Tìm hiểu ưu và nhược điểm của phương pháp giáo dục trẻ mầm non Montessori

Phương pháp giáo dục sớm Montessori được đánh giá là tiên tiến, tích cực và phù hợp với xu hướng hiện đại. Trẻ em theo học Montessori thường phát triển tính tự lập, nhạy bén và tư duy linh hoạt. Tuy nhiên, không ít phụ huynh vẫn phân vân khi lựa chọn trường áp dụng phương pháp này. Bài viết dưới đây sẽ phân tích ưu và nhược điểm của Montessori, giúp phụ huynh đưa ra quyết định phù hợp.

Montessori là gì?

Montessori là phương pháp giáo dục trẻ em được bác sĩ và nhà giáo dục Maria Montessori sáng lập ra. Phương pháp Montessori được áp dụng phổ biến cho trẻ từ sơ sinh đến 6 tuổi, và cũng có chương trình mở rộng cho lứa tuổi lớn hơn tại một số cơ sở trên thế giới.

Chương trình giáo dục Montessori được xây dựng xoay quanh các cảm quan và cảm giác của các em. Điểm đặc biệt nhất của phương pháp này chính là tôn trọng những cá tính riêng biệt của từng đứa trẻ. Do đó mỗi đứa trẻ đều được tôn trọng cá tính và quá trình học tập độc lập, trẻ tự phát triển.

Các trẻ nhỏ được cho theo học các lớp học Montessori sẽ được thỏa sức khám phá và sáng tạo theo cách mình muốn thông qua những mô hình, công cụ đầy tính khám phá, xây dựng. Các em sẽ rất ít phải học kiến thức hay nghe cô giảng giải mà tập trung nhiều vào hoạt động khám phá để hình thành tư duy logic, tư duy sáng tạo hay phát triển giác quan và xử lý các tình huống một cách linh hoạt.

Ưu điểm của phương pháp Montessori

Phương pháo giáo dục sớm Montessori có những ưu điểm nổi trội so với các phương pháp giáo dục khác, cụ thể:

Chương trình phát triển theo độ tuổi

Phương pháp giáo dục Montessori được phát triển theo độ tuổi của trẻ. Ví dụ giai đoạn 0 - 3 tuổi bé sẽ chủ yếu rèn luyện các kỹ năng phù hợp với khả năng riêng của mình. Từ đó các cô sẽ chú tâm phát triển cho bé về cơ thể, khả năng nhận thức và khả năng ngôn ngữ. Giai đoạn 4 tuổi trở lên thì các bé sẽ được phát triển các năng khiếu như: Vẽ, làm đồ gốm, nấu ăn, xé giấy dán… Từ 5 tuổi trở đi sẽ bắt đầu phát triển khả năng ngôn ngữ bằng hoạt động ngoài trời như dã ngoại, trại hè, trải nghiệm sinh tồn…

Khuyến khích sự chủ động và hợp tác

Khuyến khích trẻ chơi đùa và hợp tác dù không có sự hiện diện và hướng dẫn của giáo viên. Các bé sẽ là người chủ động quyết định xem sẽ chơi gì và chơi như thế nào. Việc tự chơi cùng nhau góp phần giúp các bé biết cách tạo dựng mối quan hệ lành mạnh và hợp tác cùng tiến bộ. Từ đó khả năng giao tiếp, sinh hoạt chung cùng cộng đồng cũng được nâng cao lên từng ngày.

Lấy trẻ làm trung tâm

Chương trình giáo dục sớm lấy trẻ làm trung tâm. Mỗi bé sẽ là một tiểu vũ trụ có tính cách, sở thích khác nhau nhưng đều được tôn trọng và đề cao như nhau. Từ đó mỗi bé sẽ được cung cấp những loại đồ chơi hay công cụ, học cụ phù hợp với mình nhằm kích thích những cảm quan riêng biệt để phát triển tối đa ưu điểm của mình. Thay vì phải học chung một giáo trình, thay vì cả lớp ngồi nghe cô giảng một dạng nội dung duy nhất như phương pháp giáo dục truyền thống, bé sẽ được bồi dưỡng để phát triển vượt trội hơn.

