm sai kết quả xét nghiệm. Bạn cần thông báo với nhân viên y tế để được hướng dẫn thời điểm lấy mẫu phù hợp.

Khi nào cần lo lắng và nên đi khám bác sĩ?
Chỉ số BLD dương tính trong nước tiểu có thể là dấu hiệu cảnh báo bất thường trong hệ tiết niệu. Bạn nên đến cơ sở y tế để kiểm tra sớm nếu xuất hiện một hoặc nhiều triệu chứng sau:
- Cảm giác tiểu buốt tiểu rắt, hoặc đau khi đi tiểu.
- Nước tiểu đổi màu bất thường: Đỏ, hồng hoặc nâu sẫm.
- Đau bụng dưới, đau vùng hông lưng có thể liên quan đến thận hoặc bàng quang.
- Có hiện tượng tiểu ra máu nhiều lần, kèm cảm giác khó chịu.
- Kết quả BLD dương tính lặp lại trong nhiều lần xét nghiệm, dù không có triệu chứng rõ rệt.
Trong những trường hợp này, bác sĩ sẽ chỉ định làm thêm các xét nghiệm chuyên sâu như:
- Siêu âm hệ tiết niệu.
- Xét nghiệm máu đánh giá chức năng thận hoặc dấu hiệu viêm.
- Soi bàng quang nếu nghi ngờ có tổn thương bên trong.
- Tổng phân tích nước tiểu mở rộng hoặc nuôi cấy vi khuẩn nếu nghi nhiễm trùng.
Việc khám sớm giúp xác định nguyên nhân chính xác và can thiệp kịp thời, tránh các biến chứng như nhiễm trùng lan rộng, suy thận hoặc các bệnh lý nghiêm trọng khác.
Làm gì để kiểm soát và phòng ngừa chỉ số BLD bất thường?
Để chủ động bảo vệ sức khỏe và giảm nguy cơ xuất hiện máu trong nước tiểu, bạn nên duy trì các thói quen sau:
Uống đủ nước mỗi ngày
Nước giúp thận hoạt động hiệu quả, lọc thải độc tố ra khỏi cơ thể và ngăn ngừa hình thành sỏi thận, đây là một nguyên nhân phổ biến gây ra tiểu ra máu. Trung bình nên uống từ 1,5 đến 2 lít nước/ngày, tùy theo thể trạng và mức độ hoạt động.
Giữ vệ sinh vùng kín và tiểu tiện đúng cách
Việc vệ sinh không đúng cách, đặc biệt ở nữ giới, dễ tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào đường tiết niệu. Hãy vệ sinh nhẹ nhàng mỗi ngày, lau từ trước ra sau đối với nữ, thay đồ lót thường xuyên và đi tiểu sau quan hệ tình dục để giảm nguy cơ nhiễm trùng.

Không nhịn tiểu quá lâu
Thói quen nhịn tiểu kéo dài khiến nước tiểu ứ đọng trong bàng quang, đây là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Hãy lắng nghe cơ thể và đi tiểu ngay khi có nhu cầu, đặc biệt trong môi trường nóng ẩm hoặc ít vận động.
Khám sức khỏe định kỳ
Việc khám tổng quát 6 đến 12 tháng/lần, bao gồm xét nghiệm nước tiểu, giúp phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường như hồng cầu trong nước tiểu, nhiễm trùng tiết niệu, bệnh thận…, từ đó có hướng xử lý kịp thời trước khi bệnh tiến triển.
Chỉ số BLD trong nước tiểu là dấu hiệu giúp phát hiện sớm các bất thường trong hệ tiết niệu hoặc sự hiện diện của máu không mong muốn. Mặc dù không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng nếu BLD tăng cao kéo dài hoặc kèm triệu chứng lâm sàng, bạn nên chủ động đến cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị. Việc hiểu rõ chỉ số BLD sẽ giúp bạn yên tâm hơn khi đọc kết quả xét nghiệm và chủ động chăm sóc sức khỏe của mình.