Chỉ số ALT thấp​ có ý nghĩa gì? Hướng điều trị và lưu ý trước khi xét nghiệm

ALT là một trong những chỉ số men gan quan trọng, dùng để đánh giá mức độ tổn thương và các bệnh lý ở gan. Chỉ số này được xác định thông qua xét nghiệm máu. Vậy khi kết quả xét nghiệm cho thấy ALT thấp, điều đó có ý nghĩa gì? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp lời giải đáp chi tiết cho vấn đề này.

Chỉ số ALT thấp​ có ý nghĩa gì? 

ALT là một loại enzym hiện diện trong các tế bào của gan, thận, cơ xương và tim, nhưng chủ yếu tập trung nhiều ở gan. Enzym này tham gia xúc tác quá trình chuyển hóa axit amin Alanine thành pyruvate và axit L-glutamate, đóng vai trò quan trọng trong việc tạo năng lượng cho tế bào.

Chỉ số ALT được sử dụng để đánh giá tình trạng tổn thương gan và các bệnh lý liên quan. Mức ALT bình thường thường dao động từ 10 - 37 U/L và không vượt quá 40 U/L.

Chỉ số ALT được coi là thấp khi dưới 10 U/L. ALT thấp không phải là nguyên nhân gây bệnh mà là hậu quả của các tình trạng như thiếu vitamin B6, suy dinh dưỡng, hoặc giai đoạn muộn của bệnh gan nặng.

Chỉ số ALT thấp thường ít gặp và không đặc hiệu cho một bệnh lý cụ thể. Một số nguyên nhân phổ biến có thể bao gồm:

• Thiếu vitamin B6 (pyridoxine): Đây là yếu tố cần thiết cho hoạt động của ALT, khi thiếu sẽ làm giảm nồng độ enzym trong máu.
• Suy gan giai đoạn cuối: Khi tế bào gan bị tổn thương nghiêm trọng và mất khả năng tổng hợp enzym, ALT có thể giảm xuống mức rất thấp.
• Suy dinh dưỡng hoặc kém hấp thu: Chế độ ăn nghèo dinh dưỡng, suy kiệt hoặc bệnh lý đường tiêu hóa kéo dài có thể làm hạ men ALT.
• Sai số kỹ thuật xét nghiệm: Một số trường hợp kết quả ALT thấp là do yếu tố kỹ thuật trong quá trình lấy mẫu, bảo quản hoặc phân tích.

Chỉ số ALT thấp thường ít gặp. Trong hầu hết các trường hợp, nó không mang ý nghĩa bệnh lý rõ ràng mà có thể phản ánh thiếu vitamin B6, suy dinh dưỡng, hoặc giai đoạn cuối của bệnh gan nặng khi tế bào gan mất khả năng sản xuất enzym. Do đó, ALT thấp cần được xem xét trong bối cảnh lâm sàng và các xét nghiệm khác, thay vì được coi là dấu hiệu chẩn đoán riêng lẻ.

Chỉ số ALT thấp điều trị như thế nào?

Chỉ số ALT thấp thường ít gặp trong lâm sàng và không phải lúc nào cũng biểu hiện bệnh lý. Trong nhiều trường hợp, ALT thấp chỉ phản ánh yếu tố kỹ thuật trong xét nghiệm hoặc sự khác biệt cá thể. Tuy nhiên, nếu chỉ số ALT giảm kéo dài hoặc ở mức bất thường rõ rệt, cần tìm kiếm nguyên nhân tiềm ẩn để có hướng xử trí phù hợp.

Một số hướng tiếp cận khi ALT thấp:

Tìm và điều trị nguyên nhân:

• Thiếu vitamin B6: Đây là yếu tố cần thiết cho hoạt động của ALT. Bổ sung vitamin B6 qua chế độ ăn hoặc thuốc có thể giúp phục hồi chỉ số.
• Suy gan nặng hoặc xơ gan giai đoạn cuối: Khi tế bào gan bị hủy hoại gần như hoàn toàn, gan không còn khả năng tổng hợp ALT. Trong trường hợp này, điều trị tập trung vào quản lý biến chứng và chuẩn bị ghép gan nếu có chỉ định.
• Rối loạn dinh dưỡng hoặc suy kiệt: Bổ sung dinh dưỡng hợp lý, cải thiện tình trạng toàn thân có thể giúp phục hồi men gan.

