Tìm hiểu về bệnh sốt xuất huyết: Những điều cần biết để bảo vệ sức khỏe

Sốt xuất huyết là một bệnh phổ biến ở Việt Nam, đặc biệt trong mùa mưa. Để mau chóng hồi phục, bạn cần biết cách chăm sóc đúng cách. Bài viết này sẽ giải đáp thắc mắc sốt xuất huyết làm gì cho nhanh khỏi và hướng dẫn bạn những biện pháp quan trọng giúp kiểm soát triệu chứng, bổ sung dinh dưỡng hợp lý, cũng như tránh các sai lầm thường gặp trong quá trình điều trị.

Tổng quan về bệnh sốt xuất huyết

Bệnh sốt xuất huyết do virus Dengue gây ra và lây truyền qua muỗi vằn Aedes. Đây là một căn bệnh nguy hiểm, có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Tại Việt Nam, sốt xuất huyết thường bùng phát vào mùa mưa, khi điều kiện thuận lợi cho muỗi sinh sản.

Virus Dengue có 4 chủng chính (DENV-1 đến DENV-4) và một người có thể mắc bệnh nhiều lần do nhiễm các chủng khác nhau. Sau khi bị muỗi nhiễm bệnh đốt, triệu chứng thường xuất hiện sau 4 - 10 ngày với các dấu hiệu điển hình như sốt cao đột ngột, đau đầu, đau nhức cơ thể, đau sau mắt và nổi mẩn đỏ trên da. Bệnh diễn tiến qua 3 giai đoạn chính:

Giai đoạn sốt: Người bệnh sốt cao 39 - 40°C kéo dài 2 - 7 ngày, kèm theo đau nhức cơ, khớp và mệt mỏi.
Giai đoạn nguy hiểm: Từ ngày thứ 4 - 7, bệnh nhân có thể gặp tình trạng thoát dịch, chảy máu, hạ tiểu cầu, thậm chí sốc.
Giai đoạn phục hồi: Sau giai đoạn nguy hiểm, người bệnh dần hồi phục, nhiệt độ cơ thể ổn định, ăn uống ngon miệng hơn và sức khỏe cải thiện.

Hiện nay, chưa có thuốc đặc trị cho sốt xuất huyết. Việc điều trị chủ yếu tập trung vào kiểm soát triệu chứng, bù nước và nghỉ ngơi để cơ thể hồi phục. Những trường hợp nặng cần nhập viện để được theo dõi và điều trị kịp thời.

Phòng ngừa sốt xuất huyết là biện pháp quan trọng nhằm giảm nguy cơ lây lan bao gồm diệt muỗi, loại bỏ nơi sinh sản của muỗi, ngủ màn, sử dụng thuốc chống muỗi và giữ gìn vệ sinh môi trường.

Sốt xuất huyết làm gì cho nhanh khỏi?

Sốt xuất huyết là bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, do đó chăm sóc sức khỏe và giảm triệu chứng đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục. Dưới đây là các biện pháp hỗ trợ giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi.

Bù đủ lượng nước cho cơ thể

Một trong những biến chứng nguy hiểm của sốt xuất huyết là mất dịch, dễ dẫn đến sốc.

Giống như các loại sốt khác, sốt cao trong sốt xuất huyết khiến cơ thể mất nước nhanh. Nếu không được bù đủ nước, hệ miễn dịch suy giảm tạo điều kiện cho virus tấn công mạnh hơn, gây ra biến chứng nghiêm trọng.

Do đó, việc bổ sung đủ dịch là yếu tố quan trọng giúp cơ thể hồi phục. Người bệnh nên uống nhiều nước lọc, nước điện giải, nước ép trái cây, canh, cháo, súp… để duy trì lượng nước cần thiết. Tránh sử dụng đồ uống chứa chất kích thích và có hàm lượng đường cao như trà, cà phê, rượu, nước ngọt, vì chúng có thể làm tăng nguy cơ mất nước.

Một số loại đồ uống giúp bù dịch hiệu quả trong giai đoạn này:

Oresol: Bù dịch tối ưu, nhưng cần pha đúng liều lượng theo hướng dẫn. Nếu pha sai có thể gây mất nước nghiêm trọng, dẫn đến co giật, hôn mê, tổn thương não.
Sữa: Giúp giảm cảm giác mệt mỏi và khó chịu.
Nước ép trái cây: Cung cấp vitamin và chất điện giải cho cơ thể.

Trong trường hợp bệnh nhân nôn nhiều, có dấu hiệu lừ đừ, tăng hematocrit… có thể cần bù dịch qua đường tĩnh mạch bằng Ringer lactat hoặc NaCl 0.9%, thời gian truyền không quá 24 - 48 giờ theo chỉ định của bác sĩ.

Điều trị triệu chứng

Nếu bệnh nhân sốt xuất huyết có triệu chứng nhẹ, có thể điều trị và theo dõi tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ.

Sử dụng Paracetamol để hạ sốt và giảm đau với liều 10 - 15 mg/kg/lần, cách nhau 4 - 6 giờ, tổng liều không quá 60 mg/kg/ngày.
Không dùng các thuốc kháng viêm và giảm đau như Aspirin, Ibuprofen, Diclofenac, Naproxen, Axit Mefenamic, vì những thuốc này có thể gây loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa và làm tăng nguy cơ chảy máu, dẫn đến biến chứng nguy hiểm.
Khi bị sốt xuất huyết, người bệnh nên lau người bằng nước ấm để hạ nhiệt và giảm cảm giác khó chịu. Nước ấm giúp giãn mạch máu ngoại vi, tăng lưu thông máu và hỗ trợ hạ sốt hiệu quả.
Tránh trùm kín chăn, mặc quần áo chật hoặc bó sát. Thay vào đó, nên để cơ thể thông thoáng để quá trình thoát nhiệt diễn ra dễ dàng, giúp ổn định thân nhiệt và hạn chế sốt kéo dài.

