80% trường hợp ung thư hậu môn ở nam nữ là do HPV

Khoảng 80% ca ung thư hậu môn có liên quan đến HPV

Tại Hoa Kỳ, mỗi năm đã có khoảng 8.200 ca mắc và khoảng 1.100 trường hợp tử vong vì ung thư hậu môn. Ở Việt Nam, số liệu thống kê trong giai đoạn 2020 cho thấy số lượng bệnh nhân được chẩn đoán ung thư hậu môn là 579 trường hợp (261 trường hợp là nam giới và 318 là nữ giới) (2).

Ung thư hậu môn là một trong số những ung thư hiếm gặp, tuy nhiên đây là ung thư mà cả nam lẫn nữ đều có khả năng mắc. Tỷ lệ mắc ung thư hậu môn trung bình trên thế giới là 1/100.000, tuy nhiên tỷ lệ này có thể cao hơn ở các quốc gia phát triển. Hơn nữa, dự kiến tỷ lệ tử vong của cả nam lẫn nữ khi mắc ung thư hậu môn trước 75 tuổi là 0,02% (3).

Ai có nguy cơ mắc ung thư hậu môn?

Ung thư hậu môn là một trong số những ung thư hiếm gặp, tuy nhiên đây là ung thư mà cả nam lẫn nữ đều có khả năng mắc. Những người có nguy cơ mắc ung thư hậu môn (4) có thể là:

• Người bị nhiễm HPV. Khoảng 80% ca ung thư hậu môn có liên quan đến HPV (5).
• Người có quan hệ tình dục với nhiều đối tượng khác nhau sẽ có nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm cao hơn.
• Những người quan hệ tình dục qua đường hậu môn.
• Người có tiền sử mắc bệnh ung thư như ung thư cổ tử cung, âm hộ hoặc âm đạo có nguy cơ mắc ung thư hậu môn cao hơn.
• Người có hệ miễn dịch yếu.
• Người có thói quen hút thuốc lá.

Dấu hiệu, cách điều trị và dự phòng ra sao?

Đại tiện ra máu là triệu chứng ban đầu phổ biến nhất của ung thư hậu môn. Một số bệnh nhân bị đau, buốt, hoặc cảm giác đại tiện không hết. Thậm chí, có thể sờ thấy u khi thăm trực tràng. Khi đã lỡ mắc bệnh ung thư, gánh nặng về bệnh tật, quá trình điều trị có thể sẽ khiến bệnh nhân mệt mỏi và tốn nhiều chi phí, chia ra làm nhiều giai đoạn theo chỉ định:

• Phối hợp hoá trị và xạ trị: Là phương pháp điều trị ban đầu trong hầu hết các trường hợp.
• Phẫu thuật cắt bỏ hậu môn trực tràng được chỉ định khi xạ trị và hóa trị không đạt được kết quả hoặc bệnh tái phát.

Thay vì điều trị gây ảnh hưởng cả thể chất lẫn tinh thần, ung thư hậu môn vẫn có thể phòng ngừa được bằng cách sống lành mạnh và thực hiện dự phòng HPV. Đây là một trong những nguyên nhân gây ra ung thư hậu môn và là tác nhân gây bệnh chính của nhiều bệnh lý, ung thư khác. Do đó, để hạn chế nguy cơ mắc ung thư hậu môn, hiện nay cả nam và nữ có thể chủ động dự phòng HPV ngay hôm nay, để phòng tránh các rủi ro mai sau.

*Nội dung này do Hội Y học Dự phòng Việt Nam cung cấp và được MSD tài trợ vì mục đích giáo dục. VN-GSL-00605 18012026

Tài liệu tham khảo:

1. IARC. IARC monographs on the evaluation of carcinogenic risks to humans.
2. Human papillomaviruses. Vol 90. Lyon, France: IARC, 2007. HPV Information Centre, Human Papillomavirus and Related Diseases report Vietnam, Jun 2019
3. Vietnam: Human Papillomavirus and Related Diseases, Summary Report 2023.
4. Siegel RL, Miller KD, Jemal A: Cancer statistics 2017. CA Cancer J Clin 67(1):7–30, 2017
5. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/anal-cancer/symptoms-causes/syc-20354140 truy cập ngày 25/12/2023