Theo dõi và đánh giá bổ sung:

• Kiểm tra các chỉ số chức năng gan khác như AST, bilirubin, albumin, INR để có cái nhìn toàn diện.
• So sánh kết quả xét nghiệm chức năng gan ở nhiều thời điểm nhằm loại trừ sai số kỹ thuật.

Chăm sóc và hỗ trợ chức năng gan:

• Duy trì chế độ ăn giàu dinh dưỡng, cân đối vitamin và khoáng chất.
• Tránh sử dụng rượu bia và các thuốc có nguy cơ gây độc cho gan.
• Khám sức khỏe định kỳ để theo dõi diễn tiến.

Tóm lại, chỉ số ALT thấp không được điều trị trực tiếp mà cần tập trung vào nguyên nhân gây ra sự giảm bất thường này. Việc bổ sung dinh dưỡng hợp lý, kiểm soát bệnh gan nền và duy trì lối sống lành mạnh là những yếu tố then chốt giúp phục hồi và bảo vệ chức năng gan.

Ai nên làm xét nghiệm ALT?

Xét nghiệm ALT thường nằm trong gói khám sức khỏe tổng quát và được chỉ định khi có dấu hiệu nghi ngờ tổn thương gan. Ngoài ra, những người có vấn đề về gan hoặc có nguy cơ mắc bệnh gan cũng nên thực hiện xét nghiệm định kỳ.

Những dấu hiệu sau đây cảnh báo rối loạn chức năng gan và cần làm xét nghiệm ALT:

• Ăn uống kém, mất cảm giác ngon miệng kéo dài.
• Mệt mỏi, ốm yếu, suy nhược thường xuyên.
• Buồn nôn hoặc nôn.
• Da vàng bất thường.
• Nước tiểu màu vàng sẫm.
• Ngứa da, khó chịu.
• Đầy bụng, đau bụng.
• Phân màu đất sét hoặc nhạt màu.

Người nghi ngờ mắc bệnh gan có thể được chỉ định thêm các xét nghiệm chuyên sâu để chẩn đoán chính xác. Ngay cả khi tổn thương gan ở mức nhẹ và chưa có triệu chứng rõ ràng, chỉ số ALT vẫn có thể tăng nhẹ, cảnh báo cần phòng ngừa và theo dõi sức khỏe gan.

Xét nghiệm ALT cũng được khuyến nghị thực hiện định kỳ đối với những người có tổn thương gan hoặc mắc các bệnh lý về gan, bao gồm:

• Người nghiện rượu.
• Có tiền sử tiếp xúc với các loại virus gây viêm gan.
• Thừa cân hoặc béo phì.
• Đang sử dụng một số loại thuốc có nguy cơ gây hại cho gan.
• Người mắc rối loạn chuyển hóa hoặc bệnh tiểu đường.

Những lưu ý trước khi thực hiện xét nghiệm ALT

Để kết quả xét nghiệm ALT chính xác và đáng tin cậy, người bệnh cần chuẩn bị trước khi thực hiện, cụ thể:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ: Trước tiên, hãy trao đổi với bác sĩ về việc xét nghiệm ALT. Bác sĩ sẽ hướng dẫn chi tiết về cách chuẩn bị và những điều cần lưu ý trước khi làm xét nghiệm.
• Thông tin về thuốc và tình trạng sức khỏe: Thông báo với bác sĩ tất cả các loại thuốc đang sử dụng, bao gồm thuốc kê đơn, không kê đơn và thực phẩm bổ sung. Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm ALT. Đồng thời, cung cấp thông tin về các bệnh lý hoặc tình trạng sức khỏe khác đang mắc phải.
• Thời điểm xét nghiệm: Xét nghiệm nên được thực hiện vào buổi sáng và sau khi nhịn ăn từ 4 đến 8 giờ để đảm bảo độ chính xác cao nhất.
• Lựa chọn cơ sở y tế uy tín: ALT có thể được xét nghiệm tại các cơ sở y tế công lập hoặc tư nhân. Tuy nhiên, cần chọn những cơ sở uy tín, thực hiện khám lâm sàng và xét nghiệm theo đúng quy trình kỹ thuật để kết quả phản ánh chính xác tình trạng sức khỏe.

Bài viết đã khép lại, hy vọng bạn đọc đã có những thông tin hữu ích. Chỉ số ALT thấp trong xét nghiệm máu không phải lúc nào cũng là dấu hiệu nguy hiểm, nhưng cũng không nên bỏ qua. Việc theo dõi thường xuyên và tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần thiết sẽ giúp phát hiện sớm các bất thường về gan, đồng thời duy trì một lối sống lành mạnh để bảo vệ sức khỏe.