Sau phẫu thuật có được uống nước cam không?

Dinh dưỡng sau phẫu thuật đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy lành vết thương, tăng cường miễn dịch và ngăn ngừa các biến chứng. Mặc dù vitamin C rất quan trọng nhưng hàm lượng acid trong nước cam có thể gây kích ứng đường tiêu hóa đang yếu đối với một số trường hợp cụ thể trong bài viết dưới đây.

Sau phẫu thuật có được uống nước cam không? 

Câu trả lời chung là người sau phẫu thuật có thể uống nước cam, nhưng cần sự thận trọng rất lớn và phải tuân theo nguyên tắc về thời điểm, liều lượng cũng như loại phẫu thuật mà bạn thực hiện. Sở dĩ nước cam được xem xét bổ sung vào chế độ dinh dưỡng sau mổ là nhờ những lợi ích như: Hỗ trợ làm lành vết thương, tăng cường hệ miễn dịch, chống viêm và giảm stress oxy hóa.

Mặc dù có nhiều lợi ích, tính acid tự nhiên cao trong nước cam lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ mà người bệnh cần lưu ý, đặc biệt trong giai đoạn đầu hồi phục.

Nguy cơ gây kích ứng đường tiêu hóa

Nước cam có tính acid cao, có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày và ruột, đặc biệt ở những bệnh nhân vừa trải qua phẫu thuật liên quan đến hệ tiêu hóa như mổ ruột, dạ dày, đại tràng hoặc thực quản. Trong giai đoạn đầu sau mổ, hệ tiêu hóa bị ảnh hưởng nặng nề bởi thuốc mê và quá trình can thiệp, trở nên rất nhạy cảm. Acid citric trong nước cam có thể gây đau rát, kích thích sản xuất acid dạ dày quá mức, dẫn đến cảm giác đầy bụng, buồn nôn, hoặc khó chịu, làm gián đoạn quá trình phục hồi chức năng tiêu hóa.

Nguy cơ làm nặng thêm bệnh lý dạ dày

Đối với những người có tiền sử bệnh lý như viêm loét dạ dày, tá tràng hoặc trào ngược dạ dày thực quản, nước cam có thể là mối nguy lớn. Tính acid của nước cam kích thích tăng tiết dịch vị, làm nặng thêm triệu chứng đau, ợ chua hoặc nóng rát. Acid có thể gây tổn thương thêm cho niêm mạc dạ dày đã bị viêm loét, khiến các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn và làm chậm quá trình lành bệnh tổng thể. Do đó, những bệnh nhân này cần đặc biệt cẩn trọng.

Nguy cơ ảnh hưởng đến tác dụng thuốc

Vitamin C trong nước cam, mặc dù có lợi, nhưng có thể tương tác với một số loại thuốc quan trọng sau phẫu thuật. Ví dụ điển hình là thuốc chống đông máu. Tùy thuộc vào liều lượng và thời điểm sử dụng, vitamin C có thể làm tăng hoặc giảm hiệu quả của thuốc. Nếu thuốc chống đông bị giảm hiệu quả, nguy cơ hình thành huyết khối sẽ tăng lên. Ngược lại, nếu hiệu quả thuốc bị tăng, nguy cơ chảy máu lại cao hơn. Người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ điều trị hoặc dược sĩ trước khi bổ sung nước cam vào chế độ ăn để đảm bảo không ảnh hưởng đến phác đồ điều trị và tác dụng của thuốc.

Nguy cơ tiêu chảy hoặc rối loạn tiêu hóa

Uống nước cam quá nhiều, đặc biệt khi bụng đói hoặc khi hệ tiêu hóa chưa ổn định, có thể gây tiêu chảy, đầy hơi hoặc mất cân bằng điện giải tạm thời. Hàm lượng đường tự nhiên và acid trong nước cam có thể kích thích nhu động ruột quá mức ở những người có đường ruột yếu hoặc bị cắt một phần. Điều này đặc biệt nguy hiểm nếu xảy ra tiêu chảy cấp, dẫn đến mất nước và chất điện giải, gây ảnh hưởng xấu đến sự ổn định cơ thể cần thiết cho việc hồi phục sau phẫu thuật.