Rèn luyện tính kỷ luật và tự giác

Giúp trẻ có tính kỷ luật và tự giác cao. Sau khi được các cô hướng dẫn các bé sẽ tự chọn thời gian hoạt động cho riêng mình. Từ đó hình thành thói quen quản lý thời gian và sử dụng thời gian hiệu quả. Thông qua những quy định nhỏ về thời gian chơi, thời gian ngủ của cô giúp các bé dần hình thành tính kỷ luật và khả năng kiểm soát thời gian hàng ngày của mình sao cho hiệu quả nhất.

Xây dựng lối sống ngăn nắp, có tổ chức

Giúp bé ngăn nắp hơn, luôn gọn gàng theo một trình tự được sắp đặt từ trước. Khu vực học tập và vui chơi ở lớp của bé được bố trí theo màu sắc, chức năng và kích thước riêng giúp bé định hình thói quen tốt luôn sống khuôn khổ bớt tùy tiện.

Tăng cơ hội khám phá thực tế

Tạo cơ hội khám phá thế giới xung quanh. Ngoài những giờ học trên lớp các bé được cô dẫn đi khám phá thế giới bên ngoài để phát triển các kỹ năng cần thiết, hoà mình vào thiên nhiên, hiểu hơn về thế giới vật chất và tinh thần.

Khơi dậy tư duy sáng tạo

Khơi dậy cảm hứng sáng tạo nhờ quá trình tìm tòi, tự chơi của mình. Nhờ đó suy nghĩ ngày càng rộng mở, khả năng sáng tạo cũng được tăng lên.

Điểm hạn chế của phương pháp Montessori

Bên cạnh các ưu điểm phương pháp giáo dục sớm Montessori cũng còn tồn tại những nhược điểm như sau:

Tốn kém chi phí

Đây là nhược điểm đầu tiên và quan trọng nhất. Hiện nay những trường đang xây dựng theo mô hình giáo dục Montessori có chi phí vô cùng đắt đỏ. Vì chi phí sẽ bao gồm nhiều chi tiêu như: Chuẩn bị tài liệu học cho bé, tuyển chọn đội ngũ giáo viên có chuyên môn cao, các giáo cụ phục vụ giảng dạy và việc xây dựng chương trình học đều rất tốn kém.

Sự tương tác cá nhân không được đề cao

Trong khi đó sự tương tác, làm việc nhóm trong cuộc sống và công việc là vô cùng cần thiết và đem lại nhiều lợi ích trong tương lai. Nhưng phương pháp giáo dục Montessori gần như các bé sẽ không có sự giao tiếp, tương tác với nhau. Vì vậy ngoài những giờ học ở trường bạn nên cho con đến các khu vui chơi để cải thiện khả năng tương tác, làm việc nhóm.

Hạn chế khả năng tưởng tượng của trẻ

Vì phương pháp giáo dục sớm chú trọng đến việc trẻ tương tác với các giáo cụ. Nhưng điều đó vô tình triệt tiêu đi khả năng tưởng tượng và sáng tạo của bé. Ngoài ra các cô giáo lại thường soạn thảo những bộ giáo trình dựa trên tính cách và sở thích của từng trẻ nên không khai phá được khả năng sáng tạo của chúng. Vì vậy ngoài việc học Montessori cuối tuần hay nghỉ hè ba mẹ nên cho bé tham gia các chương trình thiện nguyện hoặc đi trại hè để bổ sung cho vốn trải nghiệm của bé thêm phong phú và sâu sắc.

Hy vọng những chia sẻ trên sẽ phần nào giải đáp băn khoăn của ba mẹ về phương pháp giáo dục Montessori, giúp ba mẹ và người chăm trẻ tự tin hơn trên hành trình nuôi dạy con. Chúc các bé sẽ luôn ngoan, phát triển toàn diện nhờ phương pháp giáo dục sớm này.