Tác nhân gây bệnh viêm não Nhật Bản trong mùa nắng nóng

Cùng lắng nghe giải đáp từ Tiến sĩ - Bác sĩ Chuyên khoa 1 Huỳnh Tấn Tiến - Chủ tịch Hội Y học Dự phòng Thành phố Hồ Chí Minh.

Trong điều kiện khí hậu nóng ẩm, vi sinh vật và côn trùng phát triển mạnh mẽ. Đặc biệt, vào đầu mùa mưa, độ ẩm tăng cao càng tạo điều kiện thuận lợi cho chúng sinh sôi. Đây là thời điểm mà nhiều loại bệnh, không chỉ viêm não Nhật Bản, mà cả các bệnh về tiêu hóa và da - niêm cũng có nguy cơ gia tăng.

Viêm não Nhật Bản là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho não - trung khu điều khiển toàn bộ hoạt động về ý thức và vận động của con người. Ngoài ra, cũng cần chú ý các bệnh lý khác liên quan đến não như viêm màng não do não mô cầu hoặc các loại virus khác. Tuy nhiên, viêm não Nhật Bản phát triển mạnh mẽ vào mùa hè và đầu mùa mưa ở các khu vực nhiệt đới, nơi có khí hậu nóng ẩm đặc trưng như miền Nam Việt Nam.

Bệnh viêm não Nhật Bản là do virus truyền qua muỗi Culex, chủ yếu sống ở vùng đồng ruộng, lúa nước,... Virus tồn tại trong ổ bệnh tự nhiên, gồm các động vật như chim di trú, lợn,... Muỗi Culex, khi chích động vật mang virus, sẽ trở thành trung gian truyền bệnh sang người. Đây là cơ chế lây bệnh chính, kết hợp giữa động vật mang virus và môi trường thuận lợi cho muỗi phát triển.

Virus viêm não Nhật Bản đã được phát hiện từ thế kỷ 17 - 18, và đến thế kỷ 19 - 20, các nhà khoa học đã xác định chính xác loại virus này, ban đầu tại Nhật Bản. Hiện nay, các quốc gia ở Bắc Á đã sử dụng vắc xin lâu đời và dần loại bỏ bệnh. Tuy nhiên, ở các nước Đông Nam Á trong đó có Việt Nam thì vẫn còn là vùng dịch tễ của bệnh.

Khi nhiễm virus viêm não Nhật Bản, các triệu chứng ban đầu thường gồm sốt cao, mệt mỏi, đau nhức, có thể kèm theo triệu chứng thần kinh. Virus tấn công não, gây tổn thương các tế bào thần kinh trung ương vĩnh viễn, dẫn đến các di chứng nặng nề như liệt, điếc, chậm phát triển trí tuệ hoặc thậm chí tử vong với tỷ lệ lên đến 30%.

Vì vậy, việc phòng ngừa viêm não Nhật Bản là vô cùng quan trọng, đặc biệt tại các vùng đồng ruộng - nơi virus và muỗi dễ phát triển mạnh mẽ. Tiêm phòng vắc xin viêm não Nhật Bản và kiểm soát môi trường sống của muỗi là các biện pháp hiệu quả để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.