Tránh các nguy cơ có thể gây chảy máu

Nguy cơ xuất huyết tăng cao nếu bệnh nhân có vết thương hở hoặc chảy máu. Vì vậy, người bệnh nên ưu tiên nghỉ ngơi, tránh vận động mạnh để giảm nguy cơ biến chứng.

Không nên tiêm vắc xin vào bắp trong giai đoạn này, do có thể gây chảy máu và xuất huyết nghiêm trọng. Nếu xuất hiện tình trạng chảy máu, bầm tím bất thường, cần nhanh chóng liên hệ bác sĩ để được theo dõi và điều trị kịp thời.

Chú ý đến chế độ dinh dưỡng của người bệnh

Tránh các loại thực phẩm sống, nhiều dầu mỡ, cay hoặc béo.
Nên ưu tiên các món mềm, lỏng như cháo, súp, sữa.
Không sử dụng thực phẩm hoặc đồ uống có màu đỏ/nâu để tránh gây nhầm lẫn khi theo dõi triệu chứng nôn ra máu.
Bổ sung đủ nước bằng nước đun sôi để nguội, nước trái cây và nước cháo loãng.

Tăng đề kháng cho cơ thể

Tăng cường sức đề kháng giúp hệ miễn dịch khỏe mạnh và hỗ trợ cơ thể chống lại virus. Để làm được điều này, cần duy trì chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, bổ sung rau củ quả giàu vitamin C, D, E. Bên cạnh đó, thực phẩm giàu kẽm và khoáng chất cũng góp phần nâng cao đề kháng, giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn khi mắc sốt xuất huyết.

Những sai lầm thường gặp khi điều trị sốt xuất

Trong quá trình điều trị sốt xuất huyết, cả người bệnh và người chăm sóc có thể mắc một số sai lầm khiến bệnh kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng hơn. Dưới đây là những sai lầm phổ biến cần tránh.

Không uống đủ nước: Sốt xuất huyết gây mất nước, vì vậy cần bổ sung đủ nước để duy trì thể trạng. Nước dừa và Oresol là lựa chọn tốt giúp bù điện giải hiệu quả.
Tự ý dùng thuốc giảm đau, hạ sốt: Một số thuốc như Aspirin, Ibuprofen có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết. Paracetamol là lựa chọn an toàn hơn nhưng cần dùng theo hướng dẫn của bác sĩ.
Bỏ qua dấu hiệu nguy hiểm: Nếu xuất hiện các triệu chứng như đau bụng dữ dội, chảy máu dưới da, xuất huyết ở mắt, cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế ngay lập tức vì đây là dấu hiệu bệnh trở nặng.
Không nghỉ ngơi đủ: Nghỉ ngơi là yếu tố quan trọng giúp cơ thể hồi phục. Hoạt động quá nhiều có thể làm bệnh kéo dài và ảnh hưởng đến sức khỏe.
Chế độ ăn uống không hợp lý: Tránh thực phẩm cay, khó tiêu, thay vào đó nên ăn cháo, súp, rau xanh, trái cây giàu vitamin C để hỗ trợ phục hồi và tăng sức đề kháng.

Những sai lầm trên có thể kéo dài thời gian điều trị và làm tăng nguy cơ biến chứng. Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và áp dụng phương pháp chăm sóc đúng cách sẽ giúp người bệnh hồi phục nhanh chóng và an toàn hơn.

Dấu hiệu nhận biết bệnh nhân khỏi sốt xuất huyết

Ở giai đoạn phục hồi sau sốt xuất huyết, tình trạng rò rỉ huyết tương giảm dần, dịch truyền tĩnh mạch, dịch màng phổi và dịch ổ bụng bắt đầu được tái hấp thu. Khi sức khỏe cải thiện và huyết động ổn định, người bệnh có thể gặp tình trạng lợi tiểu và nhịp tim chậm.

Trong giai đoạn này, Hematocrit duy trì ổn định hoặc giảm nhẹ, số lượng bạch cầu bắt đầu tăng, tiếp theo là tiểu cầu dần hồi phục. Ngoài ra, bệnh nhân có thể xuất hiện tình trạng bong tróc, ngứa da và cảm giác thèm ăn.

Tóm lại, sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm chưa có thuốc đặc trị, việc điều trị chủ yếu tập trung vào kiểm soát triệu chứng. Do đó, người bệnh và gia đình cần chủ động theo dõi sức khỏe, sử dụng thuốc đúng cách và áp dụng các biện pháp hỗ trợ nhằm nâng cao thể trạng, giúp quá trình hồi phục diễn ra nhanh chóng.

Nhằm giúp người dân chủ động bảo vệ sức khỏe, Hệ thống Tiêm chủng Long Châu cung cấp vắc xin sốt xuất huyết với chất lượng đạt chuẩn, đảm bảo an toàn và hiệu quả cao. Việc tiêm vắc xin giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế biến chứng nghiêm trọng do virus Dengue gây ra.

Tại Tiêm chủng Long Châu, khách hàng sẽ được bác sĩ tư vấn chuyên sâu, hướng dẫn lịch tiêm phù hợp và trải nghiệm dịch vụ tiêm chủng an toàn, tiện lợi. Hãy tiêm vắc xin sớm để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi sốt xuất huyết ngay hôm nay!