Nguy cơ làm chậm quá trình hồi phục nếu uống quá sớm

Trong vài ngày đầu sau phẫu thuật, đặc biệt là phẫu thuật ổ bụng hoặc phẫu thuật lớn, người bệnh thường phải tuân theo chế độ ăn lỏng trong suốt hoặc thậm chí nhịn ăn hoàn toàn. Uống nước cam quá sớm, đặc biệt là nước cam tươi nguyên chất có tính acid và chứa chất xơ dù ít, có thể gây kích ứng và làm chậm sự trở lại của chức năng nhu động ruột bình thường. Thông thường, các bác sĩ khuyên người bệnh nên chờ ít nhất 3 đến 5 ngày sau phẫu thuật tùy loại mổ và chỉ uống nước cam khi đã có thể tiêu hóa thức ăn mềm mà không gặp khó khăn.

Các trường hợp cần tránh uống nước cam sau phẫu thuật

Mặc dù nước cam có nhiều dưỡng chất, không phải ai cũng phù hợp để sử dụng ngay sau phẫu thuật. Dưới đây là những trường hợp người bệnh cần tuyệt đối tránh uống nước cam:

Người vừa phẫu thuật dạ dày, ruột hoặc thực quản

Những bệnh nhân vừa trải qua phẫu thuật ở các cơ quan tiêu hóa như dạ dày, ruột hoặc thực quản cần đặc biệt tránh uống nước cam. Tính acid trong nước cam có thể gây tổn thương thêm cho các vết khâu hoặc vùng niêm mạc đang lành, dẫn đến đau, viêm hoặc làm chậm quá trình hồi phục. Trong những trường hợp này, người bệnh nên ưu tiên các loại thực phẩm dễ tiêu hóa và ít acid hơn.

Người có tiền sử viêm loét dạ dày, tá tràng, trào ngược

Đối với những người có tiền sử viêm loét dạ dày, tá tràng hoặc trào ngược dạ dày thực quản, nước cam có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng như đau, ợ chua hoặc nóng rát. Tính acid của nước cam kích thích niêm mạc dạ dày, gây khó chịu và làm chậm quá trình lành bệnh. Những bệnh nhân này nên tránh nước cam cho đến khi tình trạng dạ dày ổn định hoặc có chỉ định từ bác sĩ.

Người đang dùng thuốc chống đông máu hoặc thuốc đặc trị

Nước cam có thể tương tác với một số loại thuốc, đặc biệt là người bị rối loạn đông máu đang sử dụng thuốc chống đông máu hoặc thuốc đặc trị khác. Sự tương tác này có thể làm giảm hiệu quả của thuốc hoặc tăng nguy cơ tác dụng phụ. Vì vậy, những bệnh nhân đang sử dụng các loại thuốc này cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi uống nước cam để đảm bảo an toàn.

Người mới phẫu thuật chưa ăn uống lại được

Trong giai đoạn đầu sau phẫu thuật, khi người bệnh chưa thể ăn uống bình thường, việc sử dụng nước cam là không nên. Hệ tiêu hóa còn yếu, chưa sẵn sàng tiếp nhận thực phẩm có tính acid cao như nước cam. Uống nước cam trong thời điểm này có thể gây kích ứng, đầy hơi hoặc rối loạn tiêu hóa, làm ảnh hưởng đến quá trình hồi phục.

Trên đây là những thông tin trả lời cho thắc mắc sau phẫu thuật có được uống nước cam không mà bạn có thể tham khảo. Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp, ưu tiên dinh dưỡng cân bằng và tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn y tế sẽ giúp người bệnh hồi phục nhanh chóng và an toàn.