Bị trào ngược dịch mật có nguy hiểm không?

Khi dịch mật từ tá tràng trào ngược lên dạ dày và thực quản, niêm mạc sẽ bị kích ứng mạnh, gây ra những cơn đau rát, vị đắng miệng và nôn dịch vàng vô cùng khó chịu. Không ít người lầm tưởng đây chỉ là tình trạng nhẹ và có thể tự khỏi, nhưng thực tế trào ngược dịch mật có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị đúng cách.

Bị trào ngược dịch mật có nguy hiểm không?

Trào ngược dịch mật là tình trạng không thể xem nhẹ vì dịch mật, khi đi ngược từ tá tràng lên dạ dày, có thể gây kích ứng mạnh và làm viêm loét niêm mạc dạ dày. Dịch mật có tính kiềm, khi hòa lẫn với acid dạ dày sẽ làm tổn thương lớp bảo vệ niêm mạc, khiến dạ dày bị viêm kéo dài và đau thượng vị dai dẳng. Đây cũng là một trong những nguyên nhân thúc đẩy trào ngược dạ dày - thực quản, khiến các triệu chứng trở nên trầm trọng hơn.

Điều đáng lo ngại là nếu tình trạng này kéo dài và không được điều trị, người bệnh có thể đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm. Một số trường hợp có thể phát triển Barrett thực quản, một dạng biến đổi bất thường của niêm mạc thực quản làm tăng nguy cơ ung thư thực quản. Ngoài ra, tổn thương mạn tính tại dạ dày do dịch mật cũng có thể góp phần làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày.

Triệu chứng trào ngược dịch mật

Triệu chứng trào ngược dịch mật thường khởi phát âm thầm nhưng lại gây nhiều khó chịu và ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hằng ngày.

Đau vùng thượng vị

Một trong những dấu hiệu phổ biến là đau vùng thượng vị, cảm giác đau có thể âm ỉ hoặc từng cơn, kèm theo nóng rát và cồn cào lan lên vùng ngực. Đây là hậu quả của việc dịch mật kích ứng mạnh niêm mạc dạ dày và thực quản.

Ợ nóng, đắng miệng

Người bệnh còn có thể gặp tình trạng ợ nóng và vị đắng miệng, khác với trào ngược acid vốn gây vị chua. Chất mật mang vị đắng đặc trưng nên mỗi lần trào ngược, người bệnh dễ nhận thấy cảm giác khó chịu rõ rệt ở miệng và họng. Khi dịch mật đi lên cao, tiếp xúc với thanh quản có thể gây ho khan, khàn giọng, thậm chí đau rát cổ họng kéo dài.

Nôn ra chất lỏng màu xanh

Một trong những dấu hiệu đặc trưng nhất của trào ngược dịch mật là nôn ra chất lỏng màu xanh vàng. Đây là triệu chứng quan trọng giúp phân biệt với trào ngược dạ dày thông thường, bởi dịch mật có màu sắc và mùi vị rất đặc trưng.

Đầy bụng, khó tiêu

Ngoài ra, nhiều bệnh nhân còn than phiền về tình trạng đầy bụng, khó tiêu, ăn nhanh no ngay cả khi chỉ ăn lượng nhỏ thức ăn. Khi bệnh kéo dài, việc hấp thu bị ảnh hưởng khiến người bệnh dễ sụt cân.

Nhận biết sớm những biểu hiện trên sẽ giúp người bệnh chủ động thăm khám và điều trị kịp thời, tránh nguy cơ biến chứng nguy hiểm.

Phác đồ điều trị trào ngược dịch mật

Trào ngược dịch mật là tình trạng khó chịu và dễ gây tổn thương niêm mạc dạ dày – thực quản nếu kéo dài. Đây không phải là bệnh lý có thể tự khỏi, vì vậy người bệnh cần được điều trị đúng phương pháp để kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng. Việc điều trị thường bao gồm phối hợp thuốc, can thiệp phẫu thuật khi cần thiết và thay đổi thói quen sinh hoạt.

Điều trị bằng thuốc

Việc dùng thuốc nhằm giảm tác động của dịch mật lên niêm mạc và cải thiện triệu chứng cho người bệnh. Một số nhóm thuốc thường được sử dụng gồm:

• Thuốc gắn kết hoặc loại bỏ muối mật: Những thuốc như Questran, Colestid có khả năng liên kết dịch mật, giảm nồng độ mật trào ngược và hạn chế kích ứng niêm mạc. Một số trường hợp đặc biệt ở trẻ em có thể sử dụng cisaprid theo chỉ định.
• Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Nhóm thuốc này giúp giảm tiết acid dạ dày, từ đó làm giảm mức độ tổn thương khi acid và dịch mật trào ngược phối hợp. Tuy nhiên, PPI không tác động trực tiếp lên dịch mật nên chỉ mang tính hỗ trợ.

Dù có thể giúp giảm triệu chứng, các thuốc trên đều có nguy cơ gây tác dụng phụ nếu sử dụng không đúng cách. Người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ chỉ định về liều lượng, thời gian dùng và không tự ý đổi thuốc.

Điều trị bằng phẫu thuật

Khi điều trị nội khoa không hiệu quả hoặc trào ngược diễn tiến nặng, bác sĩ có thể cân nhắc các phương pháp phẫu thuật:

• Phẫu thuật chống trào ngược (antireflux): Phương pháp này nhằm tăng sức co thắt của cơ vòng thực quản dưới. Bác sĩ sẽ quấn một phần đáy vị dạ dày xung quanh đoạn dưới thực quản để tạo “van” tự nhiên, ngăn dịch mật và acid trào lên.
• Phẫu thuật Roux-en-Y: Đây là phương pháp có tỷ lệ thành công cao (50–90%). Bác sĩ sẽ nối đường mật vào hỗng tràng thay vì đổ vào tá tràng như bình thường. Nhờ đó, dịch mật được dẫn xuống thấp hơn và hạn chế trào ngược lên dạ dày.

Thay đổi thói quen sinh hoạt

Điều chỉnh lối sống đóng vai trò quan trọng và góp phần quyết định hiệu quả điều trị:

• Chia nhỏ bữa ăn, tránh ăn quá no.
• Tránh thực phẩm dễ gây kích ứng như đồ béo, hành tây, cà chua, giấm, socola, trái cây có múi và món nhiều gia vị.
• Không uống rượu bia, cà phê, trà đặc và nước có ga.
• Không nằm ngay sau ăn; nên nghỉ sau bữa ăn ít nhất 1 giờ và kê cao đầu khi ngủ.
• Hạn chế hút thuốc lá vì khói thuốc làm suy yếu cơ vòng thực quản.
• Giữ cân nặng hợp lý; tránh các bài tập làm tăng áp lực ổ bụng như gập bụng, tennis hoặc cầu lông.
• Ngủ đủ giấc và quản lý căng thẳng tinh thần để hạn chế co thắt và rối loạn nhu động tiêu hóa.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin về trào ngược dịch mật có nguy hiểm không. Trào ngược dịch mật nếu không được điều trị kịp thời có thể gây loét dạ dày, viêm thực quản, hẹp thực quản hoặc thậm chí Barrett thực quản. Vì vậy, khi có các triệu chứng nghi ngờ, người bệnh nên đi khám sớm để được chẩn đoán chính xác và điều trị đúng phác đồ, giúp bảo vệ hệ tiêu hóa lâu dài.